przykładowo
  • wysoko wytrzymały
    14.01.2005
    14.01.2005
    Jaka jest poprawna pisownia wyrażenia wysoko wytrzymały materiał – razem czy osobno? Przykładowo, w słowniku ortograficznym z 2000 r. wyrażenie wysoko rozwinięty jest zapisane osobno, a w czterotomowym słowniku języka polskiego razem. Który zapis jest poprawny?
  • Wytrawne ciastka?

    21.11.2020
    21.11.2020

    Szanowni Państwo,

    coraz częściej spotykam się z użyciem przymiotnika wytrawny w odniesieniu do potraw, a nie alkoholi. Przykładowo: Tego składnika możesz użyć zarówno do potraw słodkich, jak i wytrawnych / Oferujemy tarty wytrawne (z warzywami, grzybami lub szynką i serem). To użycie określenia wytrawny jest obecnie akceptowane, bo nie za bardzo jest je czym zastąpić, ale czy poprawne?


    Z góry dziękuję za odpowiedź.

    Aneta

  • zaimek każdy w liczbie mnogiej
    4.04.2015
    4.04.2015
    W jednej z tutejszych porad można znaleźć przykład „Na każde dwa kilogramy spalonej tkanki tłuszczowej…”. Idąc tym tropem, da się ułożyć zdanie zaczynające się od „Każdzi dwaj mężczyźni…” (przy odrobinie inwencji dałoby się sklecić jeszcze kilka przykładów), jednak ciężko potwierdzić formę każdzi. Przykładowo w słowniku sjp.pl nie ma formy każdzi, ale za to są: każdziutcy, każdziuścy, każdziuteńcy i każdziuchni. Jak zatem traktować te słowa?
  • zapis dat – ponownie
    27.10.2014
    27.10.2014
    Szanowni Państwo,
    dziękuję za odpowiedź na pytanie o zapis dat, choć moje wątpliwości nadal pozostają nie wyjaśnione. Kiedy piszę podanie i zamieszczam w stosownym miejscu datę, to najlepiej postawić po niej skrót r. czy niekoniecznie? Podobna wątpliwość dotyczy umieszczania zera wiodącego przed cyfrą oznaczającą dzień. Chodzi mi o to, jaką formę uważają Państwo za najbardziej staranną, bo mnie się wydaje, że najlepiej byłoby napisać – przykładowo – 6.09.2014.
    Z wyrazami szacunku
    Czytelnik
  • zapis tekstów gwarowych
    9.10.2008
    9.10.2008
    Czy w tekście stylizowanym na mowę górali należy ch zamieniać na h? Taką ortografię można znaleźć u Tetmajera (Na skalnym Podhalu), gdzie są brzuhy, hłopy, Hohołów, ciho, phał, rahować, hmury… Czy dotyczy to każdego ch? (Przykładowo Chełmża i Tarchomin w takim tekście byłyby Hełmżą i Tarhominem?).
    Jeszcze bardziej tajemnicze jest rozróżnianie przez Tetmajera narratorskiego Dunajca od cytowanego Dónajca, podczas gdy generalnie u zachowuje – jakie jest tego wytłumaczenie?
  • Zapisujemy odmianę wyrazów IntelliJ i Futu.re

    21.05.2021
    21.05.2021

    Zauważyłam, że niektóre słowa angielskie, które bez żadnych problemów odmieniamy w mowie, na piśmie wydają się bardzo kłopotliwe zapisane w przypadku innym niż mianownik.

    Przykładowo: "IntelliJ", ale o czym? "o IntelliJu?"

    Albo, jeszcze bardziej frapujący "Futu.re" (tytuł książki, stąd potrzeba, by go odmieniać i nie tłumaczyć). "O Futu.re`ze"? "O Futu.rze"? Obie utworzone desperacko formy rażą.

    Chciałabym zapytać jakie są poprawne formy? Jakimi zasadami kierujemy się je tworząc(poza unikaniem)?

  • Zaproszenia ślubne
    2.12.2019
    2.12.2019
    Witam,
    spróbuję dotknąć tematu zaproszeń ślubnych, częstego powodu kłótni, jeszcze przedmałżeńskich :) a mianowicie, czy jeśli (dodajmy jeszcze, że przykładowo, ja jestem Andrzej Nowak, a moja przyszła małżonka niech będzie Anna Kowalska) piszę zaproszenie w naszym imieniu, to czy mogę skonstruować je tak:

    Anna Kowalska i Andrzej Nowak
    wspólnie z rodzicami pragniemy serdecznie zaprosić
    Sz. P. Józefa Kowalskiego
    na uroczystość zaślubin która odbędzie się (…)

    Dziękuję bardzo za pomoc
  • za ten czas
    15.05.2014
    15.05.2014
    Czy forma za ten czas jest poprawna językowo? Przykładowo:
    – Idę zrobić obiad.
    – Dobrze, a ja za ten czas posprzątam pokój.

    A może poprawniejszą formą jest w tym czasie?
  • Z językowych archaizmów: dan (gdzie, kiedy)

    6.02.2021
    6.02.2021

    Co oznacza zwrot „dan w”? Czy to czasownik, imiesłów? Czy to forma współcześnie odnoszona do „dan(y)”, „(po)dan(y)”? Dlaczego tyczy się to też dokumentów rodzaju żeńskiego? Czy „umowa” może być „dan”? Nie znalazłem tego zwrotu w słownikach :(

    Zwroty te widoczne są:

    * na dokumentach całkiem niedawnych np. „UMOWA między Rzecząpospolitą Polską a Republiką Czeskosłowacką w sprawie ochrony prawnej i pomocy prawnej w sprawach podatkowych. Dan w Warszawie, dnia 23 kwietnia 1925 r.”

    * na nieco mniej starych dokumentach np. „Prawo wyborów dla zgromadzenia zwołać się mającego do ułożenia konstytucyi pruskiej. Dan w Poczdamie, dnia 8. Kwietnia 1848”

    * a także na bardzo starych dokumentach np. w dokumencie Trojdena „Dan w Warszawie, roku Pańskiego tysiąc trzysta trzydziestego ósmego, dnia dwunastego grudnia”

    Zwroty te sporadycznie pojawiają się też współcześnie na dyplomach lub tekstach stylizowanych na stare lub podkreślających patetyczność wydarzenia (np. akt Intronizacyjny Warszawskiego Króla Kurkowego. Dan w Warszawie Roku Pańskiego 2015 w niedzielę – 26. lipca”

  • żabia Szwabia
    26.04.2013
    26.04.2013
    Czy – podobnie do problemu z Danią i daniami – obserwuje się różnicę w wymowie wyrazów, w których przed końcowym -ia jest głoska nie mająca graficznego odpowiednika z kreseczką? Przykładowo czy inaczej wymawia się końcówki w wyrazach żabia i Szwabia albo wydziwia i Boliwia?
Przeglądaj słowniki
Przeglądaj Słownik języka polskiego
Przeglądaj Wielki słownik ortograficzny
Przeglądaj Słownik języka polskiego pod red. W. Doroszewskiego