Czy w podanych niżej przykładach (nazwijmy je skrótami myślowymi) niezbędny jest cudzysłów, czy też można go pominąć bez obawy o niezrozumienie z czytelnikiem?

– francuska „Wisła” (=Sekwana)
– węgierski „Chopin” (=Liszt)
– czeska „złotówka” (=korona)
– „Waterloo” Żółkiewskiego (= miejsce klęski)

Złości mnie maniera nieodmieniania nazwisk. Dziecko przyniosło ze szkoły pięknie wypisany dyplom. Cóz z tego, skoro wstyd mi go pokazać. Na dyplomie bowiem imię jest odmienione, nazwisko zaś nie. Całość sprawia wrażenie co najmniej dziwne. Nikt nie zadał sobie trudu opracowania tekstu, by nazwisko występowało w mianowniku. Nieśmiała uwaga rzucona w towarzyskiej rozmowie wywołałą burzę. Podobno niepotrzebie się czepiam drobiazgów, skoro nawet w sądzie protokoły zawierają takie konstrukcje i nikomu to nie przeszkadza. Mnie przeszkadza! Na dowód, że nie mam racji, pokazano mi taki dokument. Rzeczywiście, było napisane (używam fikcyjnych nazwisk): „Wyrok przeciwko Mateuszowi Józefowi Młotek w sprawie Karola Zenona Wilusz”. Pokusiłam się nawet o uwagę, że nie podpisałabym takiego sądowego dokumentu, bo nazwisko nieodmienione uznałabym za obce. Śmiech rozmówców mnie ogłuszył. Podobno z sądem się nie dyskutuje. Uważam, że mam rację. Proszę o poradę, jak postąpić w sytuacji, gdy urzędowo ktoś przekręca moje nazwisko i czyni to w majestacie prawa.

Chciałbym się dowiedzieć, który zapis daty jest poprawny: 01.03.2019 czy 1.03.2019.

Z góry dziękuję za odpowiedź.

Mateusz

Dzień dobry,
chciałam zapytać, jak odmieniać wyrazy demo, intro i outro w liczbie pojedynczej i mnogiej. Zauważyłam, że zaczynają być one odmienne na wzór wyrazów takich, jak radio i studio. Chyba jednak nie można jeszcze uznać, ze słowa demo, intro i outro odmieniają się przez wszystkie przypadki (tak jak to już jest z radio i studio)?
Dziękuję z góry za odpowiedź,
Anna Widlarz

Czy jeśli w książce popularnonaukowej (tłumaczonej z j. ang.) pojawiają się dialogi ujęte w cudzysłów, a tłumacz również zachowuje je w cudzysłowie, to co zrobić w sytuacji, kiedy przytoczone, krótkie zdanie (np. "Nie ma powodu do obaw.") znajduje się w osobnym akapicie (a tak w Polsce nie wyodrębnia się przytoczeń wypowiedzi ustnych)? Czy w takich sytuacjach można wyjątkowo stosować pauzy zamiast cudzysłowów? Czy jedną metodę konsekwentnie i wówczas usunąć akapit i włączyć cytat w akapit poprz?

Mam dwa nurtujące mnie wątpliwości. 1. Czy jeśli skrót składający się z kilku liter, pierwsza mała, pozostałe wielkie (np. dOP – Dywizjon Okrętów Podwodnych), umieścimy na początku zdania, to zapiszemy DOP czy dOP? W pierwszym przypadku może przekłamywać treść swojego przesłania?! 2. Skorki to cęgosze – czy zatem istnieje słowo cęgosz w liczbie pojedynczej?
Z poważaniem, G. Chomicz

Dzień dobry,
Proszę o wskazanie jedynie poprawnego sformułowania lub zasugerowanie lepszej wersji spośród dwóch stosowanych w pismach urzędowych zapowiedzi listy adresatów: „Do wiadomości”, „Otrzymują”. Czy można tu mówić o jakichś różnicach znaczeniowych?
Pytanie dodatkowe: jeżeli „Do wiadomości” jest w ogóle dopuszczalne (lub nie jest odradzane), czy następujący po nim adresaci MUSZĄ być w dopełniaczu, czy MOGĄ pozostać w mianowniku?
Moja komórka organizacyjna stosuje wyrażenie „Do wiadomości”, ale mamy coraz poważniejsze wątpliwości, widząc „Otrzymują” w korespondencji wpływającej.

Szanowni Państwo,
Mam nadzieję, że Poradnia Językowa jeszcze działa (nie miałam z Państwem od dłuższego czasu kontaktu) i będę mogła skorzystać z Waszej pomocy. Oto moje pytania:
1. Czy istnieje w polskim języku słowo ewaluować (od angielskiego evaluate – oceniać.) W mojej pracy (firma zagraniczna) jest to coraz częściej używane.
2. Czy poprawnie powinno być podkoszulek czy podkoszulka.
3. Czy „modne” od kilku lat słowo molestować (w kontekście: 'wykorzystywać seksualnie') jest używane poprawnie? Przez wiele lat słowo to miało zupełnie inne znaczenie ('nagabywać') – teraz rozpanoszyła się kalka angielska i użycie tego słowa w pierwotnym znaczeniu wywołuje wręcz dwuznaczne uśmieszki. Czy więc słowo to w nowym znaczeniu jest weszło na stałe i oficjalnie do języka polskiego?
4. Drażni mnie powszechne nadużywanie słowa sponsor. Czy można go zastąpic słowem fundator, darczyńca lub wręcz dobrodziej? A może mecenas, choć to ostatnie odnosić sie chyba powinno do wspierania sztuki? Czy słowo sponsor jest już oficjalnie uznawane w poprawnej polszczyźnie?
5. W dalszym ciągu nie mogę pogodzić się ze słowem reklamówka, oznaczającym torebkę plastikową (a może plastykową – przy okazji – jaka jest poprawna pisownia słowa plastik?) Nigdy nie używam tego słowa – wydaje mi się strasznie rażące. A może jestem po prostu przeczulona i mogę bez oporu używać słowa reklamówka, jak to robi wiekszość?
6. Ciągle rażąca wydaje mi się komórka zamiast telefon komórkowy (chyba głównie z powodu lenistwa językowego, podobnie jak i wspomniana wyżej reklamówka). Czy więc komórka jest poprawna?
7. Wracam jeszcze do słów pochodzenia angielskiego. Czy jest przyjęta jakaś zasada odnośnie wymowy niektórych powszechnie używanych słów pochodzenia angielskiego w jęz. polskim? Chodzi mi o słowo keczup, oraz o nazwy własne jak Avon czy Nike. Niektórzy, wydaje mi się, że ze snobstwa (często są to osoby nie znajace angielskiego) wymawiają je jako [keczap], [Ejwon] oraz [Najki]. Ja, mimo ze znam doskonale jęz. angielski, w tych przypadkach wymawiam, jak się pisze (bo jestesmy w Polsce), ale może nie mam racji?

Bedę zobowiązana za otrzymanie odpowiedzi.
Pozdrawiam
Barbara Rościszewska

Czy istnieje krótka nazwa filologii francuskiej, analogiczna do italianistyki czy portugalistyki? Często mówi się o romanistyce, ale w tym pojęciu mieszczą się przecież wszystkie filologie romańskie. Może więc francuzystyka?

Dzień dobry,
Czy poprawna jest pisownia Gmach Główny Muzeum Narodowego w Krakowie, gdzie również gmach główny jest pisany dużą literą?
Z góry dziękuję za odpowiedź