Ciekawi mnie pochodzenie słowa superunek. Szukałam, ale nie znalazłam, stąd moja prośba o wyjaśnienie.

Pozdrawiam

Marta Kisiel

Szanowni Państwo,
chciałabym spytać, czy poprawne jest zdanie, jakie usłyszałam dzisiaj w serwisie informacyjnym: „Wielki szacunek za mistrzowskie lądowanie” (chodziło oczywiście o bezpieczne lądowanie samolotu bez wysuniętego podwozia). Mam wrażenie, że jest to kalka z kolokwialnej odmiany języka angielskiego, a w poprawnej polszczyźnie zdanie to brzmiałoby: „Wyrazy szacunku dla pilota za mistrzowskie lądowanie”.
Z poważaniem
Marta Pypeć

Czy poprawne jest użycie wyrazu szaroszeregowiec (członek Stowarzyszenia Szarych Szeregów)?
Pozdrawiam
A.P.

W polskim wydaniu powieści Gangsterzy Klasa Βstergrena tłumacz użył zdania: „Szereg okoliczności sprawił, że mogłem powrócić do tego, co wydarzyło się przed dwudziestu pięciu laty”. Razi mnie ta forma – napisałbym raczej „Szereg okoliczności sprawiło, że…”, podobnie jak powiedziałbym „Szereg pytań sprawiło mi trudność”, a nie „Szereg pytań sprawił mi trudność”. Proszę o opinię oraz zasygnalizowanie, jaką zasadą gramatyczną należy się tu kierować.

Imiona zdrabnia się rozmaicie, np. jedno imię może mieć kilka tak niepodobnych zdrobnień jak Dorek i Teoś (oba od Teodor). A co ze zdrobnieniami innych wyrazów? Czy jakieś zasady mówią, że np. zdrobnienie od jamnik to tylko i wyłącznie jamniczek, a nie żaden mniś, jamnio czy jamek? A może wyrazy mają po kilka, ale nie dowolnych, lecz „ściśle określonych” zdrobnień (od jamnik – jamniczek i jamniś, od poradnia – poradeńka i poradniusia) na tych kilku koniec?
Ostatnio poproszono mnie o rozstrzygnięcie, jak brzmi zdrobnienie od podłoga. Nie potrafiłem sobie wyobrazić innej wersji niż podłóżka, ale też nie wiedziałem, czy to jest w ogóle do rozstrzygania, bo może każdy ma prawo zdrabniać po swojemu, byle odbiorca zrozumiał?
Jest też problem, kiedy wybrać -ik, a kiedy -ek? Leksykonik czy leksykonek? – wydaje się, że oba są dobre, ale jednak mamy kotek (nie kocik) oraz akcik (nie aktek).
Zdarzają się też zdrobnienia od nazw geograficznych: Warszawka i Krakówek to formy ze słownika ortograficznego, ale czy swego czasu były jedynymi do wyboru? Jaką postać miałyby Polska, Hiszpania, Zakopane, gdyby ktoś z jakichś względów potrzebował je zdrobnić? Czy takie zdrobnienia pisane małą literą mają inne znaczenie niż pisane dużą?
Czy to wszystko są jeszcze „formy potencjalne”, czy już „neologizmy”?

Dzień dobry.

Chciałbym zapytać: czy w hebrajskiej nazwie "Pieśni nad pieśniami" ("Szir Haszirim") obydwa wyrazy należy pisać dużą literą?

Łączę pozdrowienia

Piotr Michna

Nowy słownik ortograficzny PWN podaje, że samochód marki Škoda to skoda albo škoda, a wariantywne formy dopełniacza liczby mnogiej to skod a. skód oraz škod a. škód. W pewnym słowniku podano, że samochód marki Škoda to szkoda (tak zalecono wymawiać wyraz škoda w poradni na stronie https://rjp.pan.pl), ale nie zaznaczono, jak powinien wyglądać dopełniacz liczby mnogiej. Czy można więc, analogicznie za NSO PWN, używać form szkod a. szkód? Z góry dziękuję za odpowiedź i pozdrawiam.

Czy jest prawidłowym stwierdzenie: „pracownicy zostali poddani szkoleniu”?

Powinno być chyba: „brali udział w szkoleniu” lub „zostali przeszkoleni”, ewentualnie: „uczestniczyli w szkoleniu”.

Dziękuję

Moje pytanie dotyczy pisowni nazwy szkoły. Czy można zapisać część wyrazów małą literą, np. Szkoła Podstawowa Nr 5 z oddziałami dwujęzycznymi i sportowymi im. Tadeusza Kościuszki w Poznaniu? Taki zapis widnieje na pieczątce szkoły. Czy jest to zapis dopuszczalny w języku polskim? Jak powinien wyglądać zapis poprawny?

Pozdrawiam
B. Skuza

Szanowni Państwo!

Skomplikowana gramatyka przydaje wdzięku językowi polskiemu. Fascynująca jest odmiana rzeczowników i przymiotników przez przypadki i liczby, ponadto szyk wyrazów jest nieco inny niż w języku angielskim, niemieckim, francuskim czy nawet w spokrewnionych i bliskich nam geograficznie językach słowiańskich. Nie jestem polonistą, ale lubię zastanawiać się nad urokiem naszej mowy ojczystej. Przychodzi mi tu na myśl moja Alma Mater, czyli Uniwersytet Warszawski. Ta prestiżowa uczelnia, która należy dzisiaj do europejskiej czołówki, działała przez pewien czas w XIX wieku jako Szkoła Główna. Z kolei w Radomiu do niedawna istniała Wyższa Szkoła Inżynierska (późniejsza Politechnika Radomska). Te przykłady pokazują, że jeśli w nazwie uczelni w języku polskim występuje jeden przymiotnik, to znajduje się za rzeczownikiem, natomiast w przypadku dwóch przymiotników jeden z nich stoi przed rzeczownikiem, zaś drugi następuje po rzeczowniku.

Kojarzy mi się z tym także Szkoła Główna Handlowa, jedna z najlepszych szkół wyższych w Warszawie, Polsce i Europie. Studia ekonomiczne na SGH wybrało wiele osób z mojej klasy licealnej, na tej uczelni nauki pobierał też Piotrek Jeliński, z którym w lecie 2000 r. mieszkałem w jednym pokoju w Kalifornii, kiedy pracowałem w USA. Chciałbym wiedzieć, czy nazwa „Szkoła Główna Handlowa” jest poprawna, czy też powinniśmy mówić „Główna Szkoła Handlowa”? Wszyscy przyzwyczailiśmy się do nazwy „Szkoła Główna Handlowa”, jej zmiana byłaby nierealistyczna i wiązałaby się ze znacznymi kosztami. Tym niemniej ciekawi mnie, co językoznawcy sądzą na ten temat. Czy Państwa zdaniem sformułowanie „Szkoła Główna Handlowa” jest prawidłowe?

Z góry dziękuję za Państwa odpowiedź.

Z poważaniem

Adrian Fröhlich