podjąć
  • do akceptującej wiadomości
    18.02.2002
    18.02.2002
    Jak należy rozumieć sformułowanie, że coś zostało przyjęte, np. przez kierownika, do akceptującej wiadomości? Czy jest to równoznaczne z tym, że ktoś przyjął informację, sprawozdanie, został tylko poinformowany o jakimś fakcie itp., czy też zatwierdził jakiś dokument, podjął decyzję, wyraził zgodę?
  • Dubaj
    9.07.2008
    9.07.2008
    Bardzo proszę o podanie obowiązującej pisowni nazwy emiratu Dubaj. W słowniku ortograficznym jest Dubaj, ale w encyklopedii i w zeszytach Komisji Standaryzacji Nazw Geograficznych poza Granicami Rzeczypospolitej Polskiej podano pisownię Dubajj.
    Dziękuję i pozdrawiam
    Marcin Ogórek
  • dwie wiosny
    7.03.2015
    7.03.2015
    Jak poprawnie zapisać ARABSKĄ WIOSNĘ: arabska wiosna jak aksamitna rewolucja czy Arabska Wiosna jak Wiosna Ludów?
    Dziękuję i pozdrawiam!
  • e-Biznes
    4.09.2002
    4.09.2002
    Jak należy przetłumaczyć eBusiness Center? Centrum eBiznesu czy Centrum eBiznesowe? Czy pomiędzy e i B (b) należy wstawić łącznik?
  • futsalowiec czy futsalista?
    15.05.2011
    15.05.2011
    Środowisko sportowe, w którym pracuję, używa dwojakiego określenia dla piłkarza, który gra w hali (tu powstaje drugie pytanie: czy gra się w hali, czy – jak powszechnie się mówi – na hali?). Profesjonalna piłka nożna halowa określana jest mianem futsalu. Jak nazwać zatem kogoś, kto gra w piłkę w hali? Pojawią się dwa określenia: futsalowiec i futsalista. A może obie formy są właściwe?
    Dziękuję za pomoc.
  • gejsza i tsunami
    24.01.2005
    24.01.2005
    Jestem ze Słowenii, studiowałem język polski. Czy możecie mi Państwo powiedzieć, dlaczego Polacy piszą tsunami, a nie cunami jak Słoweńcy i Czesi? Piszecie jak Anglicy, ale dlaczego piszecie gejsza, a nie geisha? Tu też moglibyście się wzorować na Anglikach. Można pisać rock, jazz, blues, ale to są wyrazy angielskiego pochodzenia. A jeśli chodzi o tsunami, to – Polacy – potrzebujecie pomocy Anglików, aby zapisać wyraz japoński?
  • Historii pisowni nie z formacjami typu imiesłowowego
    9.01.2018
    9.01.2018
    Szanowna Poradnio!
    Chciałbym zapytać czy wyraz nie ściganych piszemy razem czy oddzielnie w następującym zdaniu?

    Art. 44. Bieg przedawnienia w stosunku do przestępstw, nie ściganych z przyczyn politycznych, popełnionych przez funkcjonariuszy publicznych lub na ich zlecenie, ulega zawieszeniu do czasu ustania tych przyczyn.

    Wydaję mi się, że jest to liczba mnoga imiesłowu przymiotnikowego, więc jego pisownią powinna być forma nieściganych, tak jak nieścigany.
    Powyższy tekst pochodzi z Konstytucji RP. Została ona wprawdzie uchwalona dnia 2 kwietnia 1997 roku, a pierwsza uchwała Rady Języka Polskiego tycząca się właśnie imiesłowów weszła w życie 9 grudnia tego samego roku, jednak powyższa zasada pisowni istniała już wcześniej. Użycie pisowni rozdzielnej w przypadku tego słowa jest obecne w źródłach, jednak datowane są one na XIX w. bądź wczesne lata XX wieku. Ze względu na datę powstania przedmiotowego zdania oraz na jego treść trudno jest się doszukać w powyższym tekście sensu użycia pisowni rozdzielnej, czy „świadomej” intencji jej użycia, o której wspomina Rada.
    Również na stronie PWN jest zasada nr [168] 45.3., oparta o powyższą uchwałę, która określa, że przed wejściem w życie tej uchwały, regułą było pisać imiesłowy przymiotnikowe łącznie. W obu przypadkach, użycie pisowni rozdzielnej w przedmiotowym zdaniu wydaje się nieuzasadnione.
    Z pozdrowieniami i życzeniami pomyślnego Nowego Roku,
    Łukasz Pawlikowski
  • Homonimy

    30.05.2022
    30.05.2022

    Dzień dobry!

    Zdaję sobie sprawę z faktu, że zagadnienie homonimii jest różnie ujmowane w opracowaniach.

    Czy wskazywanie konkretnych wyrazów (przez autorów podręcznika dla danej klasy) jako wyrazów wieloznacznych, a w kolejnej (przez tych samych autorów) jako homonimów to błąd? Wyrazy te to m.in. korek, mysz, pilotka, wiersz.

    Wytłumaczenie uczniom, że istnieją różnice ujęcia systemowego nie jest trudne, jednak w testach zewnętrznych muszą oni wskazywać konkretną odpowiedzi.

  • Jak wymawiamy ę w wyrazie rękawiczka?
    7.02.2018
    7.02.2018
    Szanowni Państwo,
    zapytałem około 25 nauczycieli polonistów i pań edukacji wczesnoszkolnej, ile głosek ma słowo rękawiczka. Wszystkie panie po przegłoskowaniu udzieliły odpowiedzi 9 głosek. Głoskując wyodrębniły głoski: r-ę-k-a-w-i-cz-k-a. (należy zaznaczyć, że wymowa głoski „ę” różniła się w tych wypowiedziach i brzmiała od tej klasycznej „ę” do takiej zbliżającej się do „en”). Jednakże zawsze głoska „ę” traktowana była jako jedna głoska.
    Zapytanie wynikało z faktu, że na podjętych przeze mnie studiach podyplomowych pani profesor zakwestionowała podaną przez mnie w tym słowie (rękawiczka) ilość/liczbę głosek (9 głosek), twierdząc, że głosek w tym słowie w zależności od wymowy jest 10: r-e- η-k-a-v'-i-č-k-a lub r-e-ł-k-a-v'-i'-č-k-a.

    Oto uzasadnienie:
    W słowie rękawiczka głoska [ę] stoi przed zwartą głoską [k], co powoduje zmianę sposobu artykulacji samogłoski nosowej [ę]. W rezultacie tego zjawiska fonetycznego zwanego upodobnieniem (w tym przypadku wstecznym) głoska [ę] będzie wymówiona najczęściej jako odnosowione [e] oraz tzw. nga, czyli tylnojęzykowe [n], lub jako [e] i półotwarta spółgłoska [ł]. Dlatego głoski w słowie rękawiczka, w zależności od tego jak je kto wymówi mogą być następujące: r-e- η-k-a-v'-i-č-k-a (liczba głosek 10) lub r-e-ł-k-a-v'-i'-č-k-a (liczba głosek 10).
    Ze względu na zachodzące w języku polskim zjawiska fonetyczne kolejne głoski w słowie rękawiczka nie są zatem takie, jaki Pan wymienił. Ponadto nigdy nie będzie ich 9, jak Pan podaje, tylko 10.
    Potwierdzenie można znaleźć choćby w następujących źródłach: M. Wiśniewski, Zarys fonetyki i fonologii współczesnego języka polskiego, Toruń, Wydawnictwo Uniwersytetu Mikołaja Kopernika 2001; T. Karpowicz Kultura języka polskiego. Wymowa, ortografia, interpunkcja, Warszawa, PWN 2009; E. Awramiuk, Lingwistyczne podstawy początkowej nauki czytania i pisania po polsku, Białystok, Trans Humana 2006.

    Moje poszukiwania odpowiedzi spowodowały znalezienie w Internecie – co nie jest potwierdzonym źródłem wiedzy – że o ile głoskę „ę” wymawiamy na różne sposoby w zależności jej położenia w wyrazie, to jednak traktujemy ją jako jedną głoskę, a nie wiele głosek.
    Stąd moje pytanie do Państwa: ile głosek ma słowo rękawiczka? Mojej pytanie wynika również z faktu, że powinienem (powinniśmy) uczyć poprawnego głoskowania uczniów.
    Z poważaniem
    Piotr Dylewski
  • Jest jakaś zasada czy co?
    10.05.2011
    10.05.2011
    Szanowna Poradnio!
    Mam pytanie dotyczące czy co. Nigdy nie wiem, czy trzeba je poprzedzać przecinkiem, czy też nie. W korpusie PWN-owskim występują zarówno wersje z przecinkiem, jak i bez (dwa przykłady z korpusu: „Życie mu niemiłe, czy co?”, „Kpisz czy co?”). Od czego to zależy? Obowiązuje tu jakaś konkretna zasada czy jest pozostawiona pełna dowolność dla piszącego?
    Z góry dziękuję za odpowiedź i pozdrawiam.
Przeglądaj słowniki
Przeglądaj Słownik języka polskiego
Przeglądaj Wielki słownik ortograficzny
Przeglądaj Słownik języka polskiego pod red. W. Doroszewskiego