osobiście
  • Forma nazwisk rosyjskich po nadaniu polskiego obywatelstwa
    6.02.2020
    6.02.2020
    Szanowni Państwo, czy w przypadku Rosjan zmieniających obywatelstwo na polskie, należy stosować polską transkrypcję oryginalnego nazwiska (np. Gadżijew), czy też w przypadku wystąpienia różnic należy dostosować się do oficjalnych dokumentów (w podanym przykładzie ta osoba, zapaśnik, olimpijczyk z Rio, figuruje w dokumentach Polskiego Związku Zapaśniczego oraz PKOl jako Gadzhiev)? Osobiście skłaniam się ku drugiej wersji, jako mającej status oficjalnej z formalnego punktu widzenia.
  • Forma żeńska od choreg

    23.09.2019
    23.09.2019

    Problem dotyczy starożytności, ale dyskutowany jest mocno w ostatnich dziesięcioleciach… SJP zna termin choreg – ja muszę użyć żeńskiej formy. Per analogiam: biologbiolożka, ale strategstrateżka już nie znalazłem. Czy użycie formy choreżka bez przypisu w tekście jest uzasadnione, bo dociekliwy czytelnik i tak wpadnie na właściwy trop i ewent. poszuka w słowniku chorega?

  • formuły powitalne
    1.11.2013
    1.11.2013
    Szanowni Państwo,
    pozwolę sobie nie tyle na pytanie, ile na podzielenie się myślą, być może godną rozważenia (publikacji – już niekoniecznie, choć i to pozostawiam przecież Państwa uznaniu). Doświadczenie podpowiada, że dostrzeżony u siebie błąd lub językowa niezręczność, wcześniej notorycznie popełniane, zaczynają razić ze szczególną siłą, co wynika najpewniej z jednej z najwspanialszych człowieczych właściwości – wstydu. Zarazem jednak przykrości dostarcza zarówno bycie osobiście pouczanym, jak i karcenie. Stąd dobrze rozumiem, że przestali Państwo tępić zwrot Witam!, gdy otwiera mejle, mimo że czytanie go w listach na stronie Poradni skłania ku przedsiębraniu podobnych rozpoczęć. Być może jednak – oszczędnie, delikatnie i potencjalnie skutecznie – w zakładce zadaj pytanie, koniecznie przed formularzem, warto umieścić taką lub ową wiadomość, która by nieszczęsne witania zwalczała; albo – zbiór wypisków z korespondencyjnych prawideł? Niechby ktoś poczuł się urażony, niechby snobizm zarzucał – myślę, że korzyści i tak byłoby bez porównania więcej.
    Kreślę się z poważaniem
    — Mieszko Wandowicz

    PS Tutaj przyznam, że marzy mi się, iżby w polszczyźnie, nade wszystko polszczyźnie mejlowej, zaistniała forma, może odrobinę przewrotna, rozwiązująca wszelkie powitaniowe kłopoty – obecne, gdy trudno wybrać odpowiedni zwrot grzecznościowy: „Proszę witać, Szanowni Państwo, proszę serdecznie witać!”. Nadrzędność adresata, a przeto tego, który odgrywa rolę gospodarza, zaznaczona jest wyraźnie, uprzejmość nie powinna, jak sądzę, budzić poważniejszych zastrzeżeń, pytanie zaś, jakim mianem określić odbiorcę, w dodatku ostrożnie nakłanianego do życzliwości, jeżeli nie znika, to przynajmniej się oddala. Na mejle rozpoczęte słowami Proszę witać odpisywałbym z olbrzymią przyjemnością. (Rzecz jasna w odpowiednim kontekście; szczegółowe wytyczne są zresztą do przemyślenia, swoboda zaś – póki nie w nadmiarze – językowi przecież tylko służy).
  • Futbolówka a inne piłki
    3.10.2016
    3.10.2016
    Interesuje mnie proces słowotwórczy, który stoi za słowem futbolówka (które mnie osobiście irytuje). Dlaczego mamy futbolówkę, a w tenisie nie mamy tenisówki, w koszykówce koszykówki, czy – mniej drastycznie – w golfie golfówki?
    Czy proces, który stoi za utworzeniem tego słowa jest (był) w pełni poprawny?
  • hepanina
    4.01.2005
    4.01.2005
    Witam.
    Co oznacza słowo hepanina?
    Dziękuję.
  • historycznosztuczny
    15.05.2020
    15.05.2020
    Szanowni Państwo,
    ostatnio rozmawiałem z dyrektorem pewnego muzeum i z jego ust wielokrotnie padło sformułowanie historyczno-sztuczny. Z kontekstu można wywnioskować, że chodzi o coś związanego z historią sztuki. Ale czy taki przymiotnik istnieje i/lub czy jest on poprawny? Mnie osobiście „kłuje w uszy”, kiedy słyszę tego typu określenia.
    Z góry dziękuję serdecznie za odpowiedź i pozdrawiam,
    Sz.Sz.
  • hodowla owczarka
    25.03.2007
    25.03.2007
    Która forma jest poprawna: hodowla owczarka niemieckiego czy hodowla owczarków niemieckich?
    Proszę o wyjaśnienie.
  • i/lub
    24.02.2023
    21.06.2007
    Witam!
    W języku angielskim funkcjonuje wyrażenie and/or. Podobno przetłumaczenie tego zwrotu jako i/lub jest niewłaściwe. Dlaczego? Podobno słowo lub samo w sobie oznacza i/albo. Czy to prawda? Chyba każdy używa tego słowa jako synonimu wyrazu albo, a nie i/albo.
    Czy można więc potraktować ten błąd jako rozpowszechniony i przetłumaczyć ten zwrot jako i/lub pomimo (teoretycznego) błędu, tak jak robi się z innymi rozpowszechnionymi w języku polskim błędami?
  • Internet czy internet?
    21.02.2003
    21.02.2003
    Dzień dobry!
    Mam pytanie dotyczące pisowni słowa internet. Zwykle w różnego rodzaju tekstach występuje ono pisane dużą literą. Rozumiem, że jest to związane z nazwą własną tego medium.
    Czy poprawne jest jednak pisanie tego słowa małą literą? Wg mnie internet jest już tak popularnym medium jak telewizja, radio, prasa i w tym kontekście niesłusznie nadal wyróżniamy ten wyraz pisząc go dużą literą.
    Pozdrawiam,
    Krzysztof Franek
  • Jak mówić do księdza?

    20.10.2021
    20.03.2019

    Szanowni Państwo,

    mój syn jest ateistą, i w związku z tym nie uczęszcza na zdjęciach z religii. W szkole zwrócono mu uwagę że niepoprawnie wita (dzień dobry) oraz tytułuje (per pan) księdza.

    Jak poprawnie powinien zwracać się do księdza ateista?


    Dziękuję bardzo za odpowiedź


    Pozdrawiam

Przeglądaj słowniki
Przeglądaj Słownik języka polskiego
Przeglądaj Wielki słownik ortograficzny
Przeglądaj Słownik języka polskiego pod red. W. Doroszewskiego