-
po żydowsku23.11.201323.11.2013Szanowni Państwo,
w książce Joanny Tokarskiej-Bakir Rzeczy mgliste: eseje i studia autorka przytacza dwa zwroty: zapinać się po żydowsku (na lewą stronę) i jeść po żydowsku (nóż w lewej, widelec w prawej). Czy mają one źródło w jakichś realnie istniejących zwyczajach? -
Raz jeszcze o skrótach specjalistycznych31.07.201731.07.2017Dzień dobry,
dziękując za Pańską – niezwykle budującą – odpowiedź (poniżej↓),
w związku z interpretacją:
https://sjp.pwn.pl/poradnia/haslo/Rok-do-roku-w-raportach-finansowych;17065.html
proszę Pana (lub oddelegowaną przez Pana osobę) o ustosunkowanie się do poniższych kwestii.
Odpowiadam (jako ekonomistka z wykształcenia i filolożka z zamiłowania, co niezwykle utrudnia mi wykonywanie pracy zawodowej) za korektę różnego rodzaju dokumentacji, w tym za ostateczną cenzurę okresowych raportów giełdowych (które udostępniane są do publicznej wiadomości, czyli na wielu portalach internetowych).
Ww. interpretacja – nader liberalna w moim odczuciu – rozpowszechnia mylny pogląd ekonomistów nieposiadających żadnego zaplecza językowego: cokolwiek napiszemy, a jest to w miarę zrozumiałe, może być stosowane (z takich tez tworzy się przeświadczenie o poprawności nagminnego zapisu „2017r.” lub „2017r”).
Poniżej przedstawiam moje wątpliwości.
1) Przywołany w przykładzie wskaźnik C/Z (cena na zysk) nie jest skrótem i trudno raczej rozpatrywać go w kategoriach ortografii. Jest to działanie matematyczne, w którym cenę jednej akcji dzielimy na zysk pozyskany z tej akcji (wynik równania wyraża zatem stopień opłacalności inwestycji w ów papier wartościowy). C oraz Z (ang. P i E) nie są wówczas skrótami, a symbolami (tak jak w fizyce: W – praca, R – opór elektryczny). Zatem o żadnej niepoprawności językowej (czy dopuszczaniu/niedopuszczaniu pisowni z kropkami i ukośnikiem) nie może być – moim zdaniem – mowy.
2) Przytoczony kazus zapisu obr/s dotyczy zaś jednostki miary, a tam występują uniwersalne zasady (bez kropki): m, s, kg (taki też status nadano obr – w wersji angielskiej r).
3) Jednakże nie mogę się zgodzić z wykładnią dla powszechnie stosowanego zapisu r/r lub (a chyba nigdy się z takim zapisem nie spotkałam) k/k. To nie są ani symbole, ani jednostki miary. Zapis r./r. po pewnej frazie oznacza działanie matematyczne, w którym porównano dany parametr (np. C – cena) z 2015 roku (r.) z tym samym parametrem w 2016 roku (r.). Czyli w skrócie „cena chleba wzrosła o 20% r./r.” (jeśli chodzi o kwartał, to przychylam się raczej do zapisu kw./kw., a już q/q na pewno nie wzbudza wątpliwości, bo jest i angielski, i bez kropki (o którą się niniejszym awanturuję): – )).
4) Moim zdaniem zaproponowane przez Państwa skróty typu rdr. są optimum niewzbudzającym wątpliwości (bez dyskusji: – )). Jednak poprawnym zapisem jest r./r., a ze względu na rozpowszechnienie formy r/r może być ona po prostu tolerowana.
Z góry dziękuję za odpowiedź. Przepraszam, jeśli opisałam sprawę zbyt zawile. Chętnie kwestię moich dylematów doprecyzuję
Pozdrawiam
Agnieszka
-
roboczogodzina i maszynogodzina1.03.20071.03.2007Poproszono mnie o rozstrzygnięcie sporu, jak zapisać skróty: roboczogodzina i maszynogodzina – odpowiednio rg, mg czy r-g i m-g?
Proszę o pomoc. Pozdrawiam.
Bożena Szwed
-
Skrót r. w prasie
28.04.202328.04.2023Szanowna Redakcjo,
czy przyjęcie następującego zapisu dat, który się konsekwentnie stosuje (np. w gazecie) można uznać za poprawne?
- Jeśli występuje pełna data (dzień.miesiąc.rok) lub tylko miesiąc i rok, wtedy na końcu jest skrót "r.", np. "23 listopada 2019 r."; lub "listopad 2019 r."
- Jeśli nie występuje konkretna data, a sam rok razem z np. porą roku lub bez, wtedy zapis całego słowa "rok", np. "jesień 2019 roku" lub "2019 rok".
Adam Wolański w książce "Edycja tekstów" pisze, że należy dla całego tekstu przyjąć jeden zapis i konsekwentnie go stosować, czyli zawsze zapisywać wyłącznie skrót lub wyłącznie pełne słowo. Czy jednak można przyjąć alternatywny zapis w zależności od kontekstu?
-
więzadła głosowe
17.10.202217.10.2022Dzień dobry,
chciałabym zapytać, czy poprawna forma jednego z narządów mowy to WIĘZADŁA GŁOSOWE czy WIĄZADŁA GŁOSOWE?
Z poważaniem
Beata Lipowicz
-
wizytówki24.07.200224.07.2002Szanowna Redakcjo,
Kwestia pisowni małą lub wielką literą wyrazów: dyrektor, prezes, starosta, prezydent, premier itp. była już przez Państwa rozstrzygana. Cały czas jednak mam wątpliwość, jak należy pisać stanowiska i funkcje na wizytówkach firmowych. Czy powinno być:
Jan Kowalski
dyrektor zarządzający
czy też może być:
Jan Kowalski
Dyrektor Zarządzający.
Zasady wskazują na pierwszą formę jako poprawną, jednak coraz częściej spotykam na wizytówkach tę drugą formę. Zapewne jest to maniera zapożyczona z języka angielskiego, ale może w takim razie ta forma pisowni przyjęła się już na tyle w języku polskim, że można ją zaakceptować i stosować. Proszę o Państwa opinię w tej sprawie.
Pozdrawiam,
Ewa Kozdrak
-
Wymowa samogłosek nosowych
27.02.202410.04.2017Szanowni naukowcy,
od długiego czasu zastanawiam się, czy w wyrazach z literą ę w środku, np. będę, brzęk, kręcone, rębajło, wewnętrzny, należy wymawiać czyste [ę], czy może zmiękczone przez „…e-m…”, „…e-n…”, „…e-ń…”.
W sąsiedztwie jakich głosek należy wymówić: „…e-m…”, „…e-n…”, „…e-ń…”?
Jakiego podziału wymaga poprawna ich wymowa? em” czy jw.?
Jakie słownikowe zasady określają poprawną wymowę, gdy mamy do czynienia z literą ę w środku wyrazu?
Proszę o pomoc.
-
Zaimek ty 15.06.202015.06.2020Redaguję właśnie książkę; ustaliłam z autorką, że będziemy zwracać się do czytelnika wielką literą. Mam jednak wątpliwość co do pisowni ww. zaimka tam, gdzie nie jest on zwrotem do adresata sensu stricto lub tam, gdzie jest to cytat wypowiedzi skierowanej do samej autorki. Podam przykłady:
1.
„Opowiem Ci tę historię, żeby Cię poruszyć i zmobilizować do przemyśleń, do przyjrzenia się sobie"
„Postarałam się wpleść tutaj sporo wiedzy psychologicznej, która może Cię wzbogacić i zainspirować do przemyśleń.”
– tu nie mam wątpliwości, to zapis zgodny z przyjętą konwencją.
2.
„Książka, którą trzymasz w rękach, jest bardzo osobista. (…) Gdy pokazałam pierwszy szkic jednemu z moich przyjaciół, napisał mi: (…) Ja w nim widzę twój cel osobisty: rozliczyć się ze wszystkim co cię spotkało i co masz w głowie. (…) Chcesz żeby cię oceniali?"
„Pewnego razu przyjaciel zapytał mnie:
— Słuchaj, ale powiedz, czy wolałabyś nieść ten swój bagaż i żyć, czy tego nie mieć, ale żeby cię w ogóle nie było?
Ja odpowiedziałam sobie na to pytanie. A Ty? Co odpowiesz?"
– tu autorka cytuje swojego przyjaciela, który zwracał się bezpośrednio do niej.
3.
„Albo gdy byłyśmy nad morzem z mamą, siostrą mamy i moją kuzynką, w ramach rozrywki chodziłyśmy na Rodeo – sztucznego byczka, który robiąc gwałtowne zwroty starał się zrzucić swojego jeźdźca. Ta zabawa miała rosnące programy trudności. Płaciło się raz, ale jak byczek zrzucił cię od razu, to twoja strata.”
– tu, podobnie jak wyżej, mam poważne wątpliwości; nie jest to zwrot do adresata sensu stricto.
Czy podane zapisy są poprawne, czy może jednak przekombinowałam i powinnam wszędzie zastosować wielką literę?
-
Zapis imion papieża w tekście naukowym
15.11.202015.11.2020Szanowni Państwo,
uprzejmie proszę o opinię, jaki zapis imion papieża w tekście naukowym będzie najlepszy – z ukośnikiem, półpauzą, ze spacjami, bez nich, a może jeszcze inny?
„Joseph Ratzinger/Benedykt XVI”
„Joseph Ratzinger / Benedykt XVI”
„Joseph Ratzinger–Benedykt XVI”
czy też "Joseph Ratzinger – Benedykt XVI”
Czy w tym przypadku zapis to jedynie kwestia przyjętej konwencji?
Z serdecznością
Czytelnik Poradni
-
zapis roku i wieku21.05.201021.05.2010Witam,
robię korektę językową tekstu. Ważna jest tu systematyczność. Przyjęłam użycie skrótów r. (od rok – 1979 r.) i w. (wiek – XX w.). Czy skróty powinnam stosować też, gdy rok poprzedza datę tj. w r. 1979 (czy jednak w roku 1979)? I jeszcze jedno, miejscami autor umieszcza tylko cyfrę: 1979, czy mogę to zostawić bez r.?
Dziękuję