przeze
  • dystrybuować
    22.11.2001
    22.11.2001
    Jak należałoby uzasadnić poprawność wyrazu dystrybuować? Uparcie przychodzi mi na myśl dystrybutować i zdecydowanie nieufnie odnoszę się do pierwszej z wymienionych przeze mnie form…
  • Epeisodion, stasimon
    28.09.2017
    28.09.2017
    Bardzo proszę o pomoc w ustaleniu, jak – i czy – należy odmieniać terminy epeisodion, stasimon. Internetowy SGJP podaje dla nich odmianę. W Korpusie językowym są głównie przykłady, w których są one nieodmieniane: …można określić jako pierwsze epeisodion; Potem jest drugie stasimon. Ale też: Jak pisał Sofokles w słynnym stasimonie pierwszym; następstwo epeisodiów. Autor redagowanej przeze mnie książki też nie może się niestety zdecydować. Jak jest właściwie?

    Ukłony, HG
  • francuskie tytuły arystokratyczne
    26.08.2002
    26.08.2002
    Drodzy Państwo!
    Mam problem, który nie dotyczy może bezpośrednio pisowni polskiej, ma z nią jednak związek. Otóż chodzi o zasady pisowni imion i tytułów arystokratycznych osób spoza Polski.
    Wiem, że ogólne zasady pisowni imion wymagają, aby imiona postaci panujących (np. królów) lub funkcjonujących powszechnie w polskiej świadomości (np. Joanna d'Arc) spolszczać, zaś pozostałe pozostawić w formie oryginalnej. Tak przedstwia się sytuacja w większości książek, z którymi miałem do czynienia. Jadnakże prof. W. Dworzaczek w swojej Genealogii (zestaw tablic genealogicznych rodów panujących w Polsce i krajach ościennych) ominął powyższą zasadę, spolszczając bez wyjątku wszystkie imiona. Wydaje mi się, że w tym przypadku zabieg ten nadał zestwieniom genealogicznym przejrzystości – jest więc uzasadniony.
    Gorzej sprawa przedstawia się z tytułami arystokratycznymi. W różnych publikacjach spotkałem się z różną ich pisownią. Np. w biografii Ludwik XVI pióra Jana Baszkiewicza (Wrocław 1983) sam król, przed objęciem władzy, nosi tytuł księcia Berry. Natomiast jego bratanek, który nigdy władzy nie objął, tytułowany jest już księciem (diukiem) de Berry. Przytoczę jeszcze jeden przykład. W powyższej książce brat Ludwika XVI (przyszły Karol X) tytułowany jest hrabią Artois, natomiast w biografii Karola X autorstwa José Cabanisa (W-wa 1981)- hrabią d'Artois. Takie przykłady można zresztą mnożyć w nieskończność.
    I tutaj pojawia się mój problem i moje pytanie. Opracowuję właśnie tablicę genealogiczną francuskiej dynastii Burbonów. Pojawia się tam mnóstwo osób zarówno panujących, jak i posiadających czysto tytularne godności arystokratyczne, wiele odsób, które są Polakom znane dobrze jak i nie. Jak postąpić w takiej sytuacji? Być może w przypadku tytułów obowiązuje podobna zasada jak i w przypadku imion? A jeśli tak, to czy dla zachowania przejrzystości mogę zrezygnować z przedrostków de, d' itp.?
    Proszę Państwa o sprecyzowanie zasad obowiązujących w przedstawionych przeze mnie przypadkach i z góry dziękuję za odpowiedź.

    Z poważaniem
    Przemo Jaworski
  • gajtawa, gejtawa, gejtaw
    24.06.2004
    24.06.2004
    Witam. Zwracam się z uprzejmą prośbą do redakcji o wyjaśnienie terminu gajtawa. Słowo to zostało przeze mnie znalezione w słowniku ortograficznym. Nigdzie jednak nie mogę znaleźć definicji. Będę wdzięczny za pomoc. Pozdrawiam.
  • harfiarz i harfista
    12.05.2009
    12.05.2009
    Dzień dobry!
    Spotkałam się z rozróżnieniem: harfiarz – człowiek grający na harfie celtyckiej oraz harfista – człowiek grający na zwykłej harfie. Chciałam się spytać o jego zasadność.
    Pozdrawiam
  • imiesłowowy równoważnik zdania
    21.06.2009
    21.06.2009
    Witam!
    Ostatnio przy okazji pisania pracy licencjackiej zaczęłam zastanawiać się z kolegą, czy zdanie „Rozpoczynając pracę, towarzyszyło mi przeświadczenie, że spóźniłem się z tym kilka lat” jest poprawne gramatycznie. Teoretycznie podmiot, którego dotyczy imiesłów, powinien być taki sam, jak czasownika w zdaniu. Jednak czy istnieje przypadek, w którym wymieniona przeze mnie zasada nie funkcjonuje? Czy tak jest w tym przypadku?
    Pozdrawiam,
    Ola
  • iracki Kurdystan

    11.11.2020
    11.11.2020

    Zwracam się do Państwa z prośbą o pomoc w ustaleniu poprawnej pisowni. Pracuję w fundacji Orla Straż, która pomaga ofiarom terroryzmu na Bliskim Wschodzie. Naszym obszarem działań jest głównie Irak oraz... no właśnie. Iracki Kurdystan, czy iracki Kurdystan? Chodzi o pisownię słowa "Iracki/iracki". Nie mogę znaleźć żadnych rzetelnych informacji na ten temat. Oficjalna nazwa tego autonomicznego regionu brzmi Kurdyjski Rząd Regionalny lub Region Kurdystanu (czasem Kurdystan lub Rząd Regionalny Kurdystanu). Kraj, czy też region istnieje od 1991 roku. Ma swoje przedstawicielstwo w Polsce. Można stosować jedną z podanych przeze mnie nazw, ale w artykułach i mediach społecznościowych staramy się posługiwać najbardziej przystępną i najprostszą nazwą. Jak jest z tym Kurdystanem? Jest on iracki, bo należy do Iraku, czy Iracki, sugerujący położenie, ale zaznaczający odrębność narodową, czy wręcz państwową?

    Bardzo proszę o poradę. Pozdrawiam serdecznie.

    Dawid Czyż

  • jacuzzi i medley
    11.04.2002
    11.04.2002
    Szanowni Państwo,
    Chciałbym zastąpić słowo jacuzzi, znaczące tyle, co 'wanna do hydromasażu' wyrazem polskim, krótkim i jednoznacznym. Słowo jacuzzi to nazwa firmy założonej przez dwóch braci (pochodzących z Włoch) Jacuzzi. Wyraz ten, mimo że zadomowił się już w mowie polskiej (prasa fachowa, program Big Brother), nie ma swojego polskiego odpowiednika. Czy można użyć zastępczo słowa dżakuzi?
    Druga moja wątpliwość to wyrażenie na płycie Krzysztofa Krawczyka Medley jubileuszowy. Czy jest ono poprawne i czy nie lepiej brzmiałoby wiązanka (przebojów) jubileuszowa?
    Zaznaczam iż obu słów nie ma w żadnym z posiadanych przeze mnie słowników.
    Proszę o odpowiedź.

    Pozdrawiam
    Janusz Gramse
    Gniezno
  • Jak akcentować poza tym?
    10.10.2017
    10.10.2017
    Szanowni Państwo,
    czy to prawda, że wyrażenie poza tym powinno się akcentować na sylabie drugiej [po'zatym], i że wymowa z akcentem inicjalnym ['pozatym] jest niewłaściwa?
  • jak by czy jakby

    18.04.2024
    18.03.2023

    Szanowni Państwo,

    proszę o wskazanie poprawnej formy zapisu 'jakby' / 'jak by' w konstrukcjach typu:

    Jakby / Jak by co, jestem w domu.

    Jakby / Jak by mi zależało, napisałbym wcześniej.

    W słowniku na Państwa portalu jest podany taki przykład użycia spójnika 'jakby':

    Jakbyś znalazł chwilę, wpadnij do nas jutro.

    Czy w przesłanych przeze mnie zdaniach będzie podobnie?

    Łączę pozdrowienia

    Jacek Zwierzyński

Przeglądaj słowniki
Przeglądaj Słownik języka polskiego
Przeglądaj Wielki słownik ortograficzny
Przeglądaj Słownik języka polskiego pod red. W. Doroszewskiego