-
Byłem na Papieżu…8.03.20028.03.2002Szanowni i Ukochani Profesorowie!
Będę wdzięczny za ocenę mojej lingwistyczno-etycznej analizy pewnego wyrażenia, którą przedstawiam (jest to fragment mojego artykułu):
Przed jedną z pielgrzymek Papieża do Polski dziesięciu osobom postawiłem pytanie: „Czy będziesz w czerwcu na Papieżu?” i nikogo nie zdziwiło takie sformułowanie. A zatem wyrażenie być na Papieżu weszło do mowy potocznej.
Gdy Karol Wojtyła był jeszcze w Krakowie, nikt, kto uczestniczył we mszy odprawianej przez niego, czy w spotkaniu z nim, nie powiedział: „Byłem na Biskupie” czy „…na Wojtyle”. Rozwińmy rzecz szerzej. „Byłem na koncercie chopinowskim” – mówimy, gdy wykonawcą jest jakiś mało znany artysta, i najważniejszym jest tu Chopin. Ale gdy ktoś miał szczęście słuchać pianisty tej miary, co Małcużyński, powie raczej: „Byłem na Małcużynskim”, Chopin schodzi na dalszy plan. „Byłem na Rollingstonsach” – mówiło się. „Byłem na Wałęsie” – słyszałem też taką wypowiedź, gdy Lech był u szczytu swej popularności. Prawidłowe sformułowanie jest: „Byłem na spotkaniu (występie) z X”. Gdy jednak X staje się gwiazdą, bożyszczem tłumów, wówczas to, co on ma nam do przekazania, mało się liczy, najważniejszy jest on sam – idol. I w takich sytuacjach mamy tendencję mówić: „Byłem na X”.
Podczas papieskich pielgrzymek najczęściej uczestniczymy w Eucharystii odprawianej przez Ojca Świętego i jeżeli potem mówimy: „Byłem na Papieżu”, to należy wyciągnąć wniosek, że najważniejszym był tu sam Papież, a Ofiara Chrystusa jedynie tłem, dekoracją. Tak, język jest jak papierek lakmusowy, które może ukazać w nas samych rzeczy, jakich nie dostrzegamy, jakich często nie chcemy dostrzec.
Marek Przepiórka -
Zapis imion papieża w tekście naukowym
15.11.202015.11.2020Szanowni Państwo,
uprzejmie proszę o opinię, jaki zapis imion papieża w tekście naukowym będzie najlepszy – z ukośnikiem, półpauzą, ze spacjami, bez nich, a może jeszcze inny?
„Joseph Ratzinger/Benedykt XVI”
„Joseph Ratzinger / Benedykt XVI”
„Joseph Ratzinger–Benedykt XVI”
czy też "Joseph Ratzinger – Benedykt XVI”
Czy w tym przypadku zapis to jedynie kwestia przyjętej konwencji?
Z serdecznością
Czytelnik Poradni
-
Dwóch papieży 10.03.202010.03.2020Szanowni Państwo,
uprzejmie proszę o odpowiedź, czy tytuł filmu Dwóch Papieży jest prawidłowy. Czy nie powinien on brzmieć Dwaj Papieże?
Z poważaniem
Radosława Nowak
-
ekspapież15.12.200615.12.2006Proszę o wyjaśnienie poprawności użycia zwrotu ekspapież. Ktoś napisał (o Janie Pawle II), że dana sprawa nie ma związku z ekspapieżem. Potem ktoś inny, że o Janie Pawle II nie można pisać ekspapież, gdyż również pośmiertnie – zgodnie z prawem kanonicznym – jest on papieżem. Jednak papież to „najwyższy zwierzchnik Kościoła”. Po śmierci nie jest już zwierzchnikiem, jest ekspapieżem, a jego następca zostaje papieżem. Będę wdzięczny za lingwistyczną, oderwaną od ideologii, interpretację.
-
biskup Rzymu
10.02.202410.02.2024Szanowni Państwo, chciałbym się dowiedzieć, dlaczego świętego Piotra nazywa się zaledwie biskupem Rzymu, a nie arcybiskupem czy kardynałem? Z uszanowaniem stały czytelnik Poradni
-
Imiona władców i członków ich rodzin
3.01.20233.01.2023Dzień dobry,
mam pytanie dotyczące spolszczania imion – konkretnie chodzi mi o rodzinę Borgiów i tego typu przypadki, kiedy członków rodziny jest więcej, a tylko część z nich ma spolszczone imiona. Np. piszemy Lukrecja (a nie Lucrezia), Cezar (a nie Cesar), ale już pozostali dwaj synowie Rodriga (no właśnie, a nie Roderyka), czyli papieża Aleksandra VI, to już Giovanni i Joffre, a nie Jan i Godfryd. (Posiłkuję się tłumaczeniem powieści Maria Puza „Rodzina Borgiów”).
Z góry dziękuję!
-
papalia czy papiana?26.10.200526.10.2005Spotkałem się z wyrazem papalia oznaczającym pamiątki związane z papieżem. Interesuje mnie, jak powstało to słowo – spodziewałbym się raczej formy papiana, utworzonej przez analogię do takich wyrazów jak kochanoviana czy mickiewicziana. A może są to dwa możliwe formanty dające inne znaczenia? Tylko czy wtedy obok kochanovianów (spraw) będzie można mówić o kochanov(i)aliach (pamiątkach)?
-
Pisze się krzyż maltański11.05.201811.05.2018Szanowni Państwo,
czy wyrażenie krzyż maltański w znaczeniu ’jedno z najstarszych odznaczeń nadawanych przez papieży’ powinno być zapisywane wielkimi literami (na podstawie reguły [86])?
Z wyrazami szacunku
Czytelnik -
sługa Boży27.02.200727.02.2007Szanowni Państwo,
moje pytanie wiąże się ze słowem sługa – słudzy. Słownik języka polskiego PWN podaje, że występuje ono zarówno w rodzaju żeńskim, jak i w męskim. Jeśli chodzi o użycie go w odniesieniu do duchownych Kościoła (w sensie Słudzy Boży i oczywiście chodzi tu tylko o mężczyzn), czy powinno się stosować tylko formę męskoosobową: słudzy, sługów, a nie np. sług?
Pozdrawiam serdecznie
Maria -
szwajcar15.04.201215.04.2012Szanowni Państwo,
skąd w polszczyźnie wzięła się nazwa szwajcar (portier, odźwierny) i jakie ma ona powiązania z mieszkańcem Szwajcarii?
Łączę pozdrowienia