opisywanie
  • Wyklęte przykładowo
    5.12.2016
    5.12.2016
    Szanowni Państwo,
    kilka razy spotkałem się z opinią redaktorów, że słowo przykładowo powinno się zastępować wyrażeniem na przykład. Tymczasem ani w słowniku języka polskiego, ani w słowniku ortograficznym, ani też w słowniku synonimów PWN nie opatrzono go żadnym kwalifikatorem, co moim zdaniem oznacza, że oba są równoważne. Czy z przykładowo jest jakiś problem, który pozostaje dla mnie tajemnicą?
  • wykupić receptę
    11.05.2007
    11.05.2007
    Szanowni Państwo!
    W wiadomościach telewizyjnych usłyszałem właśnie kolejny raz sformułowanie wykupić receptę. Wydaje mi się ono bez sensu – tak jakby recepta miała być wykupiona np. z niewoli. Jednak słowa wykupić coraz częściej używa się w podobnym znaczeniu. Czy słusznie?
    Pozdrawiam
  • Wyróżniamy kursywą

    13.10.2020
    13.10.2020

    Wyrażenie "big data" zostało zapożyczone z języka angielskiego. Jednak coraz częściej używane jest ono w języku polskim. Zatem, czy zapisując termin "big data" w pracy naukowej, powinno się zastosować kursywę?

  • Wyżyna Czesko-Morawska, której nie było

    23.09.2022
    2.11.2016

    Byłabym bardzo wdzięczna za wyjaśnienie pisowni wyżyny czesko-morawskiej, przedstawionej jako wzorcowa na tegorocznym dyktandzie w Katowicach: Z wyżyn, z czesko-morawskiej zwłaszcza… . W słowniku ortograficznym zaleca się pisownię tej nazwy dużymi literami.

    Z góry bardzo dziękuję za wyjaśnienie.

    Z poważaniem

    Agnieszka Buczkowska

  • Za a po
    22.03.2019
    22.03.2019
    Szanowna Poradnio,
    czy poprawne jest używanie przyimka za do określania czasu liczonego od przeszłej chwili? Od chwil, które może sugerować kontekst? Np. za pół godziny liczone od chwili przeszłej, nie od chwili mówienia.
    Czy jednak dla takich przypadków powinno używać się przyimka po?
    Mówię z kolegą i opisuję jakąś historię mówiąc, od tej chwili za rok wyzdrowiał, czy jednak od tej chwili po roku wyzdrowiał?
    Bardzo proszę o odpowiedź.
    Pozdrawiam
  • Zaginione słowa – ktokolwiek słyszał, ktokolwiek wie

    18.05.2023
    13.05.2023

    Czytelnicy naszej poradni poszukują „utraconych” wyrazów, które opisują w następujący sposób:

    1. „Dzień dobry, kiedyś usłyszałam określenie pracy, załatwionej po znajomości, niekoniecznie rodzinę (nie chodzi o nepotyzm), w której pracownik jest zatrudniony, ale nawet nie wykonuje swojej pracy, nie stawia się w ogóle i nawet jest o to proszony przez pracodawców. Jest to fikcyjny pracownik za realną, niemałą kasę. Czy ktoś wie, jak się to zjawisko nazywa? Użył go Rafał Ziemkiewicz w jednym ze swoich felietonów, ale ja niestety zapomniałam”.
    2. „Dzień dobry, od jakiegoś czasu staram się przypomnieć sobie słowo, które określa rzecz, która była znana wielu cywilizacjom mimo, że cywilizacje te nie miały ze sobą kontaktu (np. piramidy w Afryce, Azji i Ameryce Południowej lub koło). Niestety bezskutecznie, również przeprowadzona kwerenda nie przyniosła skutków”.
    3. „Jak nazywa się tekst podpisany obcym nazwiskiem? Kiedyś zetknąłem się z tym terminem zakończonym na -nim, ale nie mogę sobie przypomnieć”. Nie chodzi o aliofiktonim ani allonim [przyp. red.]
  • Zanurzenie oceny
    27.04.2016
    27.04.2016
    Czy zwrot mścić się (wg słownika: ‘odpłacać złem za zło, brać odwet za krzywdy lub niepowodzenia’) obejmuje swoim znaczeniem domniemanie winy? Innymi słowy, kiedy mówimy, że Iks mści się na Igreku za coś, to czy tym samym wyrażamy przekonanie, że Igrek rzeczywiście to coś popełnił lub jest za to coś odpowiedzialny?
  • zapis bibliograficzny artykułu pobranego ze strony WWW
    19.09.2014
    19.09.2014
    W jaki sposób zapis bibliograficzny artykułu pobranego w pliku pdf z danego portalu różni się od zapisu bibliograficznego strony www na tym samym portalu? Czy data umieszczana przed datą dostępu w przypadku pdf jest datą napisania artykułu, czy umieszczenia go na portalu? Czy w przypadku pliku pdf zapisywana jest nazwa portalu (słownie), z którego był pobrany (w pliku może być np. artykuł z jakiegoś magazynu, niemającego nic wspólnego z tym portalem)? Bardzo proszę o wyjaśnienie na przykładzie.
  • Zapis didaskaliów w transkrypcjach reality show

    8.03.2022
    8.03.2022

    Dzień dobry, mam pytanie odnośnie do cytatów z programu reality show, które przytaczane są na zasadzie inicjał imienia (M: Jestem tutaj. / D: A ja tutaj.), i przy których wstawki wyjaśniające kontekst przytoczone są w nawiasach kwadratowych, w nowych wersach: [Michał wstał z krzesła i podszedł do lodówki]. Jak w takiej sytuacji te "didaskalia" zapisać? Czy powinny być zapisane kursywą? Czy kropka powinna znaleźć się za nawiasem? Czy, jeśli jest to jasne, nie trzeba dodawać "dop. aut."?

  • Zapis nazwy współtwórcy dzieła
    6.10.2016
    6.10.2016
    Szanowni Państwo!
    W anglojęzycznych publikacjach często pojawia się wielu redaktorów (editors). Czy przy tworzeniu pozycji bibliograficznej należy opisywać ich jako red. przy każdym nazwisku, wspólnie jako redaktorzy (przed nazwiskami/po nazwiskach w nawiasie), a może używać jakiegoś skrótu (redrzy? red-rzy? red.red. ?). W tym przypadku chodzi o sytuację, w której z określonych przyczyn nie można niestety napisać pod redakcją… , gdyż konieczne jest zapisanie nazwisk w mianowniku.

Przeglądaj słowniki
Przeglądaj Słownik języka polskiego
Przeglądaj Wielki słownik ortograficzny
Przeglądaj Słownik języka polskiego pod red. W. Doroszewskiego