połów
-
Czego wart jest dobry żart?24.05.201824.05.2018Tynf to dawna polska moneta, której nazwa pochodzi od nazwiska mincerza – Andrzeja Tymfa. Słownik PWN uwzględnia co prawda obie wersje – tynf oraz tymf. Szybkie badanie pokazuje jednak, że tynf występuje parokrotnie częściej. Skąd wzięło się to N w nazwie monety? Czy nie powinniśmy raczej mówić dobry żart tymfa wart?
-
Czynnik w matematyce10.04.201910.04.2019Szanowni Państwo,
chciałem spytać o etymologię słowa czynnik w znaczeniu ’argument mnożenia’. Czy chodzi może o to, że czynić miało znaczenie ‘pomnażać’? Jak to dokładnie było?
Z wyrazami szacunku
Czytelnik -
Czytałem „Onych” Torańskiej10.04.201710.04.2017Szanowni Państwo,
jeśli film nosi tytuł „Ona”, to czy lepiej powiedzieć: Nie widziałem „Jej”, Widziałem „Ją”, czy może: Nie widziałem filmu „Ona”, Widziałem film o tytule „Ona”?
Z wyrazami szacunku
Czytelnik
-
Dal – bliża12.09.201912.09.2019Czy analogicznie do słowa dal (od daleko) można utworzyć słowo bliż (od blisko)?
-
de przed nazwiskiem25.04.201725.04.2017Szanowna Poradnio,
czy kiedy w nazwiskach obcych występuje cząstka de, to przy spolszczaniu można z niej zrezygnować? Czyli np. markiz Roberto de Villena to markiz Villena czy markiz de Villena?
Łączę wyrazy szacunku
Dorota -
Dlaczego odchudzić, a nie odgrubić?24.06.200924.06.2009Witam,
zastanawia mnie, jaka jest geneza słowa odchudzać się. Przecież dosłownie znaczy to 'przestawać być chudym', skąd więc jednak wzięło się w polszczyźnie takie wyrażenie?
I w związku z tym, jakie jest jego przeciwieństwo? Odgrubiać się? Jak powiedzieć o osobie, która stara się przybrać kilogramy, a nie je zrzucić?
Pozdrawiam,
Andrzej Prusinowski
-
Dlaczego pięta?14.10.201614.10.2016Szanowni Państwo,
zastanawia mnie rola pięty we frazeologii. Mamy chwalipiętę, wiercipiętę. Słyszałem też powiedzenie niech ci pójdzie w pięty (nawiasem mówiąc, nie wiem, co właściwie znaczy).
Czy wiadomo, skąd owa pięta się wzięła? Co do chwalipięty, przyszło mi kiedyś do głowy, że może ma to coś wspólnego z piętą Achillesa, tj. chwalipięta 'chwali nawet swój potencjalnie słaby punkt’. Ale to pewnie tylko moja fantazja.
Z wyrazami szacunku
Czytelnik
-
Dobry wieczór, ale Dobranoc16.01.201316.01.2013Szanowna Poradnio!
Interesuje mnie brak analogii w wyrażeniach Dzień dobry, Dobranoc, Dobry wieczór. Wyrażenia te różnią się kolejnością rzeczownik – przymiotnik oraz pisownią: raz łącznie, raz oddzielnie. Czy jest jakieś wytłumaczenie takich rozbieżności, skoro te wyrażenia służą do tego samego i podobnie są zbudowane?
Serdecznie Pozdrawiam
Robert Wiatr -
dom publiczny2.05.20112.05.2011Szanowni Państwo,
jaka jest etymologia wyrażenia dom publiczny? Początkowo byłem przekonany, że to kalka z języka angielskiego, tam jednak wyrażenie to ma inne znaczenie ('tawerna', 'zajazd'), lecz w takim znaczeniu – ze znanych mi publikacji – odnotowuje je tylko Słownik warszawski, a i w nim znaczenie to zostało potraktowane jako drugorzędne i oznaczone kwalifikatorem „mało używane”. Zatem w jaki sposób powstało współczesne rozumienie tego wyrażenia? -
do Zabłudowa5.07.20045.07.2004Jest niedaleko Białegostoku, miasta, w którym mieszkam, wieś o nazwie Zabłudów. Moje pytanie dotyczy odmiany tej nazwy przez przypadki, a w szczególności formy miejscownika. Znajomi mówią w Zabłudowiu, do Zabłudowia. Czy są to formy poprawne? Czy nie powinno odmieniać się tej nazwy analogicznie do Zambrowa (Zabłudów – Zabłudowa, w Zabłudowie itd.)?