nijaki
  • je – go
    16.05.2001
    16.05.2001
    Czy możecie wszystkim powiedzieć, że jak dziecku chce się pić, to trzeba JE a nie GO napoić? W takim mówieniu króluje Warszawa, a szczególnie radiowcy i telewizjacy z Warszawy. Niedawno słyszałem o pieniądzach, „których trzeba wydać”. Zgroza!
    Andrzej Kurowski, Poznańczyk (czy Poznaniak?).
  • jeszcze o czasownikach na -ną-
    1.09.2005
    1.09.2005
    Nawiązuję do odpowiedzi „czasowniki z przyrostkiem -ną-” (kwitł, kwitnął). Czy istnieją przypadki, kiedy forma z cząską -ną- jest dopuszczalna tylko dla jednego rodzaju? Chodzi o czasowniki blaknąć i gęstnąć. Spotkałem się z twierdzeniem, że blaknął i gęstnął są poprawne, a blaknęła, blaknęło, gęstnęła, gęstnęło – już nie.
  • kiedy obiema, kiedy oboma?
    20.01.2012
    20.01.2012
    Na Facebooku pod jednym ze zdjęć zalazłam podpis oboma rękami. Zazgrzytało mi niemiłosiernie, bo albo obiema rękami, albo oboma rękoma. Czy mam rację?
    Pozdrawiam.
    Hania Szulc

  • Końcówka -mi

    30.12.2020
    30.12.2020

    Dzień dobry,

    wiadomo, że w narzędniku liczby mnogiej mamy kilkanaście wyjątków z końcówką -mi (ludźmi, braćmi, gośćmi, dziećmi itp.). Interesuje mnie odpowiedź na pytanie, czy dawniej takich słów z końcówką -mi było więcej i od czego zależało, czy dane słowo ma końcówkę -mi czy -ami?


    Serdecznie pozdrawiam i ukłony przesyłam

    Tobiasz Bimbalski

  • Liczebniki

    3.01.2022

    Szanowni Państwo!

    Dopytuję w związku z udzieloną mi poradą  182 350 i inne liczebniki z dn. 29.11.2021. Nie potrafię zrozumieć, jak to ugryźć z "podwójną" składnią wyrażeń typu miliony ludzi zbierze się / zbiorą się (porada prof. Katarzyny Kłosińskiej z 10.04.2017). Jeśli możliwe jest jakieś rozwinięcie i połączenie tych dwu, będę bardzo wdzięczna, bo bardzo mnie to nurtuje.

     

    Z wyrazami szacunku

    Czytelniczka Poradni

  • Liczebnik w wyrażeniach matematycznych

    29.09.2022
    28.06.2018

    1. Ułamki zwykłe

    Odczytując ułamek zwykły, posługujemy się formułą „ile – których”. A zatem: siedemnaście czternastych, dwadzieścia pięć trzydziestych siódmych itp. Co w przypadku, gdy liczba w liczniku „kończy się” na 2, 3 lub 4, np. 22/15, 43/21, 64/42. Mówimy wszak dwie trzecie, trzy czwarte czy też cztery siódme (nie zaś dwa trzecich, trzy czwartych, cztery siódmych). Czy wobec tego poprawne formy to:

    • dwadzieścia dwie piętnaste,
    • czterdzieści trzy dwudzieste pierwsze,
    • sześćdziesiąt cztery czterdzieste drugie

    czy też


    • dwadzieścia dwa piętnastych,
    • czterdzieści trzy dwudziestych pierwszych,
    • sześćdziesiąt cztery czterdziestych drugich.

    2. Nierówności

    x – 12 < 3

    x odjąć dwanaście mniejszE od trzech, ale

    x < 15

    x mniejszE od piętnastu

    czy

    x mniejszY od piętnastu.


    3. Nierówność z ułamkiem

    3x < -5/12

    trzy x mniejsze od minus pięciu podzielonych przez dwanaście

    czy też

    trzy x mniejsze od minus pięć podzielonego przez dwanaście.


    3x < -1/12

    trzy x mniejsze od minus jeden (jednego?) podzielonego przez dwanaście


    4. Nierówność z sumą

    5x < 23 + 11

    pięć x mniejsze od dwudziestu trzech dodać jedenaście

    czy też

    pięć x mniejsze od dwadzieścia trzy dodać jedenaście


    5. Przedziały

    x należy do przedziału otwartego od minus dwie trzecie do nieskończoności

    czy też

    x należy do przedziału otwartego od minus dwóch trzecich do nieskończoności.


    6. Zwrot:Nie pozostaje nam nic innego jak rozwiązać nierówność (rozwiązanie nierówności)?


    7. Zwrot

    Aby wyznaczyć iks, podzielmy…

    Czy też

    Aby wyznaczyć iksa, podzielmy…


    8. Miary kątów


    Chodzi o odmianę miar kątów.

    25 stopni, ale

    22, 23, 24 stopnie?

    Czy w przypadku miar kończących się na 2, 3 lub 4 odmieniamy stopnie, a nie stopni.

  • 16 miast i miasto, które dostanie dziką kartę
    30.12.2011
    30.12.2011
    Bardzo proszę o informację, jaką formę powinno mieć orzeczenie w takim zdaniu: „16 miast i miasto, które dostanie dziką kartę, powalczą / powalczy o tytuł…”.
    Z góry dziękuję za odpowiedź.
  • Monstrum a monstrualny
    18.02.2020
    18.02.2020
    Szanowna Redakcjo.
    dlaczego przymiotnik od monstrum to monstrualny, a nie monstralny? Może wydziwiam, ale wydaje mi się, że słowa rodzaju nijakiego zakończone na -um z zasady tracą tę cząstkę przy tworzeniu wyrazów pochodnych, np. muzeum – muzealny, imperium – imperialny, kuriozum – kuriozalny itd., prawda? Jeśli tak, to jakim więc cudem w słowie monstrualny uchowała się litera „u”?

    Z uszanowaniem
    W.B.

  • narośl – narośle

    24.10.2006
    24.10.2006

    Słowniki podają, że l.mn. od narośl to narośle. Jaki status ma inna forma – narośla – obecna zarówno w tekstach internetowych, jak i na stronach PWN (https://encyklopedia.pwn.pl/haslo/narosl;3945886.html)?

    Nie udało mi się ustalić, czy jest to wariantywny mianownik l.mn. od narośl, czy też odmieniona forma czegoś, co w mianowniku brzmi narośle i ma rodzaj nijaki.

  • nazwa firmowa a rodzaj gramatyczny
    27.04.2011
    27.04.2011
    Szanowni Państwo,
    spotkałam się z zapisem „Jeronimo Martins Dystrybucja S.A. zawarła umowę z…”. Jaka jest prawidłowa forma: zawarła, zawarł czy może zawarło? Będę wdzięczna za kilka słów wyjaśnienia, jakie reguły mają tu zastosowanie.
    Z poważaniem
    Patrycja Bukowska
Przeglądaj słowniki
Przeglądaj Słownik języka polskiego
Przeglądaj Wielki słownik ortograficzny
Przeglądaj Słownik języka polskiego pod red. W. Doroszewskiego