przemyśleć
  • poukładać sobie coś w głowie

    25.06.2023
    25.06.2023

    Szanowna Poradnio,

    czy wyrażenie „poukładać sobie coś w głowie” (chodzi o jakieś przeżycia, wydarzenia, o przemyślenie wszystkiego) jest poprawne? Czy nie jest to np. kalka z angielskiego?

    Z wyrazami szacunku

    Czytelnik

  • pójść/sięgnąć/skoczyć po rozum do głowy

    8.05.2023
    8.05.2023

    Jaki obraz tak naprawdę przywołuje idiom „pójść po rozum do głowy”? Czy chodzi o to, że ktoś poszedł do głowy, bo tam jest rozum, czy że poszedł (gdzieś tam, nie wiadomo gdzie) po „rozum do głowy”?

    R. Ziemkiewicz napisał gdzieś tak: „Może ktoś tam poszedł po rozum do głowy (albo gdzie tam go zostawili)”, czyli chyba rozumie to w pierwszym sensie, ale mnie się wydaje, że powiedzenie odwołuje się do tego drugiego.

    Dziękuję za naświetlenie sprawy.


  • różności ortograficzne
    11.04.2003
    11.04.2003
    Witam!
    I. Chciałabym zapytać o pisownię (wielką czy małą literą) zwrotów takich, jak:
    1. Żelazny Marszałek, Marszałek Wielki Koronny, Wielki Koniuszy itp. Czy poprawne jest rozróżnienie: Żelazny Marszałek, gdy jest traktowany jako przezwisko, ale żelazny marszałek – jako marszałek silny, nieugięty?
    2. Czy poprawny jest zapis Przedmieścia Włodzimierskie (w Moskwie)?
    II. Łącznie czy rozdzielnie: nie wiadomo (o co chodzi), nigdzie niezapisane (przemyślenia)?
  • Rzetelny

    11.12.2020
    11.12.2020

    Szanowni Państwo,

    mam pytanie odnośnie znaczenia słowa rzetelny. Czy można być osobą rzetelną i jednocześnie wykonującą swoje zadanie bezrefleksyjnie, bezmyślnie? Czy rzetelność zawiera w swojej definicji wskazówkę, że to jest jednak cecha wymagająca przemyślanego działania? Z wyrazami szacunku 

    Ola S.

  • tryb życia
    11.05.2008
    11.05.2008
    Proszę o podanie różnic pomiędzy racjonalnym trybem życia a higienicznym trybem życia. Sformułowanie racjonalny tryb życia oznaczało do tej pory poznane rozumem potrzeby, zasady i normy, np. sen i czas snu, ilość potrzebnych witamin w pożywieniu i przemyślane działanie służące życiu. Natomiast sformułowanie higieniczny tryb życia oznaczało stosowanie poznanych zasad i przestrzeganie norm służących zdrowiu. Proszę bardzo o wyjaśnienie mi tej kwestii. To ważna dla mnie sprawa.
    Z poważaniem
    Jerzy
  • Użycie wielkiej litery ze względów uczuciowych i grzecznościowych

    2.06.2023
    2.06.2023

    Szanowni Państwo,

    byłbym ogromnie zobowiązany za Państwa komentarz do wszechogarniającej maniery pisania wielką literą wszelkich form zaimków w drugiej osobie. Uczono mnie lata temu, że formę taką stosuje się wyłącznie w korespondencji, teraz obserwuję ją wszędzie, nawet w przekazach reklamowych („to telefon dla Ciebie”, „mamy dla Was wspaniałą ofertę” etc). Co więcej, przypadłość ta zaczyna atakować także inne zaimki - widziałem niedawno tekst z frazą „no bo jak nie My, to kto?”. Co Państwo na to?

    Z serdecznymi pozdrowieniami

    eswu

  • Wyrobiony charakter pisma

    6.04.2022
    6.04.2022

    Dzień dobry,

    frapuje mnie przymiotnik wyrobiony, jakim wiele osób określa nieczytelny charakter pisma. Logicznie podchodząc do sprawy, wyrobionym należałoby nazwać raczej charakter pisma bardzo staranny, wprawny, owoc długiej pracy nad wyrobieniem go, podobnie jak wyrobiony gust to gust znawcy jakiejś sztuki, a wyrobiony pogląd to pogląd starannie przemyślany. Co Państwo sądzą na ten temat?

    Łukasz

  • zapis tekstów gwarowych
    9.10.2008
    9.10.2008
    Czy w tekście stylizowanym na mowę górali należy ch zamieniać na h? Taką ortografię można znaleźć u Tetmajera (Na skalnym Podhalu), gdzie są brzuhy, hłopy, Hohołów, ciho, phał, rahować, hmury… Czy dotyczy to każdego ch? (Przykładowo Chełmża i Tarchomin w takim tekście byłyby Hełmżą i Tarhominem?).
    Jeszcze bardziej tajemnicze jest rozróżnianie przez Tetmajera narratorskiego Dunajca od cytowanego Dónajca, podczas gdy generalnie u zachowuje – jakie jest tego wytłumaczenie?
  • Zasada konwencjonalna w pisowni spójników z cząstką -by

    10.01.2024
    10.01.2024

    Szanowni Państwo, mam kolejne pytanie. Za poprzednie odpowiedzi bardzo dziękuję. Proszę mi powiedzieć, czy nie można byłoby zamienić pisowni łącznej boby, toby itd. na zapis rozłączny? To boby, toby wygląda dziwacznie, wręcz śmiesznie. Rozumiem, że nie dałoby się zmienić zapisu słowa rzeka na żeka, bo jest to umotywowane historycznie, ale boby, toby nie da się chyba obronić tradycją i historią języka. Z uszanowaniem Mirek

  • z pełną świadomością czy z całą świadomością?
    18.09.2014
    18.09.2014
    Zadać pytanie w poradni językowej można z pełną świadomością czy też z całą świadomością tego, co się czyni? Internet, również strona PWN, znają użycia zarówno pierwszego, jak drugiego z wyrażeń. Czy obydwa są poprawne? Czy istnieje (jeśli tak – jaka?) różnica między tymi formułami?
    Z góry dziękując, pozdrawiam!
Przeglądaj słowniki
Przeglądaj Słownik języka polskiego
Przeglądaj Wielki słownik ortograficzny
Przeglądaj Słownik języka polskiego pod red. W. Doroszewskiego