parów
  • dwa dopełnienia?
    30.09.2012
    30.09.2012
    Szanowni Państwo!
    W tłumaczeniu z języka angielskiego zobaczyłem: „Telewizja pokazała premiera z kochanką, jak przeżywa drugą młodość (…)”. Czy nie lepsze: „Telewizja pokazała, jak premier z kochanką przeżywa (…)”? W pierwszym zdaniu jest i dopełnienie („premiera z kochanką”) i zdanie dopełnieniowe („jak przeżywa”), a tylko na jedno jest miejsce. Czy formy te dzieli jedynie upodobanie stylistyczne lub rejestr (podejrzewałbym dopuszczalność pierwszej w mowie potocznej)?
    Z wyrazami szacunku,
    Jeremi Ochab
  • dżedżochron, pokładnik, tugo
    11.04.2014
    11.04.2014
    Witam.
    Ostatnio wśród młodzieży (do której jeszcze poniekąd należę) słyszę „dziwne słowa”, jak np. dżedżochron (zamiast parasola) i pokładnik (zamiast kasjera). Źródła tych słów są dość jasne, jednak z jednym słowem nie jest tak łatwo: z tugo, które (jak wywnioskowałem z kontekstu) oznacza mniej więcej smutek. Skąd to mogło się wziąć i co Szanowana Poradnia o takich działaniach myśli?
    Z góry dziękuję za odpowiedź.
  • kazachski czy kazachstański?
    13.12.2012
    13.12.2012
    Szanowni Państwo,
    jedno z większych państw w Azji Środkowej to Kazachstan. Czy poprawne wersja przymiotnika brzmi: kazaski, kazachski (obie wersje znalazłam w słownikach), czy może kazachstański? Rząd kazaski czy rząd kazachstański?
    Podobny problem jest z sąsiadami Kazachstanu. Turkmeński czy turkmenistański? Kirgiski czy kirgistański?
    z pozdrowieniami,
    Maria Piechowska
  • konstrukcje z liczebnikami
    29.09.2011
    29.09.2011
    Szanowni Państwo!
    Dziękuję za stworzenie bardzo dla mnie pomocnej poradni językowej. Tym razem jednak nie znalazłem odpowiedzi na nurtującą mnie kwestię – które z podanych poniżej zdań są poprawne:
    a) Doładujemy twoje konto o dodatkowe/kolejne 200 zł.
    b) Doładujemy twoje konto o dodatkowych/kolejnych 200 zł.
    c) Na twoim koncie pojawi się dodatkowe/kolejne 200 zł.
    d) Na twoim koncie pojawi się dodatkowych/kolejnych 200 zł.? Byłbym Państwu bardzo wdzięczny za pomoc.
    Serdecznie pozdrawiam
    Grzegorz M.
  • Kto ma jaką władzę?
    23.03.2001
    23.03.2001
    Szanowny Panie Profesorze,
    1) Jak należy pisać skrót od określenia „spółka akcyjna": S.A. (z kropkami) czy: SA, jak inne skróty (PKP, PZU, PKO itp.). Nowy Kodeks spółek handlowych w odniesieniu do spółki akcyjnej w art. 305 stanowi: par. 1: „Firma spółki może być obrana dowolnie; powinna zawierać dodatkowe oznaczenie: spółka akcyjna. Par. 2: „Dopuszczalne jest używanie w obrocie skrótu S.A.” Zatem Sejm dopuszcza używanie skrótu z kropkami, a co na to językoznawcy?
    2) Dlaczego w nazwie wydawnictwa Dziennik Ustaw skrót wyrazu numer jest pisany wielką literą: Nr (podobnie, podając miejsce opublikowania przepisu prawnego, powszechnie podaje się: „Dz.U. Nr …”). Czy nie jest to germanizm?
    3) Jaka jest moc obowiązująca norm językowych i kto je ustala? Czy jest możliwe, aby w języku pewnej grupy zawodowej obowiązywały inne normy, niż powszechnie przyjęte (np. S.A., Dz.U. Nr w języku prawniczym)? Czy Sejm może ustanawiać normy językowe w drodze ustaw?
    Będę wdzięczny za odpowiedź. Pozdrawiam.
    Kazimierz Kucharski
  • Miękczący wpływ dawnych samogłosek

    16.01.2021
    16.01.2021

    W podręcznikach do gramatyki historycznej można znaleźć informację, że w języku polskim wskutek wokalizacji jerów przednich powstała samogłoska ‘e (zmiękczająca poprzedzającą spółgłoskę). Dlaczego więc z prasłowiańskich słów z jerem przednim w pozycji mocnej: *lьnъ, *lьvъ, *ocьtъ, *tьstь mamy współcześnie w polszczyźnie formy: len (zamiast lien), lew (zamiast liew), ocet (zamiast ociet), teść (zamiast cieść)? Pozdrawiam.

  • Minus jedynka
    2.11.2016
    2.11.2016
    Szanowni Państwo,
    zastanawiam się, jak powinno być zapisywane wyrażenie minus jedynka. Zdrowy rozsądek podpowiada, że właśnie tak, jak to zrobiłem. Z drugiej strony, czy to nie jest przypadek nieodmiennej przydawki stojącej przed rzeczownikiem, co wskazywałoby na pisownie łączną? Minusjedynka wygląda dziwnie, ale chyba nie gorzej niż na przykład stodwudziestkapiątka.
    Z wyrazami szacunku
    Czytelnik
  • nadzwaniać się (?)

    2.07.2023
    2.07.2023

    Dzień dobry. Podczas dzwonienia (dosyć częstego) do klientów posługuję się stwierdzeniem „nie chciał bym się NADZWANIAĆ za często”. Chciałbym zapytać, czy można to uznać za prawidłowe, a jeżeli nie, to czym zastąpić takie określenie, żeby były równie krótko określone moje intencje nienadużywania kontaktów telefonicznych?

  • nazwiska w liczbie mnogiej
    19.01.2005
    19.01.2005
    Jak odmienia się nazwiska zakończone na -wicz, np.: Robakiewicz. Czy prawidłowe jest zdanie: „Zapraszam państwa Sławomira i Ewę Robakiewiczów” czy może być „Sławomira i Ewę Robakiewicz”?
  • neoplan
    20.09.2007
    20.09.2007
    Wielki słownik ortograficzny PWN notuje wyraz neoplan. Jakie jest znaczenie tego słowa? Podejrzewam, że chodzi o 'autobus marki Neoplan', choć w WSO nie występuje hasło Neoplan (jak to jest np. w przypadku pary Ikarus, ikarus). Jeśli moje podejrzenie jest słuszne, to czy dopełniacz -a (przynajmniej oboczny) nie jest zasadny?
    Z góry dziękuję za odpowiedź i pozdrawiam,
    Jakub Szymczak
Przeglądaj słowniki
Przeglądaj Słownik języka polskiego
Przeglądaj Wielki słownik ortograficzny
Przeglądaj Słownik języka polskiego pod red. W. Doroszewskiego