-
broń biała czy biała broń?1.10.20071.10.2007Dzień dobry!
Mam wątpliwości dotyczące następującego związku frazeologicznego: broń biała. No właśnie, broń biała czy biała broń? Jest tu jakaś zasada czy można się kierować regułą: „tak mi lepiej brzmi”?
Pozdrawiam
HP -
Szyk przydawki określającej diament
7.11.20237.11.2023Jak poprawnie pisać: szare, białe, żółte, niebieskie.... diamenty czy diamenty szare, białe, żółte, niebieskie...?
-
-ada8.06.20078.06.2007Nie wyobrażam sobie w słowniku ortograficznym PWN wyrazów osiedlada czy pierogiada (vide Google), ale parafiada i alpiniada już są, a gitariada i lameriada zapewne będą, bo są w innych PWN-owskich źródłach. Nie wiem, co sądzić o gimnazjadzie i kabaretiadzie. Impreza miłośników gołębi może zostać nazwana gołębiadą – co wtedy? Jak odróżnić „wyrazy słownikowe” od przygodnych fajerwerków? I jak tę różnicę ująć formalniej?
-
jeszcze raz o szyku przydawki przymiotnej8.11.20078.11.2007Kiedy piszemy przymiotnik przed rzeczownikiem, a kiedy po rzeczowniku. Np. zimna zupa, zupa pomidorowa, biały orzeł, Orzeł Biały.
-
miłość14.09.200614.09.2006Czy można powiedzieć: miłość względem kogoś?
-
nazwa gimnazjum28.11.200528.11.2005Gimnazjum w moim mieście ma otrzymać imię ks. Józefa Tischnera. Jak najlepiej zapisać nazwę naszej szkoły:
— Gimnazjum Publiczne czy Publiczne Gimnazjum?
— imienia Józefa Tischnera czy ks. Józefa Tischnera, czy też ks. prof. Józefa Tischnera?
Z góry dziękuję za odpowiedź.
-
szyk przydawki przymiotnikowej14.11.200114.11.2001Kiedy przymiotnik w funkcji przydawki znajduje się przed wyrazem określanym, a kiedy po nim?
Andrzej Kaliściak -
szyk przydawki przymiotnikowej
27.04.202327.04.2023Szanowni Państwo!
Skomplikowana gramatyka przydaje wdzięku językowi polskiemu. Fascynująca jest odmiana rzeczowników i przymiotników przez przypadki i liczby, ponadto szyk wyrazów jest nieco inny niż w języku angielskim, niemieckim, francuskim czy nawet w spokrewnionych i bliskich nam geograficznie językach słowiańskich. Nie jestem polonistą, ale lubię zastanawiać się nad urokiem naszej mowy ojczystej. Przychodzi mi tu na myśl moja Alma Mater, czyli Uniwersytet Warszawski. Ta prestiżowa uczelnia, która należy dzisiaj do europejskiej czołówki, działała przez pewien czas w XIX wieku jako Szkoła Główna. Z kolei w Radomiu do niedawna istniała Wyższa Szkoła Inżynierska (późniejsza Politechnika Radomska). Te przykłady pokazują, że jeśli w nazwie uczelni w języku polskim występuje jeden przymiotnik, to znajduje się za rzeczownikiem, natomiast w przypadku dwóch przymiotników jeden z nich stoi przed rzeczownikiem, zaś drugi następuje po rzeczowniku.
Kojarzy mi się z tym także Szkoła Główna Handlowa, jedna z najlepszych szkół wyższych w Warszawie, Polsce i Europie. Studia ekonomiczne na SGH wybrało wiele osób z mojej klasy licealnej, na tej uczelni nauki pobierał też Piotrek Jeliński, z którym w lecie 2000 r. mieszkałem w jednym pokoju w Kalifornii, kiedy pracowałem w USA. Chciałbym wiedzieć, czy nazwa „Szkoła Główna Handlowa” jest poprawna, czy też powinniśmy mówić „Główna Szkoła Handlowa”? Wszyscy przyzwyczailiśmy się do nazwy „Szkoła Główna Handlowa”, jej zmiana byłaby nierealistyczna i wiązałaby się ze znacznymi kosztami. Tym niemniej ciekawi mnie, co językoznawcy sądzą na ten temat. Czy Państwa zdaniem sformułowanie „Szkoła Główna Handlowa” jest prawidłowe?
Z góry dziękuję za Państwa odpowiedź.
Z poważaniem
Adrian Fröhlich
-
Szyk przydawki wyodrębniającej7.12.20187.12.2018Mam pytanie dotyczące pozycji przymiotnika odczasownikowego: płatność zrealizowana vs zrealizowana płatność, płatność odrzucona vs odrzucona płatność. Jaką kolejność powinno się zastosować, gdy są to np. nagłówki? W przypadku płatności odrzuconej trudno powiedzieć, że jest to cecha stała, ponieważ taką płatność można zrealizować ponownie.
Z wyrazami szacunku
-
szyk przymiotników9.12.20119.12.2011Czy w języku polskim istnieją zasady określające kolejności przymiotników, tak jak ma to miejsce w języku angielskim? Czy powinno być tabletki dojelitowe twarde czy tabletki twarde dojelitowe. Najpoprawniej zapewne powinno być twarde tabletki dojelitowe (obstawiam, że cechą nadrzędną jest twardość, a nie „dojelitowość”), ale ta opcja nie wchodzi w rachubę w języku specjalistycznym (farmacja).