pojęcie
  • tradycja
    27.01.2005
    27.01.2005
    Bardzo proszę o wyjaśnienie pojęcia tradycja. Spotkałem się z tym pojęciem w różnego rodzaju przypadkach, jak np.: tradycja narodowa, tradycja staropolska, literacka, religijna, sadownictwa, tradycja warzenia piwa, tradycja obchodów święta, tradycja noworoczna, tradycje kaszubskie, tradycje polskie, tradycje górnicze, tradycje kulinarne itp. Czy pojęcie tradycji oznacza wyłącznie traditio – przekazywanie czegoś, czy jest ona również sama w sobie wartością podobną jak zwyczaj, czy obrzęd?
  • rasa i Murzyn
    22.09.2008
    22.09.2008
    Mam pytanie dotyczące definicji PWN słowa Murzyn: „człowiek należący do rasy czarnej”. Czy PWN nie powinno się zdystansować się od pojęcia rasy? Wydaje się to ważne nie tylko ze względu na to, że biolodzy i antropolodzy fizyczni uznają podział ludzi na rasy za wysoce kontrowersyjny, ale również ze względu na negatywne ideologiczne konotacje pojęcia słowa rasa.
    Czy nie warto też zaznaczyć, że słowo Murzyn – choć wielu osobom wciąż wydaje się neutralne – może być dla niektórych obraźliwe?
  • dyżur i ostry dyżur

    11.01.2024
    11.01.2024

    Szanowni Państwo,

    co dokładnie oznacza dyżur?

    Podstawowa definicja pojęcia dyżur wskazuje na pełnienie obowiązków i okres pełnienia.

    Definicja pojęcia ostry dyżur wskazuje na okres i „obowiązek przyjmowania wszystkich chorych”, czyli raczej gotowość.

    Z kolei w Kodeksie pracy (art. 1515) znajdziemy już wprost „gotowość” i wzmiankę o tym, że jest możliwe „mieć dyżur”, a nie wykonać pracy.

    Dwie ostatnie definicje zdają się lekko kontrastować z pierwszą, w myśl której nie tylko gotowość jest potrzebna, ale też pełnienie. Czy w tej pierwszej definicji po średniku (lub nawet przed : ) nie miało być:

    „też: okres pozostawania w gotowości do pełnienia tych obowiązków”?

    Z góry dziękuję!

  • Energia odnawialna i jej źródła
    5.06.2016
    5.06.2016
    Chciałbym się dowiedzieć, czy poprawne jest określenie odnawialne źródła energii czy źródła energii odnawialnej. W jednym odnawialne są źródła, w drugim energia. W użyciu oba pojęcia stosowane są wymiennie, jednak częściej pada odnawialne źródła energii. W języku angielskim używa się pojęcia renewable energy – idąc tym tropem, można dojść do wniosku, że poprawne będzie stwierdzenie źródła energii odnawialnej, jednak to tylko moje dedukcje.
  • Pisze się rozdzielnie lone terrorysta, solo terrorysta
    21.05.2018
    21.05.2018
    Szanowni Państwo,
    mam kłopot z zapisem nazw / pojęć, tzn. lone terrorysta i solo terrorysta (zdaniem specjalistów nie są to synonimy). O ile słowo soloterrorysta – moim zdaniem – per analogiam do cyberterrorysty można by zapisać łącznie, o tyle zapis drugiego pojęcia wzbudza moje wątpliwości z uwagi na ang. „przedrostek”. Co zrobić w sytuacji, gdy obu tych pojęć należy użyć wymiennie, tj. solo / lone terrorysci? Jak to zapisać?
    Pozdrawiam Anna
  • system prawny i obieg prawny

    19.07.2021
    19.07.2021

    Czy można powiedzieć, że jakieś pojęcie funkcjonuje w obiegu lub systemie prawnym? Jeśli tak, to czy jest jakaś różnica między tymi oboma wariantami?

  • Czy czasownik uśmiechać się to ciąg dwóch słów, czy dwusłowo?

    5.05.2024
    5.05.2024

    Szanowni Państwo,

    czy jeśli jakieś słowo (konkretnie: czasownik) nie występuje w słowniku samodzielnie, tylko zawsze w powiązaniu z innym słowem, można je uznać za „słowo”. Przykład: w słowniku nie ma słowa „uśmiechać” tylko „dwusłowo” (?) „uśmiechać się”. Wszak samo „uśmiechać” nie pełni w języku żadnej funkcji.

    Z poważaniem i pozdrowieniami

    mp

  • Czy reszka to awers monety?
    9.12.2011
    9.12.2011
    Dzień dobry!
    Interesuje mnie kwestia reszki. Według słownika dostępnego na Państwa stronie oraz USJP pod red. Dubisza reszka jest synonimem awersu, przedniej (prawej) strony monety. Wikipedyści, powołując się na źródła traktujące o numizmatyce twierdzą, że reszka to rewers, bo to „awers, jako strona oficjalna, zawiera niezmienne elementy graficzne, podczas gdy rewers dla każdego nominału może wyglądać zupełnie inaczej”. Czy więc orzeł jest po stronie awersu, a reszka rewersu? Co wynika z czego?
  • ekshibicjonista i ekscentryk
    10.10.2003
    10.10.2003
    Od pewnego czasu toczę dysputę na temat prawdziwości twierdzeń:
    1. Każdy ekshibicjonista jest ekscentryczny.
    2. Nie każdy ekscentryk jest ekshibicjonistą.
    Innymi słowy, czy pojęcie ekshibicjonizmu zawiera się w pojęciu ekscentryczności? Czy są to może w istocie dwa niezależne pojęcia, które w żaden sposób nie zależą od siebie?
    Pozdrawiam:
    Sebastian Kurland
  • kod semantyczny w profesjolekcie informatycznym
    12.03.2020
    12.03.2020
    Dzień dobry!
    Mam pytanie do Państwa dotyczące pojęcia pochodzącego z dziedziny logiki, ale stale używanego w światku IT.
    Czy poprawne jest sformułowanie „kod semantyczny” w odniesieniu na przykład do kodu HTML? Jest to forma, która kompletnie przejęła kontrolę i już nikt nie używa innych. Toczę zacięty bój z przyjacielem, który twierdzi, że jest to w pełni poprawne określenie i podaje mi definicje, które ewidentnie wskazują na pojęcie „kod poprawny semantycznie”, nieważne z której strony na nie spojrzę. A mimo to dalej króluje „kod semantyczny”, który brzmi równie źle jak „to zdanie jest gramatyczne”.
    Kod semantyczny, według ludzi stosujących tę formę, to taki kod, w którym używa się znaczników dla elementów zgodnie z ustalonym wcześniej schematem/systemem/semantyką. Czyż nie jest to właśnie kod poprawny semantycznie?
Przeglądaj słowniki
Przeglądaj Słownik języka polskiego
Przeglądaj Wielki słownik ortograficzny
Przeglądaj Słownik języka polskiego pod red. W. Doroszewskiego