rzeczy
  • ktoś nie umywa się do kogoś
    27.10.2004
    27.10.2004
    Jakie jest źródło wyrażenia „Ona się nawet nie umywa do pani” – dlaczego został tu użyty czasownik umywać się?
  • listek i blister
    15.11.2006
    15.11.2006
    Pytanie dotyczy powszechnie znanej rzeczy, ale rzadko nazywanej. Jak się nazywa (czy w ogóle ma jakąś nazwę) to coś, w czym znajdują się tabletki? Chodzi mi o tę zgrzewkę z tworzywa sztucznego włożoną do opakowania, z której tabletkę wyłuskujemy. Aptekarze często nazywają to listkiem. Mam nadzieję, że wyraziłem się ściśle, o co mi chodzi – ale gdybym umiał nazwać to precyzyjniej, nie byłoby tego pytania. ;)
  • Mieć pod ręką – tylko coś
    21.02.2019
    21.02.2019
    Czy poprawne jest sformułowanie: Skoro mam Pana pod ręką, to….? Czy może odnosi się to tylko do rzeczy – mieć coś pod ręką dla przykładu. No i czy takie sformułowanie wobec osoby jest pozbawione uprzejmości?
  • Narodowość  i narodowościowy

    28.03.2021
    28.03.2021

    Mieszkam na Węgrzech, gdzie istnieje system instytucjonalnego wspierania mniejszości narodowych. Kalką oficjalnego wyrażenia węgierskiego używanego w odniesieniu do tych mniejszości (nemzetiség) jest po polsku słowo narodowość, które jest niestety powszechnie używane w tutejszych kręgach polonijnych, np.:

    18 grudnia z okazji Dnia Narodowości przyznano nagrody za wybitne zasługi na rzecz osiadłych na Węgrzech narodowości. W tym roku wśród laureatów znaleźli się również przedstawiciele narodowości polskiej: Halina Csúcs [...] pierwsza rzeczniczka polskiej narodowości w ZN Węgier...,

    Od chwili, kiedy wybrana zostałam rzecznikiem narodowości polskiej...

    Do tej pory odbyły się trzy takie spotkania, na które przybyło wielu przedstawicieli naszej narodowości.

    ...imprezy organizowane w języku danej narodowości...

    Oprócz tego pojawiają się nazwy: Komisja Narodowościowa, samorząd narodowościowyDla mnie brzmi to strasznie, bo narodowość rozumiem jako cechę a nie grupę społeczną. Czy mam rację, czy też jej nie mam?


    Kłaniam się

    Jerzy Celichowski

    Budapeszt

  • na sto dwa
    10.04.2001
    10.04.2001
    W jaki sposób zwrot zabawa na 102 wszedł do języka potocznego? Czy istnieje jakiś inny powód poza zbieżnościa końcówek -a, dla którego posłużono się tą liczbą na określenie wspaniałej zabawy? Czy zwrot na 102 funkcjonuje na podobnej zasadzie w innych językowych wyrażeniach? Dziekuję za odpowiedź i serdecznie pozdrawiam.
    Marta
  • obce nazwy własne
    5.04.2013
    5.04.2013
    Czy Calisia (jako łacińska nazwa Kalisza) powinna być zapisywana kursywą, czy nie? Zastanawiamy się nad tym w redakcji (osoby odpowiedzialne za korektę oraz skład), stwierdzając, że z jednej strony słowa z języków obcych powinny być pisane kursywą, jednak z drugiej – w nazwach własnych, jakimi są nazwy miast, kursywy nie używamy. Prosiłabym o rozwianie wątpliwości w tej sprawie.
  • Okolicznik, dopełnienie, a może jeszcze coś innego?

    2.10.2023
    2.10.2023

    Dzień dobry, w zdaniu: „ma mieć na pieczy” określenie na pieczy będzie okolicznikiem miejsca czy dopełnieniem?

    Bardzo dziękuję za odpowiedź.

  • plastik – plastyk, ilość – liczba
    3.09.2002
    3.09.2002
    Prawidłowa pisownia na określenie tworzyw sztucznych to plastik czy plastyk?
    Czy są jakieś zasady używania słów ilość i liczba? Czy mogą być używane dowolnie, czy też liczba oznacza rzeczy policzalne, a ilość niepoliczalne?
  • porównać – ale jak?
    5.03.2011
    5.03.2011
    Która forma jest prawidłowa: porównać coś/kogoś z czymś czy coś/kogoś do czegoś?
  • post-
    22.04.2011
    22.04.2011
    Szanowni Państwo,
    często używa się przymiotnika postapokaliptyczny na określenie czegoś, co dotyczy zdarzeń, zjawisk lub rzeczy mających miejsce po globalnej katastrofie. Ale kilkakrotnie spotkałem się również z rzeczownikiem postapokalipsa. Czy użycie tego wyrazu jest w języku polskim uprawnione? Jeżeli tak, co miałby on oznaczać?
    Łączę pozdrowienia
    Adam H.
Przeglądaj słowniki
Przeglądaj Słownik języka polskiego
Przeglądaj Wielki słownik ortograficzny
Przeglądaj Słownik języka polskiego pod red. W. Doroszewskiego