ogniwo
  • bezpośredni

    10.10.2023
    10.10.2023

    Dzień dobry!

    Jak to jest z tą "bezpośredniością"?

    Czy nazywając „bezpośrednim” połączenie np. kolejowe z punktu A do B, można jednocześnie zatrzymywać pociąg na stacjach pomiędzy punktami A i B? Czy „bezpośredni” lot z Warszawy do Los Angeles może lądować jeszcze po drodze w Berlinie, następnie Amsterdamie, Dallas itd? Czy jeśli poproszę znajomego, aby pożyczone ode mnie pieniądze oddał mi „bezpośrednio”, to czy należy przez to rozumieć, że może on je przekazać swojej żonie, która następnie przekaże je mojej żonie, która to przekaże je mi?

    Bardzo dziękuję,

    Marcin Koniarski

  • być z kimś po słowie
    28.03.2013
    28.03.2013
    W języku sportowym popularne jest wyrażenie być z kimś po słowie w sensie 'wstępnie coś uzgodnić'. Na przykład: „Zarząd Legii Warszawa jest po słowie z Maciejem Skorżą”. Czy takie użycie tego sformułowania jest poprawne? Jedynym wyjaśnieniem pojawiającym się w słownikach jest 'być z kimś zaręczonym'.
    Z wyrazami szacunku,
    Jan Zwarty
  • cztery szlachetne prawdy
    7.02.2012
    7.02.2012
    W tekstach dotyczących buddyzmu stosuje się pisownię z dużych liter następujących terminów: Cztery Szlachetne Prawdy, Dwanaście Ogniw Współzależnego Powstawania, Szlachetna Ośmioaspektowa Ścieżka itp. Moim zdaniem należy pisać te terminy z małych liter albo w cudzysłowie i tylko pierwszy wyraz z dużej litery. Czy mam rację?
  • klema
    25.08.2003
    25.08.2003
    Dlaczego nie ma w słownikach bardzo popularnego wśród posiadaczy samochodów słowa klema? To, że wyraz jest pochodzenia obcego lub ma polski odpowiednik, niezbyt mnie przekonuje – wszak znaleźć można w słowniku karburator (praktycznie nieużywane) lub dyferencjał – też z branży motoryzacyjnej.
  • Kreisleriana
    18.10.2005
    18.10.2005
    Szanowni Państwo,
    Robert Schumann pod wpływem opowiadań E.T.A. Hoffmanna, który pisał pod pseudonimem Johannes Kreisler, stworzył cykl miniatur zatytułowany Kreisleriana op. 16 (pisownia oryginalna). W świadomości wielu Polaków cykl ten egzystuje jako ta Kreisleriana (ponieważ ma końcówkę -a), lub te Kraisleriana (ponieważ jest ich w cyklu osiem). Czy można ten tytuł odmieniać i powiedzieć np., że ogniwo tego cyklu to Kraisleriano, skoro myśli się o Kraislerianach?
    Grzegorz Słomczyński
  • matrylineat, patrylineat i… lineaż
    24.09.2012
    24.09.2012
    Lineaż, wyraz występujący w Encyklopedii PWN, nie jest notowany w WSO PWN. Znajdują się tam jednak wyrazy: matrylinearność, matrylinearny, matrylineat oraz patrylineat. W pewnym tekście naukowym natknąłem się na rzeczony lineaż, a także na matrylineaż i patrylineaż. Która pisownia jest poprawna: matrylineat czy matrylineaż, patrylineat czy patrylineaż? I jeszcze jedno. Dlaczego mamy przymiotniki: matry- i patrylinearny, a nie matry- i patrylineatowy, czy też matry- i patrylineażowy?
  • nowotworzenie
    23.10.2011
    23.10.2011
    Szanowni Państwo,
    jak należy poprawnie napisać rzeczownik nowopoczynanie? Słowo odbieram jako neologizm, a oprócz nowotworzenia nie potrafię wskazać na rzeczownik utworzony w podobny sposób. Czy połączenia nowo- z rzeczownikiem rządzą się innymi prawami niż połączenia nowo- z innymi częściami mowy?
    Dziękuję i pozdrawiam.
  • szatan
    12.09.2013
    12.09.2013
    Interesuje mnie etymologia słowa szatan. W rosyjskim wydaniu udmurckich mitów znalazłam słowo szaitan. Jak są powiązane te słowa i skąd przywędrowały do tych języków?
    Dziękuję
    Jolanta
  • Tanio kosztuje? Ciężko powiedzieć!
    25.06.2007
    25.06.2007
    Dzień dobry,
    czy poprawny jest powszechnie ostatnio stosowany, m.in. przez dziennikarzy w programach informacyjnych, zwrot ciężko powiedzieć?
    Czy coś może kosztować taniej lub drożej (zamiast kosztować mniej lub więcej)?
    Pozdrawiam serdecznie
    Maria Poniewierska
  • wkurzony
    23.06.2008
    23.06.2008
    Szanowni Państwo!
    Słyszałem parę razy, że słowo wkurzony jest łagodniejszą, eufemistyczną wersją od wkurwiony. Mam nieodparte wrażenie, że jest to słowo (i jego pochodne: wkurzający, wkurzać się lub wkurzać kogoś) raczej potoczne i pospolite i że nie bardzo nadaje się „na salony”. Jednakże jest ono bardzo częste (telewizja, prasa), będąc jakby brakującym ogniwem pomiędzy mocno emocjonalnym i wulgarnym wkurwionym a słabym zdenerwowanym czy poirytowanym. Czy rzeczywiście tak jest?
Przeglądaj słowniki
Przeglądaj Słownik języka polskiego
Przeglądaj Wielki słownik ortograficzny
Przeglądaj Słownik języka polskiego pod red. W. Doroszewskiego