rzeczywistość
  • Singularis pro plurari

    30.10.2023
    30.10.2023

    Czy w poniższym zdaniu ścierka musi być w liczbie mnogiej:

    Wyłóż dwie miski ścierkami i oprósz je mąką?

    Z kuchennymi pozdrowieniami

    D.

  • Składnia telefonu
    31.10.2018
    31.10.2018
    Mam pytanie, jak się mówi poprawnie: Jak się spotykamy z koleżankami, to siedzimy z telefonami / czy korzystamy z telefonów / czy siedzimy w telefonach?
  • skrócone tytuły
    29.06.2008
    29.06.2008
    Bardzo proszę o rozstrzygnięcie, jak jest poprawnie. Chodzi o zapis tytułów w cudzysłowie i ich skrótow, np. „Rękopis znaleziony w Sarogossie” – więc tylko „Rękopis” czy „Rękopis…”? Będę wdzięczna za odpowiedź,
    Z poważaniem
    Ewa Leszczyńska-Aiedain
  • słowa mylone i mylnie rozumiane
    4.04.2009
    4.04.2009
    Szanowni Państwo,
    będę niezmiernie wdzięczna za pomoc w interpretacji następującego zagadnienia: „Wyrazy mylone i źle rozumiane”, np. irracjonalny to jest 'pozarozumowy', a nie 'absurdalny', por. też adaptować i adoptować, lipny i lipowy, owocny i owocowy itp. Jest to dla mnie bardzo ważne.
    Z góry dziękuję.
  • sowity
    9.09.2002
    9.09.2002
    Ostatnio zetknęłam się z wyrażeniem sowite odszkodowanie. Proszę o ocenę jego poprawności. W Nowym słowniku poprawnej polszczyzny znalazłam informację, że sowity może występować tylko w wyrażeniach sowita zapłata i sowite wynagrodzenie. Dlaczego?
  • stosunek
    2.03.2009
    2.03.2009
    Szanowni Państwo,
    czy stosunek (w znaczeniu matematycznym) może być szeroki bądź wąski? W literaturze spotkać można np. zdania: „Gleby charakteryzują się zbyt szerokim stosunkiem Ca:Mg”, „Wyrazem intensywności procesu mineralizacji azotu jest wąski stosunek C:N”. Ostatnio spotkałam się z zarzutem, że jest to połączenie niepoprawne. Ponadto, które z poniższych zdań jest poprawne?
    – Gleby charakteryzują się nadmiernym nagromadzeniem Cl.
    – Gleby charakteryzuje nadmierne nagromadzenie Cl.
    Dziękuję,
    Magda
  • stuprocentowy, dwustuprocentowy
    31.12.2012
    31.12.2012
    Szanowna Redakcjo,
    zastanawiam się nad formą stuprocentowy oraz jej pochodnymi, a więc dwustuprocentowy itd. Jak forma STUprocentowy zamiast STOprocentowy daje się uzasadnić pewną „naturalnością wymowy” (chociaż co do tej formy też mam wyraźne wątpliwości), tak DWUSTUprocentowy nie ma żadnego sensu, bo skoro DZIESIĘCIOprocentowy (a nie DZIESIĘCIUprocentowy), to dlaczego nie DWUSTOprocentowy?
    Pozdrawiam i czekam na odpowiedź
  • szary człowiek
    8.10.2002
    8.10.2002
    Frazeologia szary człowiek.
  • Sześciu pracowników czy może sześcioro?
    24.04.2003
    24.04.2003
    Szanowni Państwo,
    która z form jest poprawna, jeśli mówimy o większej grupie pracowników i są wśród nich kobiety – sześciu pracowników czy sześcioro pracowników?
    Pozdrawiam,
    Agata
  • sześć pytań o zdrobnienia
    1.12.2008
    1.12.2008
    Imiona zdrabnia się rozmaicie, np. jedno imię może mieć kilka tak niepodobnych zdrobnień jak Dorek i Teoś (oba od Teodor). A co ze zdrobnieniami innych wyrazów? Czy jakieś zasady mówią, że np. zdrobnienie od jamnik to tylko i wyłącznie jamniczek, a nie żaden mniś, jamnio czy jamek? A może wyrazy mają po kilka, ale nie dowolnych, lecz „ściśle określonych” zdrobnień (od jamnikjamniczek i jamniś, od poradniaporadeńka i poradniusia) na tych kilku koniec?
    Ostatnio poproszono mnie o rozstrzygnięcie, jak brzmi zdrobnienie od podłoga. Nie potrafiłem sobie wyobrazić innej wersji niż podłóżka, ale też nie wiedziałem, czy to jest w ogóle do rozstrzygania, bo może każdy ma prawo zdrabniać po swojemu, byle odbiorca zrozumiał?
    Jest też problem, kiedy wybrać -ik, a kiedy -ek? Leksykonik czy leksykonek? – wydaje się, że oba są dobre, ale jednak mamy kotek (nie kocik) oraz akcik (nie aktek).
    Zdarzają się też zdrobnienia od nazw geograficznych: Warszawka i Krakówek to formy ze słownika ortograficznego, ale czy swego czasu były jedynymi do wyboru? Jaką postać miałyby Polska, Hiszpania, Zakopane, gdyby ktoś z jakichś względów potrzebował je zdrobnić? Czy takie zdrobnienia pisane małą literą mają inne znaczenie niż pisane dużą?
    Czy to wszystko są jeszcze „formy potencjalne”, czy już „neologizmy”?
Przeglądaj słowniki
Przeglądaj Słownik języka polskiego
Przeglądaj Wielki słownik ortograficzny
Przeglądaj Słownik języka polskiego pod red. W. Doroszewskiego