-
pomału – powoli25.04.200125.04.2001Witam serdecznie, mam do Państwa następujące pytanie, o to czy prawidłowe jest następujące sformułowanie: „Nad Polskę nasuwa się pomału front atmosferyczny”. Problem dotyczy tego, czy właściwe jest w tym miejscu użycie „pomału"? Pozdrawiam.
Robert Bochenko -
Gościni
17.11.202313.12.2021Szanowni Państwo,
chciałabym ponowić temat poprawności językowej wyrazu gościni. Od ostatniego wpisu w poradni o tym słowie minęło dziesięć lat. Czy gościni zagościła w polszczyźnie oficjalnej? Jak postrzegać tę żeńską formę? Czy jest ona w jakikolwiek sposób nacechowana? Będę bardzo wdzięczna za odpowiedź.
Z wyrazami szacunku
KR
-
akolita
25.12.202325.12.2023Czy słowa akolici można użyć również w kontekście negatywnym?
-
Ale dziś ciapa!2.12.20142.12.2014Często słyszę w swoich stronach (Śląsk) jak o typowej jesiennej pogodzie – błocie po deszczu mówi się ciapa: „Ale dziś ciapa” itp. Wydawało mi się, że to słowo stosowane jest powszechnie w całej Polsce, tymczasem w sprawdzanych przeze mnie słownikach pod hasłem ciapa widnieją tylko synonimy ofermy. Tak więc czy stosowanie tego słowa w ogólnopolskich pismach można uznać za błąd i traktować te słowo wyłącznie jako regionalizm?
-
-anse i -ansy9.10.20079.10.2007Niektóre rzeczowniki kończące się na -ans mają w słownikach podwójną formę mianownika lm. -anse/-ansy (pasjans, ambulans, dyliżans, romans), inne mają wyłącznie -ansy (szympans, sekans, sekstans, trans), a jeszcze inne tylko -anse (kwadrans, niuans, fajans, rezonans). Czy istnieje reguła pozwalająca rozpoznać przypadek bez zaglądania do słownika (nie zawsze jest pod ręką, a intuicja zawodzi)? Np. fidrygans?, bilans?, uzans?, rothmans (papieros marki Rothmans)?
-
Boli mi29.01.201629.01.2016Dzień dobry Państwu!
Jestem polonusem i mieszkam w Rosji, a więc dość często spotykam się z tak zwaną łamaną polszczyzną. Niedawno zauważyłem pewien nader często występujący błąd, który przekracza granice Polonii rosyjskiej. Chodzi o używanie błędnej konstrukcji boli mi coś albo boli komuś coś. Spotkałem się z użyciem owej konstrukcji przez polonusów litewskich, rumuńskich, amerykańskich, a nawet gruzińskich i czeskich. Czym to mogło by być uzasadnione?
Dziękuję i życzę wesołych świąt!
-
Chronić1.04.20191.04.2019Mam problem z odmianą rzeczownika przy niektórych czasownikach, dokładniej: czy powinien być w dopełniaczu czy bierniku. Często wpisuję w wyszukiwarce frazy typu chronić kogo co czy kogo czego i robi się to powoli męczące. Istnieje jakaś zasada albo chociaż ułatwiająca sprawę tendencja (np. podobna do tej w niemieckim, że jeśli rzeczownik kończy się na -e, to najprawdopodobniej będzie rodzaju żeńskiego)?
-
czasownik na końcu
22.11.202022.11.2020Proszę o odpowiedź, które zdanie jest poprawne: "Jak to bywa podczas kontroli..." czy "Jak to podczas kontroli bywa..."? Udostępniłam dzisiaj na Facebooku nagranie, na którym koza wskoczyła na jadący powoli samochód. Nagranie miało zabawny tytuł " Kontrola drogowa". Jeden z moich znajomych stwierdził, że namolny jest ten kontroler, na co odpisałam: "Jak to bywa podczas kontroli...". I zaraz naszła mnie wątpliwość, czy orzeczenie nie powinno być na końcu zdania.
Proszę o rozwianie moich wątpliwości.
Pozdrawiam
-
Drzwiś zamknęła?10.07.200610.07.2006Witam!
Często słyszę, zwłaszcza u ludzi starszych, ale nie tylko, coś takiego: „Tyś jest głupi” albo „Gdzie wyście są?” czy też: „Drzwiś zamknęła?”. Tego typu wymowa mnie bardzo irytuje. Wydaje mi się, iż jest ona niepoprawna. Czy mam rację?? Proszę o odpowiedź. Z góry dziękuję. -
dżdż i nienacek7.06.20057.06.2005Witam serdecznie!
Jest kilka słów, które, w moim wyczuciu, zachowują się zupełnie pozaregulaminowo w polszczyźnie. Pozwolę sobie poprosić o kilka słów na temat dwóch z nich.
1. dżdż. Zachowała się forma rzeczownikowa (w związku frazeologicznym jak kania dżdżu), ale tylko dopełniacza. Co się stało z mianownikiem i w jaki sposób doszło do przejścia z dżdż (o ile tak mianownik wyglądał) na deszcz?
2. znienacka. Kim/czym jest ów tajemniczy nienacek?
Dziękuję i pozdrawiam,
Jarek Hirny