rzeczpospolitym
  • polski prezydent czy prezydent Polski
    13.09.2004
    13.09.2004
    Ostatnio „polski prezydent coś podpisał”, a „ukraiński o czymś zadecydował”. Są to często stosowane w mediach określenia. Jednak według mojego wyczucia nie dotyczy to prezydenta polskiego, lecz prezydenta Polski. Przecież narodowość aż tak bardzo nie jest ważna, żeby miała być tak często im wypominana! A może jednak doczekam się informacji, że „Prezydent Polski i Prezydent Ukrainy uroczyście otworzyli Cmentarz Orląt we Lwowie”? Czyli jak pisownia ma zaznaczać różnicę między narodowością, a państwowością stanowisk oficjalnych?
  • ponadtysiącletni
    7.04.2008
    7.04.2008
    Czy ponad(?)dwukrotnie oraz ponad(?)dwuletni powinno się napisać razem, czy osobno? Korpus i archiwum Rzeczpospolitej różny stosują zapis.
  • Porto Alegre

    22.01.2021
    22.01.2021

    Dlaczego w Wielkim Słowniku Ortograficznym PWN jest „Pôrto Alegre”, skoro nawet w portugalskojęzycznej Wikipedii i na oficjalnej stronie miasta jest „Porto Allegre” bez daszka nad o?

  • prezydencka para
    17.05.2004
    17.05.2004
    Szanowni Państwo,
    Uprzejmie proszę o poradę na temat formy tytułowania małżeństwa Kwaśniewskich. Tytułując bowiem Pana Prezydenta, używa się formy grzecznościowej: Jego Ekscelencja Aleksander Kwaśniewski, Prezydent RP. Jaki zaś będzie tytuł grzecznościowy Jolanty i Aleksandra Kwaśniewskich?
    Z góry dziękuję.
    Magdalena Gajko
  • pro publico bono
    15.11.2014
    15.11.2014
    Szanowni Państwo,
    w którym miejscu należy postawić akcent w wyrazie publico w wyrażeniu pro publico bono?
  • Raz jeszcze o skrótach specjalistycznych
    31.07.2017
    31.07.2017
    Dzień dobry,
    dziękując za Pańską – niezwykle budującą – odpowiedź (poniżej↓),
    w związku z interpretacją:
    https://sjp.pwn.pl/poradnia/haslo/Rok-do-roku-w-raportach-finansowych;17065.html
    proszę Pana (lub oddelegowaną przez Pana osobę) o ustosunkowanie się do poniższych kwestii.
    Odpowiadam (jako ekonomistka z wykształcenia i filolożka z zamiłowania, co niezwykle utrudnia mi wykonywanie pracy zawodowej) za korektę różnego rodzaju dokumentacji, w tym za ostateczną cenzurę okresowych raportów giełdowych (które udostępniane są do publicznej wiadomości, czyli na wielu portalach internetowych).
    Ww. interpretacja – nader liberalna w moim odczuciu – rozpowszechnia mylny pogląd ekonomistów nieposiadających żadnego zaplecza językowego: cokolwiek napiszemy, a jest to w miarę zrozumiałe, może być stosowane (z takich tez tworzy się przeświadczenie o poprawności nagminnego zapisu „2017r.” lub „2017r”).
    Poniżej przedstawiam moje wątpliwości.
    1) Przywołany w przykładzie wskaźnik C/Z (cena na zysk) nie jest skrótem i trudno raczej rozpatrywać go w kategoriach ortografii. Jest to działanie matematyczne, w którym cenę jednej akcji dzielimy na zysk pozyskany z tej akcji (wynik równania wyraża zatem stopień opłacalności inwestycji w ów papier wartościowy). C oraz Z (ang. P i E) nie są wówczas skrótami, a symbolami (tak jak w fizyce: W – praca, R – opór elektryczny). Zatem o żadnej niepoprawności językowej (czy dopuszczaniu/niedopuszczaniu pisowni z kropkami i ukośnikiem) nie może być – moim zdaniem – mowy.
    2) Przytoczony kazus zapisu obr/s dotyczy zaś jednostki miary, a tam występują uniwersalne zasady (bez kropki): m, s, kg (taki też status nadano obr – w wersji angielskiej r).
    3) Jednakże nie mogę się zgodzić z wykładnią dla powszechnie stosowanego zapisu r/r lub (a chyba nigdy się z takim zapisem nie spotkałam) k/k. To nie są ani symbole, ani jednostki miary. Zapis r./r. po pewnej frazie oznacza działanie matematyczne, w którym porównano dany parametr (np. C – cena) z 2015 roku (r.) z tym samym parametrem w 2016 roku (r.). Czyli w skrócie „cena chleba wzrosła o 20% r./r.” (jeśli chodzi o kwartał, to przychylam się raczej do zapisu kw./kw., a już q/q na pewno nie wzbudza wątpliwości, bo jest i angielski, i bez kropki (o którą się niniejszym awanturuję): – )).
    4) Moim zdaniem zaproponowane przez Państwa skróty typu rdr. są optimum niewzbudzającym wątpliwości (bez dyskusji: – )). Jednak poprawnym zapisem jest r./r., a ze względu na rozpowszechnienie formy r/r może być ona po prostu tolerowana.
    Z góry dziękuję za odpowiedź. Przepraszam, jeśli opisałam sprawę zbyt zawile. Chętnie kwestię moich dylematów doprecyzuję
    Pozdrawiam
    Agnieszka
  • Republika Dominikańska

    4.02.2023
    4.02.2023

    W jakich przypadkach powinniśmy używać nazwy Republika Dominikany, a w jakich Republika Dominikańska?

  • rodzaj gramatyczny skrótowców
    7.06.2012
    7.06.2012
    Witam.
    Jak należy odmieniać skrótowce? Było to wielokrotnie wałkowane, ale wciąż nie wiem jak je odmieniać…
    Skrótowiec ma rodzaj taki jak rzeczownik, od którego pochodzi, prawda? Ostatnio wyczytałem, że FIAT jest skrótowcem i to rodzaju żeńskiego (Fabryka…). Dlaczego więc był Polski FIAT? Czy to błąd? Albo na przykład PRL (rodzaj żeński).
  • rozwiązać ciążę
    9.05.2008
    9.05.2008
    Szanowni Państwo,
    bardzo proszę o pomoc w rozwikłaniu następującego problemu językowego. Niekiedy poród nazywany bywa rozwiązaniem. Czy w takim razie w tekście medycznym należy pisać o rozwiązywaniu ciąży, czy raczej o rozwiązywaniu ciężarnej? Będę ogromnie wdzięczna za rozstrzygnięcie powyższej kwestii.
    Z poważaniem,
    Ewa C.
  • Santoryn i Thira

    3.12.2020
    3.12.2020

    Jaka jest poprawna polska nazwa greckiej wyspy (a w zasadzie grupy wysp) Santorini (Thira), w szczególności czy poprawna jest nazwa "Santoryn", którą usłyszałem w filmie dokumentalnym o Grecji emitowanym przez Planete+. Przez kilka lat mieszkałem w Grecji, ale nigdy nie słyszałem nazwy "Santoryn". Zarówno Grecy, jak i cudzoziemcy używają wyłącznie nazwy Santorini lub Thira.

    Dziękuję za odpowiedź.

Przeglądaj słowniki
Przeglądaj Słownik języka polskiego
Przeglądaj Wielki słownik ortograficzny
Przeglądaj Słownik języka polskiego pod red. W. Doroszewskiego