raz
  • za zaliczeniem – raz jeszcze
    10.10.2003
    10.10.2003
    Przeczytałem w Poradni następujące pytanie: „Jestem ciekawa, jak to jest z zapożyczeniem z języka rosyjskiego za zaliczeniem – czy jest ono błędem leksykalnym, czy nie? Na ćwiczeniach z kultury języka poprawiamy je jako błąd, dlatego zdziwiłam się, gdy przy zamawianiu słownika spotkałam takie wyrażenie na Waszych stronach”.
    Zdziwiło mnie określenie wyrażenia za zaliczeniem jako potencjalnie niepoprawnego rusycyzmu. Wydaje mi się bowiem, że rosyjski odpowiednik brzmi nałożennym płatieżom. Pan Mirosław Bańko w swojej odpowiedzi nie odniósł się do pochodzenia wspomnianego wyrażenia – czy mogę prosić o dodatkowy komentarz w tej sprawie?
    Przy okazji chciałbym zapytać, czy i inne wyrażenia z przyimkiem za są uważane za rusycyzmy? Dotychczas wydawało mi się, że jest wręcz przeciwnie, a polskiemu za odpowiada najczęściej rosyjskie po. W języku ukraińskim analogiczne do polskich konstrukcje z za uważa się za całkowicie poprawne i rodzime, w przeciwieństwie do konstrukcji z po, traktowanych jak rusycyzmy – np. ros. po sogłasiju – ukr. za zhodoju (niepoprawnie: po zhodi) – pol. za zgodą; ros. po priedjawleniju – ukr. za predjawlenniam (niepoprawnie: po predjawlenni) – pol. za okazaniem.
    Pozdrawiam
    Łukasz Starzak
  • Zbieg znaków interpunkcyjnych po raz kolejny
    6.05.2019
    6.05.2019
    Szanowni Państwo,
    mam pytanie dotyczące zapisu zdań w cudzysłowach, które kończą się pytajnikiem, wykrzyknikiem lub wielokropkiem. Czy zalecają Państwo, aby tych zdań nie kończyć już kropką? „Czy jesteś tego pewna?” „Odejdź od okna!” „Chciałam zapytać…”
    Jeśli takie zdanie występuje oddzielnie, jakoś to wygląda, ale gdy po nim występuje kolejne zdanie, lecz bez cudzysłowu, to jakby brakuje kropki.
    Bardzo proszę o rozstrzygnięcie tej kwestii.
    Z góry dziękuję i pozdrawiam serdecznie.
  • żeńskie nazwy zawodów i funkcji raz jeszcze
    3.01.2013
    3.01.2013
    Witam,
    interesuje mnie taka kwestia: jak to właściwie jest z żeńskimi formami zawodów, kiedy zostawiamy je w męskiej formie, a kiedy do tej formy dodajemy -ka? Na przykład nauczycielnauczycielka, aktoraktorka, ale już np. sędziapani sędzia, pan prezespani prezes (bo chyba nie prezeska), pan reżyser – pani reżyser (chociaż w jednym z czasopism filmowych spotkałam się też ze zdaniem „Pani Agnieszka Holland to najbardziej znana polska reżyserka”).
  • forum jeszcze raz
    31.10.2001
    31.10.2001
    Serdecznie dziękuję za przysłane odpowiedzi dotyczące wyrazów logo i forum. Mam jeszcze jedno pytanie związane z drugim z nich. Jak rozumiem, kwalifikator blm umieszczony przy wyrazie forum odnosi się tylko do placu, miejsca, a nie do przenośnego znaczenia?
  • nazwy aktów prawnych – jeszcze raz
    9.11.2005
    9.11.2005
    Dziękuję za odpowiedź dotyczącą pisowni aktów prawnych. Obawiam się jednak, że zasada, którą intuicyjnie stosowałam, a Państwo w odpowiedzi potwierdziliście, nie jest uniwersalna. W jaki sposób zapisywać tytuły ustaw, np. Ustawa o świadku koronnym?, Ustawa o Policji czy ustawa o Policji?, Rozporządzenie ministra spraw wewnętrznych nr… czy rozporządzenie ministra spraw wewnętrznych nr…? Brakuje mi wskazówek rozstrzygających te wątpliwości. Byłabym wdzięczna za pomoc.
    M. Bukowska
  • O osobowości – jeszcze raz
    4.07.2018
    4.07.2018
    Droga Redakcjo!
    Zainteresowała mnie Wasza definicja słowa osobowość. Według pierwszej można byłoby powiedzieć: To jest Ziutek, on jest osobowość.
    Osobowość ma każdy. Jakąś, jakąkolwiek. Więc coś tu chyba z tą definicją jest nie tak. Może chodzi o osobistość?
    Z szacunkiem – Pelagia
  • o zaprzeczonych imiesłowach jeszcze raz
    28.11.2001
    28.11.2001
    Jak, wedug aktualnych zasad, powinno się pisać nie z imiesłowem odsłownym, np. „Nie zatwierdzona lista płac” w tytule rozdziału dokumentacji czy też „Niezatwierdzona lista płac"?
  • ryzykować – co najmniej trzeci raz
    3.03.2012
    3.03.2012
    Które zdanie jest poprawne? „Zośka – jeden z bohaterów książki Kamienie na Szaniec ryzykuje swoim życiem, aby uwolnić Rudego” czy „Zośka – jeden z bohaterów książki Kamienie na Szaniec ryzykuje swoje życie, aby uwolnić Rudego”?
  • zaprzeczone imiesłowy – jeszcze raz
    7.09.2001
    7.09.2001
    Chodzi o tekst pieśni religijnej:

    „Boże, w dobroci nigdy nie przebrany,
    Żadnym językiem nie wypowiedziany!”…

    Czy nie ma tu być pisane łącznie z imiesłowami?

    Pozdrowienia GG
  • razy – przysłówek czy spójnik?
    15.11.2001
    15.11.2001
    Wyraz razy w konstrukcjach typu dwa razy trzy występuje w Innym słowniku języka polskiego PWN jako spójnik, natomiast w trzytomowym Słowniku języka polskiego PWN jako przysłówek. Gdzie leży prawda?
Przeglądaj słowniki
Przeglądaj Słownik języka polskiego
Przeglądaj Wielki słownik ortograficzny
Przeglądaj Słownik języka polskiego pod red. W. Doroszewskiego