-
potoczne jak25.10.201325.10.2013Czy uznać za poprawne zdanie złożone, w którym zaimek jak zastąpił spójnik gdy? W uczniowskich zeszytach jest to wręcz nagminne, najczęściej jeszcze z dodatkiem niepotrzebnego moim zdaniem zaimka to. Dla przykładu: „Jak przyjechaliśmy, to się rozpakowaliśmy”. Podobnie dzieje się ze zdaniami warunkowymi, w najmłodszym pokoleniu spójnik jeśli jest niemal całkowicie wyparty przez jak. Co sądzić o tych konstrukcjach?
Anna G. -
przymiotnik od eutanazja5.06.20035.06.2003Dzień dobry!
Jaka jest poprawna forma przymiotnika utworzonego od rzeczownika eutanazja: eutanatyczny (np. zabieg) czy eutanazyjny? SPP milczy na ten temat. -
rakszasa29.03.201229.03.2012Dzień dobry,
wszystkie słowniki podają dla rzeczownika rakszasa dopełniacz rakszas, jednak wydaje mi się, że jedyną poprawną formą jest forma męskoosobowa rakszasów, w końcu chodzi o ducha. Proszę o rozstrzygnięcie zagadnienia.
Pozdrawiam.
-
rudera
8.11.20238.11.2023W SJP prof. Doroszewskiego widnieje hasło rudera jako plurale tantum, rzeczownik dawniej oznaczający gruzy. Jaka jest pełna odmiana tego wyrazu? Mam przede wszystkim wątpliwości co do dopełniacza, mianowicie czy powinien brzmieć on „(tych) ruder” czy „(tych) ruderów”; udało mi się znaleźć w „Wacława dziejach” Stefana Garczyńskiego fragment sugerujący drugi wariant („Prócz strachów, zwykłych samotności dzieci, / Pająka, dawnych ruderów strażnika, / Sowa czasami w gmach ten nocą wleci, / I słychać smutne krzyczenie puszczyka”), ale nie wiem, czy wyczerpuje to temat.
-
ryby stawkowe13.10.201313.10.2013Szanowni Państwo,
czy wyrażenie ryba stawkowa jest poprawne? Nie odnalazłam go w NKJP, a kwerenda internetowa pokazuje zaledwie kilka użyć na forach akwarystycznych i w prasie branżowej. Zdecydowanie więcej wyników ma sformułowanie ryba stawowa (to jednak także ryba hodowana w celach konsumpcyjnych). Czy producent karm dla ryb ozdobnych, chcąc odróżnić swoje produkty od pokarmów dla ryb przeznaczonych do konsumpcji, może użyć sloganu: „Pokarmy dla ryb stawkowych”?
Z poważaniem
Marta Migas -
sakroturystyka1.12.20091.12.2009Przeczytałem ostatnio w prasie artykuł o sacroturystyce i sacroturystach. Czy te wyrazy tak powinno się pisać? Wątpliwości budzi niejednorodność: pierwszy składnik, sacro, jest przez c, choć mamy w języku polskim takie wyrazy jak sakramentka czy sakryfikować i można by było napisać przez k, drugi zaś (turysta) ma pisownię naszą, nie obcą. Z drugiej strony mamy połowicznie spolszczonych kick boksera i casanowę…
-
stere(o)obiektyw30.04.201130.04.2011Czy słowo stereobiektyw nie powinno mieć postaci stereoobiektyw? W przypadku innych cząstek mamy mikroorganizm, pseudoodwagę, ciemnooliwkowy, akustooptykę… Nie znajduję innego przykładu, w którym „uciekłoby” to o.
-
tętno i puls4.07.20074.07.2007Witam, mam problem z wyrazami tętno i puls. Zainteresowały mnie te słowa, ponieważ są używane zamiennie i nie wiem, czy jest jakakolwiek różnica między nimi. Studenci medycyny twierdzą, że żadnej różnicy nie ma. Jeśli nie ma, to po co dwa wyrazy znaczące dokładnie to samo? Jedyna różnica, jaką znalazłem, to pochodzenie tych wyrazów: puls ma rodowód łaciński. Czy istnieją jakieś ograniczenia w korzystaniu z któregoś z tych synonimów?
-
to pierwsze sto dolarów28.01.201428.01.2014Czy poprawne są formy te/to sto dolarów, te/to kilka miesięcy, to/te pierwszych dziesięć lat? Sam bym najchętniej powiedział tych sto dolarów i tych kilka miesięcy, tych pierwszych dziesięć lat.
-
wyjść za mąż2.11.20052.11.2005„Wyszła za mąż, za Kowalskiego”. No właśnie – dlaczego w pierwszym wypadku mamy mianownik? Przecież wg Słownika języka polskiego, przyimek za łączy się z rzeczownikami głównie w bierniku (tak np. w podobnych wyrażeniach: wyjść za drzwi, wyjść za próg), narzędniku (człowiek za burtą) oraz w dopełniaczu (za mojej młodości). Skąd więc ów mąż w mianowniku? A może to jest jakaś stara forma biernika?
Z góry dziękuję i pozdrawiam.
Sławomir Mazur