Ze zdziwieniem odkryłam, że słowa „spojler” nie ma (jeszcze?) w SJP PWN w znaczeniu „psuć zabawę, zdradzając zakończenie”. Czy mimo wszystko można użyć go w dość poważnym tekście? A jeśli tak, to jak brzmi czasownik (spojlować czy spojlerować) i jak wygląda poprawny zapis (j czy i).

Z góry dziękuję

Dorota

Witam,
w SJP jest opisanych wiele czynności fizjologicznych, w tym „wydalić gazy trawienne wydając przy tym charakterystyczny odgłos”. Jak w praktyce powinniśmy nazwać taką czynność? W słowniku znalazłem pierdzieć jako wulgarne oraz prukać jako potoczne. Słowa purkać nie znalazłem. Pouczenie 2-letniego dziecka: „Córeczko, jeśli zdarzy Ci się wydalić gazy trawienne, wydając przy tym charakterystyczny odgłos, wypada powiedzieć: przepraszam”, raczej będzie mało praktyczne.

Czy istnieje w języku polskim słowo, które jest antonimem samo dla siebie (sic!)? Spotkałem się z definicją słowa hipochondria oznaczającą: 'chorobliwy niepokój o własne zdrowie', jak również 'bagatelizowanie wszelkich dolegliwości'. Druga definicja jest bardzo rzadko stosowana, lecz figuruje w encyklopediach medycznych; a co za tym idzie mamy tu do czynienia ze słowem, którego definicje są dla siebie przeciwstawne znaczeniowo.
Pozdrawiam.

Mam pytanie dotyczące zdań ze Słownika wyrazów trudnych i kłopotliwych (ss. 362–363):

Kiedy żeśmy przyszli nad morze, pogoda zaczęła się psuć.
Dopiero żeście przyszli i już chcecie uciekać?

Czy zdanie te byłyby prawidłowe w takiej formie:

Kiedyżeście przyszli nad morze?
Dopierożeście przyszli i już chcecie uciekać?

Prawidłowe jest przecież inne zdanie:

Gdzieżeście się podziewali tyle czasu?

Szanowni Państwo,
mam pytanie w związku z dość świeżym w polszczyźnie znaczeniem słowa spoiler: ‘psucie komuś przyjemności z oglądania filmu, czytania książki etc. poprzez zdradzanie fabuły’. Jako że wzięło się to od angielskiego czasownika spoil, niektórzy twierdzą, że możemy tylko spoilować (coś komuś). Z drugiej strony to właśnie spoiler utrwalił się już jako tako w polszczyźnie, więc może nic dziwnego, że niektórzy spoilerują. Kto ma rację?

Z wyrazami szacunku
Czytelnik

Dzień dobry!

Chciałem zapytać czy wyrażenie „tylko psy psują gry” zawiera rym? Mamy z kolegą spór odnośnie tej kwestii. Ja twierdzę, że to się rymuje, a on że nie.

Pozdrawiam!

Jak zmieniało się postrzeganie zjawiska wałczenia? Podobno początkowo niezgłoskotwórcze u jako ł było cechą gwary chłopów, niższych warstw i zalecano unikanie takiej wymowy. Jeszcze na początku XX w. wiele osób używało tzw. scenicznego ł. Czy wałczenie zatem postrzegano jako styl potoczny, czy wręcz psucie języka, niestosowne w mowie oficjalnej? Może inaczej mówiono w domu, a inaczej w szkole czy podczas publicznych wypowiedzi? Do dziś niektórzy młodzi prezenterzy TVP Wilno stosują sceniczne ł, choć z pewnością są świadomi, że w Polsce już (prawie) nikt tak nie mówi. A na nagraniu głosu J. Piłsudskiego słychać, że wałczy. Lektorzy Polskiej Kroniki Filmowej początkowo nie wałczyli.

Moje pytanie dotyczy ewentualnych odstępstw od użycia wołacza. Sytuacja wygląda następująco: jesteśmy w świecie przyszłości, sprzęty codziennego użytku, w tym oświetlenie są sterowane głosem. Wchodząc do swojego pokoju, bohaterka wydaje komendę, po której zapalają się lampy. Czy Państwa zdaniem jest uzasadnione użycie takiej formy: Komputer, włącz światło. I analogicznie: Komputer, zakończ program? Moim zdaniem poprawne z punktu widzenia gramatyki: komputerze jest wręcz komiczne.

Czy czasownik imać był kiedyś przechodni (dziś zostało nam tylko imać się)? Z przykładów SPJD wynika łączliwość dopełniaczowa. PSWP Zgółkowej podaje: „imać co, kogo, czym”, ale przykłady użycia ma tylko dla rzeczowników męskożywotnych (B. = D.). Przy czym żadne współczesne słowniki, także te dwa tu wymienione, nie podają imany.

Szanowni Państwo!
Charles Fabry i Alfred Perot, mężczyźni, skonstruowali interferometr, który nazwano interferometrem Fabry’ego-Perota. Jednak mój kolega, który na ten temat pisał pracę dyplomową, używał formy Fabry-Perota. Za poparcie miał większość prowadzących zajęcia i niejedną publikację. Czy środowisko naukowe może narzucać „swoją” – niepoprawną – wersję pisowni?
Z poważaniem
Grzegorz Wielgoszewski