Szanowna Pani Profesor,

moje pytanie dotyczy powiedzenia wielkie mi mecyje. Czym są owe mecyje i czy jest to wyraz używany współcześnie w innych wypowiedziach niż to zacytowane?

Z poważaniem
Czytelniczka

Dzień dobry, chciałbym zapytać o pochodzenie nazw „Wielkopolska” I „Małopolska”. Jak wiemy korzenie państwa Mieszka I znajdowały się na terenach wielkopolskich. Czy przodkowie księcia, zagarniając cudze ziemie na południu i wschodzie mogli je nazwać małopolskimi? Grecy nazywali swe kolonie „Wielka Grecja”, zaś carska Rosja zwała tereny ukraińskie „Małorosją” (sami byli dla siebie wielką Rosją). Występują tu analogie nazewnicze. Czy podobnie mogło i być na obecnych ziemiach polskich?

Witam.
Czy jeśli stawiamy wielokropek na początku zdania lub np. nagłówka, to powinien być on bezpośrednio przed wyrazem, czy powinna być po nim spacja? Słowem: …wyraz czy … wyraz?
Dziękuję i pozdrawiam.
Anna

W „Innym słowniku języka polskiego PWN” w haśle wpół jest przykład „Wyjął z teczki wpół wyblakłą kartkę papieru”. Ale jest też hasło wpół- jako cząstka tworząca przymiotniki. W „Nowym słowniku ortograficznym PWN” mamy więc hasła wpółobłąkany, wpółprzegniły itd. Szczególnie mnie intryguje, dlaczego inną miarę przyłożono do słów przegniły i wyblakły, skoro oba są takim samym przypadkiem gramatycznym – albo obydwa są przymiotnikami, albo (w zależności od szkoły) obydwa są imiesłowami biernymi.
Jeszcze lepszy przykład (bo dotyczący tego samego wyrazu) można znaleźć w „Słowniku języka polskiego” pod red. W. Doroszewskiego. W haśle wpół czytamy: „Zarzucił wędkę i wpół przymkniętymi oczami obserwował korek na wodzie"; ale oprócz tego jest osobne hasło wpółprzymknięty.
Przypomina to trochę problem pisowni nie z imiesłowami – w jednych kontekstach rozróżnienie między pisownią łączną i rozdzielną było istotne, kiedy indziej treści wyrażone przez jedno i drugie były niemal synonimiczne. Wygląda na to, że tu jest podobnie i że w zasadzie dałoby się obronić pisownię wpół przegniły wbrew słownikowemu rozstrzygnięciu. Czy jednak rzeczywiście? I co wtedy z przymiotnikami nie pochodzącymi od czasowników?
Proszę o wyjaśnienie tej trudności.
Dziękuję.

Dzień dobry,
chciałabym zapytać, który szyk jest poprawny: w ramach którego czy w którego ramach?

Serdecznie pozdrawiam
Agnieszka

Zakonnicy często mówią o innym członku swojego zakonu współbrat. Czy cząstka współ- dodaje coś w tym wypadku do znaczenia słowa brat? Jeśli tak, to czy analogicznie należałoby mówić także np. współojciec (przełożony zakonny) i współmatka (przełożona zakonna)?

Witam serdecznie,
Chciałbym się spytać, jak mam rozumieć stwierdzenie „współczesna polszczyzna”. Współczesna, czyli ta którą się porozumiewamy w dzisiejszych czasach (ale takie twierdzenie jest pojemne i niejednoznaczne). Czy słusznym jest datowanie owej „współczesności” od roku 1989 (tak jak to robimy z literaturą)? Proszę o zasadę periodyzacyjną, jaką należy przyjąć przy takim określeniu.
pozdrawiam,
Dariusz Komorniczak

Witam!
Od razu pozwolę sobie przejść do rzeczy. W matematyce często używa się sformułowania wtedy i tylko wtedy. Powszechnie jednak zapisywane jest ono za pomocą skrótu wtw. Sam odruchowo stawiam po tym skrócie kropkę, lecz nie spotkałem, by ktokolwiek oprócz mnie tak czynił. Czy zatem owa kropka stać po takim skrócie powinna, czy też nie? Który wariant jest poprawny, wtw, czy wtw.? Z góry dziękuję za odpowiedź.
Pozdrawiam gorąco.
Rafał Sankiewicz

Szanowni Państwo,
nigdzie nie znalazłem jednoznacznej odpowiedzi, czy prawidłową formą jest raczej „Mam dom w Wilanowie” (dzielnica Warszawy), czy też „Mam dom na Wilanowie”. Funkcjonują różne mniej lub bardziej wiarygodne teorie (np. oparte o prawdy historyczne), których nie będę przytaczał. Może obie formy są dopuszczalne. Z góry dziękuję za wyjaśnienia.
Pozdrawiam,
mazzi
PS. Nie wierzę, że limit mnie tym razem „nie dopadł”, próbowałem codziennie od dwóch miesięcy :)

Witam serdecznie,

Zwracam się z pytaniem o pochodzenie przymiotnika  wykonujący.

Czy pochodzi on od czasownika dokonanego (wykonać), czy od czasownika niedokonanego (wykonywać).

Uprzejmie dziękuję za odpowiedź,

Ewa Ł.