powszechny
  • Czasownik niewłaściwy stać
    24.06.2019
    24.06.2019
    Zwracam się z zapytaniem dotyczącym użycia wyrazu stać w rozumieniu ‘być w stanie coś zrobić’ lub ‘móc pozwolić sobie na coś’. Powszechne są stwierdzenia: było nas na to stać, będzie mnie na to stać czy stać go na to. Jednak zastanawiam się nad zwrotem być stać. Jako przykład podam zdanie znalezione w internecie: Banki może nie być stać na odwalutowanie pseudo-kredytów? (Obstawiam, że powinno być napisane Banków). Jaką gramatyczną funkcję pełni wyrażenie być stać?
  • czas przyszły złożony
    11.07.2003
    11.07.2003
    Która forma jest poprawna:
    1. W lecie na plaży będzie się dziać dużo ciekawych rzeczy.
    2. W lecie na plaży będzie się działo dużo ciekawych rzeczy.
    W TVP powszechna jest forma pierwsza, a mnie bardziej poprawna wydaje się ta druga.
  • czołżek
    28.04.2009
    28.04.2009
    Szanowni Państwo,
    czy z każdego rzeczownika można zrobić zdrobnienie? Pytanie to powstało w mojej głowie, gdy zastanawiałem się nad zdrobnieniem od bardzo powszechnego rzeczownika pospolitego czołg. Czy w przypadku małego czołgu powinniśmy mówić o czołżku (analogicznie do drąg – drążek)?
  • Czułość gołąbki
    11.12.2015
    11.12.2015
    Szanowna Pani Profesor,
    dziękuję za odpowiedź. Korzystając z okazji, chciałbym jeszcze dopytać – czy fakt, że słowo gołąbka używane jest zazwyczaj z pewnym rodzajem czułości w odniesieniu do ptaka, może mieć związek z dość powszechnym traktowaniem tego wyrazu jako będącego niejako żeńskim odpowiednikiem słowa gołąbek?
    I 2. pytanie – czy w opracowaniu, które przygotowuję na swój prywatny użytek, uprawnione jest użycie przeze mnie terminu gołąbka, gdy myślę o młodej samiczce gołębia?
    AD
  • Czy urząd może zawiadamiać?
    6.07.2020
    6.07.2020
    Dzień dobry.
    Pracuję w Urzędzie Miasta. Z racji stanowiska bardzo często wysyłamy różnego rodzaju pisma, zawiadomienia itp. I tutaj pojawia się moja wątpliwość – czy prawidłowe jest sformułowanie Urząd Miasta … zawiadamia, że…, czy jednak powinno się pisać Burmistrz Miasta … zawiadamia, że…? Chodzi mi konkretnie o ów fakt, czy urząd jako urząd może informować, zawiadamiać itd.?
    Łączę wyrazy szacunku.
    Julia
  • de przed nazwiskiem
    25.04.2017
    25.04.2017
    Szanowna Poradnio,
    czy kiedy w nazwiskach obcych występuje cząstka de, to przy spolszczaniu można z niej zrezygnować? Czyli np. markiz Roberto de Villena to markiz Villena czy markiz de Villena?
    Łączę wyrazy szacunku
    Dorota
  • dioda LED i płyta CD
    17.11.2007
    17.11.2007
    Witam,
    jak to jest z zwrotami typu dioda LED czy płyta CD? Chodzi mi o to, że np. LED zawiera w sobie już słowo diode, więc gdy mówimy dioda LED, słowo dioda po rozwiązaniu skrótu LED jest podwajane: „Podświetlenie jest zrobione na diodzie Light Emmiting Diode”. Czy nie lepiej byłoby mówić: „Podświetlenie jest zrobione na LED”? Podobnie z CD: czy nie lepiej mówić „Weź tę CD” niż „Weź tę płytę CD”?
  • direct
    27.02.2009
    27.02.2009
    Witam,
    mam pytanie dotyczące słowa direct. Od kilku lat w ubezpieczeniach stosuje się to określenie w odniesieniu do sprzedaży przez telefon lub internet. Słowo dość mocno zakorzeniło się w języku branżowym. Pytanie, jakiej formy należy używać – angielskiej direct czy może spolszczonej? Jeśli spolszczonej, to jakiej – dajrekt, direkt czy może jeszcze innej?
    Z góry dziękuję za odpowiedź.
    Eliza Kosicka
  • Dlaczego imiesłów to imiesłów?
    20.03.2020
    20.03.2020
    Mam 2 pytania związane z imiesłowami:
    1. Jak jest etymologia słowa imiesłów?
    2. Skąd się wzięła nazwa imiesłów przysłówkowy? Innymi słowy: Co ma wspólnego imiesłów przysłówkowy z przysłówkiem? Pytanie wynika z tego, że przykładami imiesłowu przysłówkowego są słowa: idąc, pisząc, zrobiwszy, powiedziawszy a przykładami przysłówków: pięknie, wysoko, wczoraj. Jaki jest więc związek między tymi wyrazami?
  • Dlaczego nie wziąść?
    6.03.2011
    6.03.2011
    Dzień dobry.
    Sam używam poprawnej formy słowa wziąć i razi mnie, gdy ktoś wypowiada wziąść. Jednak starając się być obiektywnym, nie potrafię znaleźć powodu, dla którego ta druga forma uznawana jest za niepoprawną. Wydaje się bardzo powszechnie stosowana, końcówka -ść występuje także w innych czasownikach, a do tego wziąść można spotkać u takich uznanych pisarzy jak Mickiewicz, Krasiński czy Asnyk. Czemu zatem językoznawcy odmawiają uznania tego słowa jako normy użytkowej?
Przeglądaj słowniki
Przeglądaj Słownik języka polskiego
Przeglądaj Wielki słownik ortograficzny
Przeglądaj Słownik języka polskiego pod red. W. Doroszewskiego