przeciw
  • brelok zbliżeniowy do/od bramy

    25.02.2023
    25.02.2023

    Szanowni Państwo,

    czy poprawne jest użycie sformułowania „brelok zbliżeniowy od bramy”?

    A może powinnam powiedzieć „brelok zbliżeniowy do bramy”?

  • być za kimś
    24.06.2002
    24.06.2002
    Dzień dobry!
    Chciałabym się dowiedzieć, czy poprawne jest wyrażenie być za kimś oznaczające czyjś pozytywny stosunek do kogoś, przyjaźń, miłość. Często słyszę to wyrażenie, ale podejrzewam, że jest to regionalizm. Pochodzę z okolic Łodzi. Z góry dziękuję za pomoc.
  • „czarny pijar”
    9.11.2005
    9.11.2005
    Co znaczy tak modne obecnie sformułowanie czarny pijar? W którym słowniku można znaleźć to hasło?
  • Czy tylko pełna nazwa może wyrażać szacunek?
    24.10.2012
    24.10.2012
    Uprzejmie proszę o interpretację, czy pisanie słowa Powstanie, używanego w kontekście jako część nazwy własnej Powstanie Warszawskie, oddzielnie wielką literą powinno być traktowane jako błąd ortograficzny. Cytuję: „Pani przewodniczka była młodą osobą, wiedzieliśmy więc, że urodziła się po Powstaniu”. Nauczycielka sprawdzająca pracę wskazała wielką literę w wyrazie Powstanie jako błąd (było takich wyrazów kilka), obniżając ocenę z pracy.
    Grzegorz Kłos
  • Dlaczego pięta?
    14.10.2016
    14.10.2016
    Szanowni Państwo,
    zastanawia mnie rola pięty we frazeologii. Mamy chwalipiętę, wiercipiętę. Słyszałem też powiedzenie niech ci pójdzie w pięty (nawiasem mówiąc, nie wiem, co właściwie znaczy).
    Czy wiadomo, skąd owa pięta się wzięła? Co do chwalipięty, przyszło mi kiedyś do głowy, że może ma to coś wspólnego z piętą Achillesa, tj. chwalipięta 'chwali nawet swój potencjalnie słaby punkt’. Ale to pewnie tylko moja fantazja.

    Z wyrazami szacunku
    Czytelnik
  • dwója z polaka
    6.11.2014
    6.11.2014
    Szanowni Państwo,
    w gwarze uczniowskiej przedmioty językowe nazywa się często polakiem, anglikiem, francuzem etc. Czy w takim wypadku zapiszemy je małą literą?
    Z wyrazami szacunku
    Czytelnik
  • Epidemiczny a epidemiologiczny
    23.03.2020
    23.03.2020
    W związku z aktualnymi wydarzeniami dotyczącymi epidemii koronawirusa wielu programach i artykułach padają określenia epidemiczny i epidemiologiczny. Są one stosowane równoznacznie, zamiennie np. w jednym artykule mówi się o stanie lub zagrożeniu epidemicznym, a następnie 2 zdania niżej pojawia się stan (zagrożenie) epidemiologiczne.
    Czy jest to poprawne zastosowanie tego określenia? Czy możemy je stosować zamiennie?
    Pozdrawiam
  • exodus
    23.04.2011
    23.04.2011
    Mam pytanie odnośnie pisowni słowa Exodus. Większość słowników wskazuje jednoznacznie, że jedyną poprawną formą jest Exodus, bez względu na to, czy odnosi się do biblijnego wydarzenia, czy wielkiej migracji. Jednakże w języku polskim nie stosuje się litery x z wyłączeniem enumeratywnie podanych przypadków, a exodus nie spełnia kryteriów żadnego z nich. Podobne zapożyczone wyrazy – seks, indeks, faks – piszemy jednoznacznie przez ks. Więc jak to jest? Czy forma eksodus jest błędna?
  • ginekolożka, naukowczyni i in.
    16.01.2007
    16.01.2007
    Szanowni Państwo!
    Formy profesorka, dyrektorka, księgowa itp. są w odwrocie. Zastępuje się je formami męskimi: profesor, dyrektor, księgowy. Ale jednocześnie coraz częściej można spotkać się ze zjawiskiem – dla mnie dziwnym – powrotu do form żeńskich np. ginekolożka, psycholożka. Czy są to formy poprawne? Czy dopuszczalne jest zastosowanie formy naukowczyni wobec kobiety naukowca? Taką formę zastosowała Gazeta Wyborcza w swym dodatku Wysokie Obcasy.
  • grać i rywalizować
    12.10.2010
    12.10.2010
    Na co dzień można usłyszeć bądź przeczytać o tym, że drużyna X gra z drużyną Y. Z tego, co wiem, to gra się przeciwko sobie, czyli zespół X gra przeciwko zespołowi Y. Interesuje mnie jednak kwestia tego, czy poprawnym jest mówienie, że ktoś rywalizuje z kimś. Czy można rywalizować ze sobą, czy tylko można rywalizować przeciwko sobie?
Przeglądaj słowniki
Przeglądaj Słownik języka polskiego
Przeglądaj Wielki słownik ortograficzny
Przeglądaj Słownik języka polskiego pod red. W. Doroszewskiego