okolicznikowy
  • Imiesłowowy równoważnik zdania

    13.01.2024
    13.01.2024

    Dzień dobry,

    poproszę o informację czy poniższe zdanie jest poprawne językowo: Rozmawiając z bratem o ulubionych hitach, tak mi się jakoś [w domyśle: o tym] przypomniało.

    Jeśli nie, to poproszę o wyjaśnienie błędu oraz jak powinno wyglądać poprawne zdanie.

    Z wyrazami szacunku,

    Zdzirski

  • imiesłowowy równoważnik zdania
    16.11.2012
    16.11.2012
    Czy prawidłowe są następujące zdania:
    1. Uprawiając tę roślinę, możecie być narażeni na wizytę kretów.
    2. Upiekła ciasto, chcąc zrobić mu przyjemność.

    Ad. 1. Zdanie podrzędne jest zdaniem okolicznikowym czasu, więc jest zbudowane prawidłowo.
    Ad. 2. Czy nie jest tak, że czynności nie są jednoczesne? Przecież to, że chciała zrobić mu przyjemność, jest wcześniejsze niż to, że upiekła ciasto. Więc zdanie jest nieprawidłowe. Czy zdania przyczynowe mogą być wyrażane przy pomocy imiesłowów na -ąc?
  • Interpunkcja członów porównawczych

    18.03.2021
    18.03.2021

    Szanowni Państwo,

    ostatnio borykam się z problemem postawienia przecinka w zdaniach porównawczych, w których znajduje się przymiotnik w formie najwyższej, np. "Zrobił to najlepiej jak potrafił" czy "Pojechał tam najszybciej jak mógł". Niedawno napotkałem się na stary blog poświęcony wszelakim zasadom gramatyki polskiej, w którym pisało, że: "W wypadku użycia stopnia najwyższego przymiotnika występuje spójnik jak bez korelatu: »Zrobię to najlepiej jak umiem«". Czy ta zasada nadal obowiązuje?

  • Interpunkcja okoliczników
    28.03.2018
    28.03.2018
    Czy w zdaniach typu
    W #### roku(,) pochodzący z X konstruktor stworzył Y napędzane Z (np. parą).

    … oddzielamy przecinkiem wyrażenie okolicznikowe czasu W #### roku od grupy podmiotu w formie wyrażenia przydawkowego pochodzący z X konstruktor albo w ogóle od podmiotu jako takiego? Wydaje mi się, że wyrażeń tych nie oddzielamy, bo ani nie są to zdania składowe, ani — równoważniki takich zdań. Moja niepewność wynika przede wszystkim z tego, że dość często zdarza się napotykać tak stosowaną interpunkcję. Czy przypadkiem nie jest to próba przeniesienia angielskojęzycznej interpunkcji do języka polskiego? Czasami zdarza się też napotkać zdania, gdzie podmiot wraz ze swą przydawką (pochodzący z X konstruktor) oraz okolicznik (w #### roku) łączone są tak jakby w jedną grupę oddzieloną przecinkiem od orzeczenia (stworzył) oraz dopełnienia (Y) i jego przydawki (napędzany Z), czyli tak, jak w poniższym przykładzie:

    W #### roku pochodzący z X konstruktor(,) stworzył Y napędzane Z.

    Także tutaj przecinek, choć często spotykany, wydaje się całkowicie zbędny, tym bardziej że okolicznik należy przecież do grupy orzeczenia, a nie podmiotu. Przecinek zdawałby się bardziej uzasadniony, gdyby któraś z grup (podmiotu albo orzeczenia) byłaby bardzo rozbudowana, ale i wówczas bardziej odpowiedni wydawałby się myślnik, np.:

    Konstruktor K urodzony w A, wychowany w rodzinie zastępczej B, pobierający nauki u C — stworzył Y napędzane Z.
    W roku ####, czyli 5 lat po naszkicowaniu niemal pełnych planów konstrukcyjnych oraz 10 lat po zakiełkowaniu w umyśle K samej idei zasianej przypadkowo jakiś czas wcześniej przez najlepszego przyjaciela, poczciwego L, który pytał, jak w prosty sposób osiągnąć M — konstruktor K stworzył Y napędzane Z.

    W pierwszym z tych zdań mamy rozbudowaną grupę podmiotu, w drugim — bardzo rozbudowaną grupę orzeczenia (z licznymi okolicznikami, dopełnieniami i przydawkami). Czy są sytuacje, kiedy okoliczniki niebędące zdaniem, równoważnikiem zdania lub wyrażeniem wtrąconym oddzielamy przecinkiem?
  • Interpunkcja szeregów okoliczników
    21.02.2017
    21.02.2017
    Chciałabym zapytać, które zdania są poprawne? Gdy przeglądałam podobne przykłady, zauważyłam, że interpunkcja jest niejednolita. Jakie zasady wchodzą tu w grę?

    1. Czy tu w Warszawie powstanie kiedyś Aquapark z prawdziwego zdarzenia?
    2. Czy tu, w Warszawie, powstanie kiedyś Aquapark z prawdziwego zdarzenia?
    3. Czy człowiek zaprowadzi kiedyś tu na ziemi pokój?
    4. Czy człowiek zaprowadzi kiedyś tu, na ziemi, pokój?
    5. Tu na ziemi mogę mieć swój raj.
    6. Tu, na ziemi, mogę mieć swój raj.
  • jak
    5.12.2015
    5.12.2015
    Od dłuższego czasu zastanawia mnie pewna rzecz. Coraz częściej spotykam się z tym, że zamiast gdy używa się jak, np.
    Jak szłam ulicą, zaczął padać deszcz
    zamiast
    Gdy szłam ulicą, zaczął padać deszcz itd.
    Bardzo mnie to mierzi, jednak nie poprawiam nikogo, ponieważ nie wiem, czy jest to poprawne czy nie.
    Bardzo prosiłabym o odpowiedź, ponieważ chciałabym wiedzieć, czy faktycznie jest to błąd, czy może jestem po prostu przewrażliwiona.
    Pozdrawiam!
  • jak jako synonim kiedy i jeśli

    9.02.2023
    9.02.2023

    Używanie przysłówka „jak” zamiast „gdy/'kiedy” lub „jeśli”" bardzo mnie irytuje. Ale czy słusznie? Nie jestem ekspertem językowym, więc dopuszczam ewentualność, że nie mam racji. Przykłady:

    „Jak wrócimy z wycieczki, zjemy obiad"

    „Jak byłem małym chłopcem...”

    „Jak przeżyje tę noc, to będzie żył”.

    Gdy ktoś mówi: „Jak przyjdę...” – nie wiem, co ma na myśli: „Gdy przyjdę...” czy „Jeśli przyjdę...”; a może zastanawia się „W jaki sposób przyjdę...”.

    Czy słusznie się „czepiam”?

  • Jakkolwiek

    8.06.2021
    8.06.2021

    Szanowni Państwo,

    Zwracam się z uprzejmym zapytaniem, czy użycie słowa jakkolwiek w zastępstwie  jednak / mimo wszystko jest w poniższych przykładach poprawne?

    1. Jakkolwiek chciałbym poświęcić kilka chwil na kwestie teoretyczne, aby w dalszej części omówić argumenty. (Chciałbym jednak poświęcić...)

    2. Jakkolwiek próbując oceniać przypadki budzące wątpliwości, z całą pewnością warto zasięgnąć po wiedzę doświadczonych osób. (Próbując jednak oceniać...)


    Z wyrazami szacunku,

    W.S.

  • Jedno zdanie, wiele błędów

    29.01.2023
    29.01.2023

    Dzień dobry,

    mam pytanie na temat zasadności postawienia przecinka w zdaniu w artykule opublikowanym na portalu Trojmiasto.pl, który traktuje o dawcach szpiku kostnego.

    Zdanie brzmi: „Już prawie 1 tys. osób w regionie podzieliło się cząstką siebie, ratując życie drugiej osobie walczącej z nowotworem krwi”.

    Czy zdanie tak sformułowane nie sugeruje, że obydwie osoby – dawca i biorca – walczą z nowotworem krwi? Czy nie powinniśmy postawić przecinka pomiędzy „osobie” a „walczącej”?

  • kłopotliwy równoważnik
    12.12.2013
    12.12.2013
    Czy imiesłowowy równoważnik zdania w funkcji zdania okolicznikowego może towarzyszyć zdaniu modalnemu, np. „Krojąc chleb, powinno się uważać”, „Idąc tam, trzeba skręcić w lewo” – skoro nie ma tutaj relacji synchroniczności (powinien i trzeba nie wyrażają czynności, która mogłaby być równoczesna z inną)?
Przeglądaj słowniki
Przeglądaj Słownik języka polskiego
Przeglądaj Wielki słownik ortograficzny
Przeglądaj Słownik języka polskiego pod red. W. Doroszewskiego