Dzień dobry,
chciałabym Państwa zapytać o odmianę nazwiska Wasilew. Jest to nazwisko bułgarskie, kobiety w tej rodzinie piszą się Wasilewa. Sama niebawem przyjmę to nazwisko po mężu i chciałabym mieć stuprocentową pewność, że poprawna odmiana w przypadku kobiet to Wasilewa, a nie Wasilew.

Dlaczego po polsku nazywamy białoruskie miasto Witebsk, skoro po białorusku nazwa ta to Wiciebsk? Brzmi to jak dawanie priorytetu transliteracji rosyjskiej nazwy tego miasta nad nazwę rodzimą (na podobną modłę jak mówienie Łukaszenko zamiast Łukaszenka). Z góry dziękuję za odpowiedź!

Czy jeżeli w tekście (np. w książce) pojawia się zdania typu: W Polsce w 1820 roku…, jest to błąd językowy lub anachronizm? Przecież Polska była wówczas pod zaborami. I jak rozumieć takie zdanie? Czy odnosi się ono do terytorium całej Rzeczypospolitej Obojga Narodów, do Królestwa Polskiego (autonomicznej części Rosji) czy do obecnego terytorium Polski?

Witam serdecznie,
Chciałbym się spytać, jak mam rozumieć stwierdzenie „współczesna polszczyzna”. Współczesna, czyli ta którą się porozumiewamy w dzisiejszych czasach (ale takie twierdzenie jest pojemne i niejednoznaczne). Czy słusznym jest datowanie owej „współczesności” od roku 1989 (tak jak to robimy z literaturą)? Proszę o zasadę periodyzacyjną, jaką należy przyjąć przy takim określeniu.
pozdrawiam,
Dariusz Komorniczak

Szanowni Państwo,

jak wymawiać i zapisywać nazwę ukraińskiego miasta Вугледар. Z zasad transkrypcji i transliteracji na pwn.pl oraz wymowy sugerowanej przez translator google wynika, że po ukraińsku ta nazwa brzmi Wuhłedar (dźwięczne h, akcent na drugą sylabę), a po rosyjsku Wugliedar (akcent na ostatnią sylabę). Jednak mieszkańcy tego miasta i osoby, które tam bywają, stosują wymowę mieszaną: Wugledar (z akcentem na drugą sylabę), co zapewne wynika z realiów etnicznych tego miasta (obwód doniecki). Dodam, że nazwy nie ma w Wykazie polskich nazw geograficznych.

Która forma jest poprawna: w Ukrainie czy na Ukrainie? Jeśli w Ukrainie, to kiedy wprowadzono zmianę?

Chciałbym poznać Państwa opinię na temat pewnego zjawiska. Otóż coraz częściej spotykam się z pisaniem w Ukrainie i w Litwie, co – jak mi tłumaczono – wynika z poprawności politycznej, gdyż przyimek na sugeruje w tym kontekście, że traktujemy powyższe kraje jako prowincje (jak Śląsk i Mazury) i akcentujemy ich dawną przynależność do Rzeczpospolitej. Nikt nie pisze w Słowacji, gdyż to państwo zawsze było od Polski odrębne. Czy jednak przyimek na istotnie jest (politycznie) niepoprawny?

Dzień dobry.
Mam problem ze znaczeniem słowa zaczym, które w słowniku języka polskiego nie występuje, ale znaleźć je można w literaturze i dokumentach (np. w Quidam Cypriana Kamila Norwida czy w Traktacie wieczystej przyjaźni pomiędzy Rosją a Rzecząpospolitą z 1768 r.). Czy w tym wypadku jest to wyłącznie regionalne znaczenie? Czy jest to poprawne użycie tego słowa?
Z poważaniem
Marek Bor

Czy poprawne jest słowo zajawka jako zwiastun czegoś… np. zajawka programu radiowego? Czy na antenie radia mogę używać tego słowa? Dodam, iż drukował je SUPER EXPRES i DZIENNIK RZECZPOSPOLITA, jednak moja słuchaczka była bardzo oburzona, że ja użyłem tego słowa… Proszę o odpowiedź. DZIĘKUJĘ !

Właściwie jest to bardziej pytanie, niż prośba o poradę, ale to zagadnienie mnie dość interesuje, a nigdzie nie potrafię znaleźć na nie odpowiedzi.

Otóż konstrukcja liczebników liczbowo-słownych taka jak „4-ty”, „15-ta”, „200-ny” jest niepoprawna, jednak za czasów II Rzeczypospolitej była ona używana powszechnie (np. w tytule piosenki Eugeniusza Bodo „Umówiłem się z nią na 9-tą”); (nawet mój dziadek uczył mnie, że zapis ten jest poprawny).

Jestem bardzo ciekaw, dlaczego uznano ją za błędną, skoro na pierwszy rzut oka jest ona niezwykle praktyczna.

Pozdrawiam,

Dominik Maksymilian