pasować
  • Hardy, czyli kiedy nowe znaczenie staje się poprawne

    18.01.2023
    18.01.2023

    Dzień dobry.

    Ostatnio coraz częściej spotykam się z użyciem słowa hardy w języku polskim w znaczeniu czegoś trudnego lub w znaczeniu intensywności (generalnie grupa znaczeń o pochodzeniu z angielskiego słowa hard). Nie zgadza się to jednak ze słownikową definicją przymiotnika hardy w słowniku PWN to jest (na chwilę obecną) dumny lub butny.

    Kiedy można uważać, że dane znaczenie słowa w języku polskim uległo rozszerzeniu i w ramach mowy potocznej nie jest błędnie używane?

  • Ile to 4 lata?
    1.10.2018
    1.10.2018
    Szanowna Poradnio,
    Takie zdanie: Program pomocy był realizowany przez 4 lata od lutego 1948 do września 1952, to 4 lata odnośnie rocznika, bo co do znaczenia roku jako 365 to nie pasuje. Czy to zdanie jest poprawne?
  • Istria
    12.04.2018
    12.04.2018
    Szanowni Państwo,
    czy powinno się mówić na Istrii czy w Istrii? Jest to półwysep, więc bardziej pasuje mi na, jednak np. w Encyklopedii PWN pod hasłem „Słowenia. Historia” czy „Morosini” występuje wersja w Istrii.

    Dziękuję za pomoc,
    pozdrawiam
  • Jak najwięcej zasad?
    19.04.2015
    19.04.2015
    Dzień dobry,
    nurtuje mnie kiedy można zapisywać dwa kolory razem i potrzebowałbym jak najwięcej zasad pisania nazw kolorów. Np. można zapisać żółtoróżowy (a nie ma żółtoamarantowy, który byłby z pewnością podobny do żółtoróżowego) albo nie ma fioletowożółty (według sjp). Ciekawostką jest też, że jest jasnobiały, a nie ma ciemnoczarnego. Czy cecha wstawiana przed kolorami pasuje tylko do wybranych kolorów? Jak się uporać np. ze słowem bladoamarantowy, którego nie ma w słowniku?
  • jedno na k…, drugie na d…
    31.12.2014
    31.12.2014
    Dzień dobry!
    Zastanawiałem się ze znajomym nad słowem kutas. Traktuję to słowo jako wulgarne i nazywam je przekleństwem. Plasuję je pod tym względem choćby blisko słów rozpoczynających się od ch czy k pod względem wulgarności. Pochodzę z Małopolski. Znajomy jest z Dolnego Śląska i twierdzi, że traktowanie tego słowa w ten sposób to specyfika małopolska, a on nie byłby skłonny nazwać go przekleństwem i plasowałby go obok takich słów jak np. dupa. Czy ma rację? Pytanie jest poważne.
  • Jeszcze o osobowości
    27.06.2018
    27.06.2018
    Szanowna Pani!
    To nie tyle pytanie, co zgłoszenie wątpliwości co do słownikowej definicji i, najprawdopodobniej, błędu. Pierwsza definicja PWN dotycząca osobowości (https://sjp.pwn.pl/sjp/osobowosc;2496558.html) wydaje się mocno nietrafiona i pasuje bardziej do określenia osobistość, poza tym koliduje z drugą, która jest oczywiście zupełnie w porządku. Być może stąd problemy czytelników zawarte w poradach: https://sjp.pwn.pl/poradnia/haslo/Osobowosc;18640.html oraz https://sjp.pwn.pl/poradnia/haslo/Pierwszenstwo-zasad-przed-osobowosciami;18558.html.
  • klaster

    26.02.2024
    26.02.2024

    Chciałbym użyć słowa klaster dla określenia zespołu grzybów — skupiska o przestrzennej formie. Intuicyjnie takie określenie bardzo mi pasuje, ale nie pokrywa się ze znaczeniem tego słowa w słowniku PWN. Czy język jest na tyle elastyczny, że mogę wybiec poza opisany schemat?

  • Kto chodzi do przedszkola?
    18.03.2012
    18.03.2012
    Szanowni Państwo,
    zawsze wiedziałam, że wychowawczyni w przedszkolu to przedszkolanka. Ktoś mnie jednak poprawił, mówiąc, że przedszkolanka to dziewczynka w przedszkolu, a przedszkolanek to chłopiec. Dla mnie chłopiec to przedszkolak albo przedszkolaczek, ale z dziewczynką mam problem, najbardziej pasuje mi przedszkolaczka, ale nie wiem, czy to poprawna nazwa. Proszę o podanie prawidłowych określeń wychowawczyni oraz chłopca i dziewczynki chodzących do przedszkola.
    Kłaniam się – R. G.
  • Laguionie w dopełniaczu

    6.06.2021
    6.06.2021

    Moje pytanie dotyczy odmiany nazwiska francuskiego reżysera. Mianownik to Jean-François Laguionie. Interesuje mnie forma dopełniacza. Stwierdziłam, że teoretycznie powinno być Jeana-François Laguionie’a, ale fonetycznie mi to nie pasuje (wymowa Lagioni).

  • Liczebniki zbiorowe
    15.02.2018
    15.02.2018
    Intryguje mnie odpowiedź udzielona niedawno przez Państwa na pytanie o odmianę wyrażenia dwoje dzieci:

    C. Dziękuję dwojgu dzieciom.
    N. Idę z dwojgiem dzieci.
    Msc. Rozmawiam o dwojgu dzieciach.

    Widzę pewną niekonsekwencję. W przypadkach C. i Msc. słowo dzieci zachowuje końcówki właściwe dla tych przypadków, lecz w N. już nie. Gdyby liczebnik dwoje zastąpić rzeczownikiem para, to końcówka dzieci w N. stałaby się zrozumiała, ale
    wtedy końcówki w pozostałych przypadkach przestałyby pasować.
Przeglądaj słowniki
Przeglądaj Słownik języka polskiego
Przeglądaj Wielki słownik ortograficzny
Przeglądaj Słownik języka polskiego pod red. W. Doroszewskiego