Szanowna Pani Profesor,
nawiązując do odpowiedzi na pytanie dotyczące składni w Donbasie – na Donbasie, chciałabym zapytać o źródło przywołanej przez Panią zasady, że „nazwy terytoriów autonomicznych (kontynentów, państw, miast itp.) łączą się z przyimkami w oraz do, natomiast nazwy obszarów stanowiących części innych obszarów (dzielnic, regionów itp.) – z przyimkiem na”.
Czy wobec tego niepoprawne są połączenia: w Wielkopolsce, w Toskanii, na Antarktydzie?
Z poważaniem
Anna Garbacz

Dzień dobry,

czy wykrzyknik w nawiasie powinien być poprzedzony spacją: „w poradzie sprzed 20(!) lat przeczytałem” czy „20 (!)”?

Jak wymawiać literę W w nazwach japońskich? Leksykon PWN podaje zawsze [u] ([kauai], [akutagaua], [iuo:dźima], [iuakura]). Z drugiej strony Słownik nazw własnych pomija wymowę słów Kitagawa, Okinawa, Kurosawa, Kawasaki (choć podaje [uilson] i [suift]), za to podaje obocznie [kauabata] a. [kawabata] oraz wyłącznie [o(d)zaua]. Jest też [kuro-śiwo].
A jeśli „wygra” [u], to co wtedy z Msc. Kurosawie, Okinawie? Sprawozdawcy sportowi mówili o [arakałie], ale to źle zabrzmiało.

Moje pytanie raczej nie dotyczy języka polskiego, ale mam nadzieję, że można kwestię przeze mnie poruszoną rozważyć. Otóż, zajmując się historią najnowszą, często napotykam na obce nazwiska, nie wiedząc, jak je wymówić. Zupełną trudność sprawiają mi nazwiska osób pochodzących z terenów pogranicza językowego. Jak zatem wymówić nazwisko obecnego premiera Luksemburga Jeana-Claude'a Junckera. Imię jest wybitnie francuskie, lecz nazwisko sprawia wrażenie bardziej niemieckiego, zatem [junker] czy [żinker]. Podobnie nazwisko Alzatczyka i francuskiego ministra spraw zagranicznych Roberta Schumana (tu jednak zapewne wystarczająco utarła się wymowa [szuman], a [szima] brzmiałoby chyba dość dziwacznie). Również nazwisko obecnego premiera Belgii sprawia pewne trudności: Guy Verhofstadt. Zapewne [gi ferhofsztat], ale czy na pewno?

„Wypiłem krwawą mary / butelkę jana III sobieskiego / pana tadeusza / kropli beskidu / johnniego walkera” – czy w takim przypadku naprawdę poprawny jest zapis małymi literami? Nie mam oporów przed napisaniem „Kupiłem forda / mercedesa” czy „Gram na xboksie / playstation”, ale w przypadku powyższych pisownia z małych liter wydaje mi się co najmniej dziwna, bo – jak by nie patrzeć – nazwy wszystkich produktów pochodzą od rzeczywistych imion, przydomków bądź nazw własnych.
Pozdrawiam,
Andrzej Grima

Nie mogę znaleźć jednoznacznej informacji o zapisie podpisów pod cytatami pisanymi kursywą. Wydaje mi się, że powinno być:
cytat (kursywa)
autor (pismo proste).

Jednak ostatnio już dwóch moich klientów (przygotowuję do druku), upierało się przy zapisie:
cytat (kursywa)
autor (kursywa).

Będę wdzięczny za wyrażenie opinii w sprawie wytycznych. Co prawda, z przykładów słownikowych wynika, że wyraz ten łączy się bezprzyimkowo z terminami bardziej ogólnymi, np. wytyczne polityki, a z przyimkiem do, gdy chodzi o coś bardziej „konkretnego”, np. wytyczne do działania, ale czy występujące często w praktyce zastosowania tego wyrazu takie jak: wytyczne pobierania próbek czy też wytyczne interpretacji wyników badań są na tyle błędne, że trzeba to do wstawić (a może dotyczące), czy też można (poprawnie) pisać wytyczne pobierania itd.?

Dziękuję i pozdrawiam
Andrzej Górecki

Chciałbym zapytać o pewne niekonsekwencje pojawiające się w waszych odpowiedziach dotyczących odmiany nazwisk zakończonych na -x. W odpowiedzi zatytułowanej Cezex… czytamy: „Po drugie zaś, inne słowa zakończone literą x, w szczególności nazwiska, nadal trzeba odmieniać po staremu, np. Rex, Rexa, Rexowi, Rexem, ale Reksie (przykład przytoczony w komunikatach Rady Języka Polskiego przy Prezydium PAN, nr 2 z 2001 roku)”. Natomiast w odpowiedzi Lex Pani K. Sobolewska radzi odmieniać nazwisko Hendrix – Hendriksa. Jak więc należy odmieniać nazwiska zakończone na -x?

Dzień dobry,
Uniwersalny słownik języka polskiego notuje imiesłów zabiegany od czasownika zabiegać, który zapewne wynika z wyrażenia zabiegać komuś drogę. Czy mogę także powiedzieć, że droga była przez kogoś zabiegnięta? Interesuje mnie wyłącznie gramatyka, nie uzus.
Pozdrawiam.

Szanowni Państwo,

zwracam się do państwa z pytaniem, jak (albo czy) należy odmieniać słowo pica oznaczające zaburzenie łaknienia polegające na jedzeniu substancji lub przedmiotów nieprzeznaczonych do jedzenia, a zagrażających pacjentowi (np. szklanki, widelce, duże ilości skrobi ziemniaczanej)? Spotkałem się z praktyką, w której c zamienia się na k i odmienia normalnie, ale formę picę też widziałem.

Z wyrazami szacunku,

Jakub Jędrusiak