niektóre
  • norma akcentowa
    8.03.2013
    8.03.2013
    Szanowni Państwo,
    wielokrotnie spotkałem się z poglądem, że niektóre rozwiązania normatywne zaproponowane w NSPP są wyrazem bezsilności językoznawców wobec zmian w języku. Za przykład może posłużyć akcentowanie: w normie użytkowej akceptuje się akcent paroksytoniczny w wyrazach, które w normie wzorcowej należy akcentować proparoksytonicznie. Niektórzy twierdzą, że akcentowanie jest czynnością automatyczną, wyuczoną i względnie stałą, niezależną od sytuacji. A jakie jest Państwa zdanie?
  • Norweskie nazwy miast
    23.10.2018
    23.10.2018
    Szanowni Państwo, mam wątpliwości dotyczące odmiany norweskich nazw miejscowych, tych mniej znanych w Polsce. Wydajemy norweską serię kryminalną, w której co rusz pojawiają się nazwy Malvik, Larvik, Trondelag, Skien, Porsgrunn itd. (przepraszam za brak niektórych znaków diakrytycznych). Niektóre brzmią naturalnie, gdy się je odmienia, inne – już nie. Jaką zasadę odmiany przyjąć w literaturze pięknej? Z góry dziękuję za odpowiedź
  • odmiana nazw tureckich
    21.02.2003
    21.02.2003
    Witam!
    Problem dotyczy odmiany obcych nazw miejscowych (w tym przypadku tureckich), zakończonych na spółgłoskę. Kiedy należy je odmieniać według polskiej deklinacji, a kiedy zostawiać w postaci mianownikowej? Czy w przypadku odmiany stosujemy w dopełniaczu końcówkę -a (np. zabytki Aydera), czy też -u (zabytki Ayderu)? Poniżej niektóre z wątpliwych nazw: Samsun, Ayder, Sinop, Giresun, Sumela, Erzum, Amasra, Amasya (co w przypadku odmiany dzialoby sie z y?), Gideros, Olgunlar.
    Bardzo dziękuję za pomoc.
  • onomatopeje
    28.11.2006
    28.11.2006
    Witam serdecznie!
    Mam nadzieję, że zechcą Państwo mi pomóc. Zaprzyjaźniony cudzoziemieć zapytał, dlaczego, skoro kruk robi kra-kra, czyli kracze, kot miauczy (miau-miau), krowa muczy, i tym podobnie, to jednak pies szczeka hau-hau? Skąd ta „anomalia”?
    I czy mogliby Państwo powiedzieć, gdzie można znaleźć wyjaśnienie podobnych ciekawostek językowych?
    Dziękuję z góry za wszelką pomoc i łączę wyrazy szacunku,
    Małgorzata Koczańska
  • o wujostwu i stryjostwu
    4.04.2005
    4.04.2005
    Witam!
    SJP W. Doroszewskiego podaje końcówkę miejscownika -stwie dla rzeczowników ‘wujostwo’ i ‘stryjostwo’, zaś np. dla rzeczownika ‘ambasadorostwo’: -stwu. Wszelkie aktualne słowniki języka polskiego nie zawierają takich rozbieżności fleksyjnych i wszystkie nazwy małżeństw zakończone na -stwo przyjmują tam w miejscowniku liczby pojedynczej końcówkę -stwu. Czyżby u Doroszewskiego były błędy, czy jedynie jakieś archaiczne formy fleksyjne?
    Dziękuję.
  • pisarzy czy pisarzów?
    23.06.2004
    23.06.2004
    Witam!
    Mam pytanie odnośnie rzeczowników rodzaju męskiego z końcówką -acz a. -arz. Tzn. kiedy mamy jedynie fleksję -aczy a. -arzy, a kiedy dodatkowo -aczów a. -arzów? Na domiar złego w tutejszym słowniku ortograficznym i słowniku języka polskiego mamy rozbieżne dane (tzn. większa część rzeczowników z fleksją: -aczy + -aczów a. -arzy + -arzów wymieniona jest jedynie w SJP, a brakuje jej w SO).
    Z góry dziękuję i pozdrawiam całą redakcję ;)
  • pisownia skrótów
    7.03.2015
    7.03.2015
    Dzień dobry!
    Czy istnieją żeńskie poprawne formy od słów magister, inżynier, profesor? Jeśli tak, czy w żeńskiej formie skrót (nie kończący się już na tą samą literę, np. magistra) będzie dalej zapisywany bez kropki – dla mężczyzny mgr Paweł Nowak (od magister), dla kobiety mgr. Anna Nowak (od magistry)? Czy taka zasada stosuje się do słów druh/druhna, z kropką dla kobiety, bez kropki dla mężczyzny (dh. i dh)?
    Pozdrawiam
    Mateusz Winnicki
  • Podciągnąć się w górę
    7.10.2016
    7.10.2016
    Szanowni Państwo,
    czy niepoprawne jest wyrażenie podciągnąć się w górę? Niektórzy twierdzą, że skoro w znaczeniu słowa podciągnąć się zawarty jest fakt, że podciągamy się w górę, a nie w dół, łączenie wyrazu podciągać się z wyrażeniem w górę jest niepotrzebnym powtórzeniem tej samej treści. Czy faktycznie nie należy łączyć czasownika podciągać się z wyrażeniem w górę?

    Z poważaniem
    Anna Pachocka
  • podwójna negacja
    28.01.2005
    28.01.2005
    Witam,
    mam następujący problem. Czy stwierdzenie nic nie robić jest podwójnym zaprzeczeniem i nie oznacza robić wszystko? I czy prawidłowe nie byłoby stwierdzenie robić nic albo nie robić wszystkiego?
    Pozdrawiam.
  • „Ponadosobowe” użycie form 2. os. l.poj.

    24.02.2024
    24.02.2024

    Dzień dobry, chciałam się zapytać, czy można używać drugiej osoby liczby pojedynczej w opowiadaniu o ogólnych zagadnieniach? Przykład: powiedziałam koleżance, że nie mogę się doczekać, kiedy zmienię kolor paznokci. Na co ona mi odpowiedziała: „Czasami tak jest z kolorami, że nie czujesz się w nich dobrze. To trochę jak z ubraniami, niektórych kolorów nie nosisz, bo wiesz, że nie wyglądają dobrze na tobie”. Koleżanka użyła drugiej osoby liczby pojedynczej. Jej wypowiedź nie dotyczyła dokładnie mojej osoby. Nie miała na myśli, że to ja na pewno wyglądam źle w danym kolorze, tylko chodziło jej o poszczególny przypadek, że tak się czasem zdarza. Czy to forma poprawna w mówieniu o ogóle?

Przeglądaj słowniki
Przeglądaj Słownik języka polskiego
Przeglądaj Wielki słownik ortograficzny
Przeglądaj Słownik języka polskiego pod red. W. Doroszewskiego