półtora-
-
O przegłosach14.07.202014.07.2020Proszę o wyjaśnienie i podanie nazwy procesu, który zaszedł w języku polskim, wskutek którego „e” bądź jać zamieniają się w „io” i porównanie go z podobnym zjawiskiem w języku rosyjskim i wyjaśnienie ewentualnego pokrewieństwa. Zjawisko w obydwu językach nie zawsze lub wręcz rzadko się pokrywa, np. pl pieśń piosenka, ale ru piesnia piesenka; pl. anioł, ale ru angieł; pl miotła, ale ru mietła. Czasem jednak pokrywa się, np. w imieniu Piotr bądź słowie pomiot.
Dziękuję za info!
-
Pół raza 15.11.201815.11.2018Szanowna Pani Profesor,
dziękuję za odpowiedź na pytanie o „liczenie razów”. Jeszcze tylko prosiłbym o upewnienie: do wyjątków (tj. raza) należy chyba nie tylko półtora, ale również samo pół (por. https://sjp.pwn.pl/poradnia/haslo/dwa-i-pol-raza-czy-dwa-i-pol-razy;59.html) oraz (na moje oko) ćwierć. Czyż nie?
Z wyrazami szacunku
Czytelnik -
skrócone nazwy własne2.08.20022.08.2002Różnej maści przedsiębiorcy polscy wielką literą piszą nie tylko nazwy swoich produktów i firm (czego nie kwestionuję), lecz także fragmenty tych nazw. Np. wydawca Katalogu Wędkarza, słowo katalog pisze z dużej litery. Uzasadnia to tym, że ma na myśli nie jakiś tam katalog, tylko ten właśnie, jedyny w swoim rodzaju Katalog Wędkarza. Mamy więc Targi, Wystawy, Wydawnictwa. Czy mają rację?
-
Sto pierwszy raz, dawniej też: setny pierwszy raz 13.03.201913.03.2019W Latarniku Henryka Sienkiewicza jest zdanie Zepchnięty sto razy, rozpoczynał spokojnie swoją podróż po raz setny pierwszy. Na winietach przedwojennych gazet znajdują się informacje w rodzaju rok setny dwudziesty trzeci. Czy to znaczy, że taka forma liczebnika porządkowego była kiedyś poprawna?
-
stuprocentowy, dwustuprocentowy 31.12.201231.12.2012Szanowna Redakcjo,
zastanawiam się nad formą stuprocentowy oraz jej pochodnymi, a więc dwustuprocentowy itd. Jak forma STUprocentowy zamiast STOprocentowy daje się uzasadnić pewną „naturalnością wymowy” (chociaż co do tej formy też mam wyraźne wątpliwości), tak DWUSTUprocentowy nie ma żadnego sensu, bo skoro DZIESIĘCIOprocentowy (a nie DZIESIĘCIUprocentowy), to dlaczego nie DWUSTOprocentowy?
Pozdrawiam i czekam na odpowiedź -
super28.09.201228.09.2012Niedawno w Poradni pojawiła się opinia, że obowiązuje łączna pisownia przedrostka super niezależnie od znaczenia (superczłowiek 'superman' i 'świetny gość', supersamochód 'wyścigówka' i 'fajna bryka', superlaska 'szprycha' i 'git dziewucha'). Sam jestem zwolennikiem różnicowania pisowni, tak jak w przypadku płyty długogrającej. I w USJP takie zróżnicowanie nastąpiło, właśnie w haśle super (choć akurat słowo okazja chyba go nie wymaga…). Czy mogę prosić o skomentowanie tej rozbieżności?
-
Waraha11.04.201611.04.2016Szanowni Państwo,
moje pytanie dotyczy etymologii i znaczenia słowa, którym od lat zamęcza mnie mój Tato. Słowo pochodzi z tradycyjnej piosenki ludowej. Tekst:
Już słoneczko na zachodzie
Przegląda się w sinej wodzie.
Rybaku wiosła złóż
I na brzeg wracaj już.
Waraha, waraha, hej.
Żegnaj, moja miła łódko,
Rozstajemy się na krótko.
Zarzucę znowu sieć
Nim ranek zacznie dnieć.
Waraha, waraha, hej.
Pytanie dotyczy słowa waraha. Co ono oznacza, skąd pochodzi i jaka może być jego etymologia?
-
Zaimek jakiś w znaczeniu ‘około’20.05.201920.05.2019Czy o osobie mającej około 180 cm wzrostu powiemy, że ma jakiś metr osiemdziesiąt czy jakieś metr osiemdziesiąt wzrostu?
-
zieloni czy zieleni?4.11.20094.11.2009Witam…
Bardzo proszę o rozwianie wątpliwości dot. określania ludzi kolorami. Chodzi konkretnie o to, czy można powiedzieć o ludziach, że są ZIELENI (w sensie np. 'niedoświadczeni')? Czy wyłącznie ZIELONI?
Z góry dziękuję. Pozdrawiam…
Renia
