nieśli-są
  • wyraz modny, ale wulgarny
    15.12.2004
    15.12.2004
    Mieszkam w USA już ponad trzydzieści lat. Po ostatniej wizycie w Polsce byłem zszokowany powszechnym używaniem (nawet w mediach) wyrazu zajebiście. Za moich młodych lat, gby użyłbym tego słowa w szkole lub w domu, skutki tego pamiętałbym prawdopodobnie do dzisiaj.
    Proszę o wyjaśnienie, skąd pochodzi to słowo, jakie ma znaczenie i dlaczego nikt nie przeciwstawia się wprowadzaniem wulgaryzmów do codziennego języka.
    Tomasz Słomiak
  • Zgódź się i chodź

    31.10.2023
    31.10.2023

    Serdecznie proszę Państwa o wyjaśnienie, dlaczego w drugiej osobie trybu rozkazującego czasowników 2. koniugacji pojawia się zazwyczaj o, a czasami ó, np. „chodzę/chodź”, „szkodzę/szkodź”, ale „godzę/gódź”, „wodzę/wódź (na pokuszenie)”. Od czego to zależy?

  • Dawny imiesłów

    6.02.2022

    W pewnych artykułach dotyczących gramatyki języka polskiego pojawia się określenie „imiesłów” dla, jak się zdaje, formy 3. os. czasu przeszłego trybu oznajmującego, obecnej w niektórych konstrukcjach, np.: „partykułom [(żeby i in.)] towarzyszy dawny imiesłów czasu przeszłego lub bezokolicznik [...], np. chcę, by wysłał list”; „Forma imiesłowowa [czasu przyszłego złożonego] (będzie robił)”. Skąd takie nazewnictwo? Wszak forma ta nie przypomina ani imiesłowów współczesnych, ani historycznych.

  • gmina
    19.10.2006
    19.10.2006
    Jak jest prawidlowo: gmin Gdynia i Kosakowo czy gmin Gdyni i Kosakowa? Bardzo proszę o pomoc w rozwiązaniu tego problemu.
  • Indianin czy Indigena?
    2.11.2018
    2.11.2018
    Szanowni Państwo,
    w tygodniku „Polityka” (nr 32, 8.08-13.08.2018) pojawił się artykuł, w którym podważano adekwatność określenia Indianie w odniesieniu do rdzennych mieszkańców Ameryki Łacińskiej, sugerując, że dla wielu tamtejszych ludzi jest ono obraźliwe i niepoprawne politycznie. Proponowano za to stosowanie wyrazu (wg artykułu z łaciny) Indigena, czyli ‘miejscowy, tubylec’. Pytam więc o poprawność wyr. Indigena i ewentualną niepoprawność wyr. Indianin, bo w słownikach wzmianki nie znalazłem.
  • Jaki czy który?
    30.01.2018
    30.01.2018
    Działania jakie czy które się wpisały w realizację planu? Zatem która czy jaka forma jest poprawna?
  • Językoznawca a poliglota
    31.10.2016
    31.10.2016
    Mam problem językowy dotyczący znaczenia słów językoznawca i poliglota. Usłyszałem bowiem ostatnio, od studentki germanistyki, że to drugie określenie ma dla nich wydźwięk negatywny, gdyż ich wykładowca definiuje poliglotę jako osobę, trywialnie mówiąc, potrafiącą się jedynie dogadać w wielu językach, nieposiadającą wiedzy zakresie gramatycznym. Czy osoba będąca językoznawcą traci miano poligloty, czy też profesor błędnie określa jego definicję?

    Pozdrawiam
    Kamil
  • koszty kwalifikowalne

    24.05.2024
    24.05.2024

    Jak pisać: koszty kwalifikowane czy koszty kwalifikowalne? Jest rządowy „Przewodnik Kwalifikowalności Kosztów”, natomiast w dokumentach jest wymiennie: koszt kwalifikowany i kwalifikowalny. Jak powinno być i dlaczego?

  • Metaforyczne użycie nazwisk

    13.10.2021
    13.10.2021

    Szanowni Państwo,

    Jak pisać wielkie nazwiska użyte w funkcji pospolitej? Np.: To istny geniusz, Kopernik naszych czasów! A w szczególności w liczbie mnogiej, jak w zdaniu: ci dwaj uczeni są Banachami i Hirszfeldami naszych czasów?

    Hanna Bartoszewicz

  • nazwy własne i pospolite
    31.01.2010
    31.01.2010
    Szanowni Państwo,
    w Małym słowniku użycia wielkich liter w polskich tekstach znalazłam informację, iż piszemy sejmik samorządowy, sejmik województwa zachodniopomorskiego, ale Sejmik Samorządowy Województwa Zachodniopomorskiego. Czy wolno zatem zapisać małą literą szpital wojewódzki, urząd marszałkowski, zarząd województwa, mając na myśli np. szpital czy urząd w Rzeszowie, a wielkiej litery używać w odniesieniu do pełnych nazw (Urząd Marszałkowski Województwa Podkarpackiego itp.)?
Przeglądaj słowniki
Przeglądaj Słownik języka polskiego
Przeglądaj Wielki słownik ortograficzny
Przeglądaj Słownik języka polskiego pod red. W. Doroszewskiego