Drodzy sąsiedzi,
chciałbym zapytać o wyrażanie relacji dzierżawczych w języku polskim. W moim języku (czeskim) i w języku polskim są interesujące podobieństwa i różnice dotyczące posesywności.

1. Dzierżawczość jest wyrażana zaimkiem – w czeskim jest tak samo jak w polskim.
   Oba języki mają zaimki dzierżawcze: můj/mój, tvůj/twój, svůj/swój, náš/nasz, váš/wasz, čí/czyj .
   Oba języki mają też dopełniacz dzierżawczy w 3. osobie: jeho/jego, její/jej, ich/ich.
   
2. Dzierżawczość jest wyrażona odmienionym rzeczownikiem – w czeskim jest tak samo jak w polskim.
   W obu językach jest tu dopełniacz: můj otec – dům mého otce, mój ojciec – dom mojego ojca, drahý přítel – dům drahého přítele, drogi przyjaciel – dom drogiego przyjaciela
3. Oprócz tego w języku czeskim są przymiotniki dzierżawcze: otec – otcův dům, přítel – přítelův dům, których nie ma w polskim. Co ciekawe, język czeski odróżnia wyrażenia typu otcův dům od wyrażeń typu dům mého otce – nie możemy powiedzieć můj-otcův dům.
   Zauważyłem w języku polskim takie słowa jak Kraków (= ‘należący do Kraka?), Janów (dom), Cieszyn.

W związku z tym mam pytania:

• Jakie są historyczne formy wyrażania dzierżawczości w dawnym języku polskim (rzeczowniki, przymiotniki dzierżawcze, dopełniacz dzierżawczy)?
  Czy używaliście kiedyś wyrażeń typu ojców dom?
• Kiedy i jak rozwinęły się one do obecnej postaci?
• Co się kryje za dychotomią zaimków (dopełniacz dla 3. osoby versus zaimki dzierżawcze dla pozostałych osób)?

Serdecznie dziękuję za odpowiedź
Jan Zidek

Muszę przyznać,że odnośnie zapisu Europa Środkowo-wschodnia padłam ofiarą hasła środkowowschodni podanego w słowniku ortograficznym (PWN 2000). Brak odniesienia zarówno w rozwinięciu hasła, jak i w części teoretycznej słownika do zapisu Europa Środkowo-wschodnia, sugerował bowiem, że nie ma od pisowni podanej w słowniku wyjątku. Moje wątpliwości budzi natomiast fakt, że w odpowiedzi Poradni Językowej zapisano małą literą ostatni człon tego terminu, czyli wschodnia. Chciałabym się upewnić, która forma zapisu jest prawidłowa: Europa Środkowo-wschodnia czy Europa Środkowo-Wschodnia.
Katarzyna Kościewicz

Szanowni Państwo,

chciałbym się podzielić wątpliwościami w związku z dyktandem: https://gazetakrakowska.pl/morzypla-mozylinki-i-merzyki-setki-osob-walczyly-o-tytul-mistrza-ortografii-zdjecia/ar/3785849?cookie=1.

1. Czy na pewno piszemy Fundusze Europejskie wielkimi literami?
2. Kładka czy kładka Bernatka? Po lekturze porad dotyczącej pałaców byłbym skłonny uznać słowo kładka za część nazwy własnej.
3. Pseudo-Frankenstein czy pseudofrankenstein?

Z wyrazami szacunku

Czytelnik

Źle odbieram takie zdanie: Przy peronie stoi pociąg gotów do odjazdu. Na własny użytek mam zasadę stosowania skróconej formy "gotów" tylko w odniesieniu do rzeczowników żywotnych. Czy są jakieś zasady stosowania formy gotów/gotowy?

Mam problem z interpunkcją w zdaniach rozpoczynających się imiesłowem przymiotnikowym, np. „Wzniesiona w 1803 r. jest jedną z kilku zachowanych w Polsce cerkwi w typie wschodniołemkowskim”. Albo: „Położona na wysokiej, stromej górze stanowiła centrum dawnego klasztoru obronnego”. Czy w tych zdaniach przecinek jest niezbędny, czy też przeciwnie – nie należy go stawiać, a wyrażenie z imiesłowem traktować jako podmiot całego zdania? Bardzo proszę o wyjaśnienie.
Gabriela Niemiec

Dzień Dobry!
Czy akronim HOREKA, pisany przez k, jest poprawną, spolszczoną wersją oryginalnej pisowni HORECA? Czy można w tym przypadku zastosować analogię do Państwa porad językowych dotyczących wyrazów catering i consulting, aby stwierdzić, że obydwie formy językowe: HORECA i HOREKA, są poprawne? Wyjaśnienia własne, oparte o Państwa porady zostały podane na stronie: http://knajpki.pl/horeca-czy-horeka/.
Z poważaniem
Jacek Pacholczyk

Czy zdania podrzędne imiesłowowe opisujące rzeczownik należy oddzielać przecinkiem? Wygląda na to, że czasem tak, a czasem nie. Od czego to zależy? Czy od tego, jak bardzo są rozwinięte? Może od tego, czy wprowadzana w zdaniu cecha definiuje opisywane zdarzenie, człowieka lub rzecz?
Z góry dziękuję i pozdrawiam,

Witam,
czy (w stopce maila) w adresie, np.

ul. Kowalskiego 2/5 p.11

powinien być przecinek przed p.11?
Pozdrawiam

Szanowni Państwo, jak należy traktować interpunkcyjnie takie wyrażenia:
Zawsze tam(,) gdzie Ty,
Zrobiłeś to wtedy(,) kiedy ja,
Kto(,) jak nie on(,) mi w tym pomoże(?).
Z grubsza chodzi mi o to, czy te przysłówki w momencie, gdy nie wprowadzają zdania podrzędnego, należy także poprzedzać przecinkami. A także mam wątpliwości co do znaku zapytania na końcu ostatniego przykładu.
Z pozdrowieniami
miłośnik polszczyzny

Moje pytanie dotyczy skrótu itp. Można go rozwinąć jako i tym podobne i jako i temu podobne. Czy jest bez różnicy, kiedy którą wersję wybierzemy? Jeżeli jest różnica, to czym się kierować? I druga sprawa – czy skrót ten odmieniamy, czy zawsze powinien występować w jednej z tych dwóch form?