Szanowni Państwo,
jedno z większych państw w Azji Środkowej to Kazachstan. Czy poprawne wersja przymiotnika brzmi: kazaski, kazachski (obie wersje znalazłam w słownikach), czy może kazachstański? Rząd kazaski czy rząd kazachstański?
Podobny problem jest z sąsiadami Kazachstanu. Turkmeński czy turkmenistański? Kirgiski czy kirgistański?
z pozdrowieniami,
Maria Piechowska

1. Czy nimfa jest boginią? 2. Czy Io była nimfą?
Mała encyklopedia kultury antycznej (PWN, 1990) mówi, że nimfy „uważane za córki Zeusa” to „boginie niższego rzędu” – a te od innych ojców?
Czy nazwanie bogini niższego rzędu boginią bez przydawki jest nadużyciem? (Por. mistrz świata i mistrz świata juniorów).
Do nimf zaliczono m.in. córki Okeanosa. Io była jego wnuczką przez ojca Inachosa. Nimfą nazywa Io tylko Wikipedia, inne (PWN, Kopaliński) omijają to słowo. Stąd wątpliwości.

W jaki sposób oboje łączy się z nazwami par małżeńskich w bierniku? Np. kogo? co? Oboje mecenasostwo czy oboje mecenasostwa? Wg WSPP jest to związek zgody, ale wg Słownika wyrazów trudnych i kłopotliwych chyba związek rządu (dopełniaczowy), bo taki rząd mają liczebniki zbiorowe, np. dwoje.

Odmiana wyrażeń przyimek liczebnik rzeczownik

W wyrażeniu przyimek + rzeczownik przyimek decyduje o przypadku rzeczownika. Liczebniki również odmieniają się przez przypadki np. dwóch studentów.

Czy poprawne jest stwierdzenie, że przy wyrażeniu przyimek + liczebnik + rzeczownik to przyimek decyduje o przypadku liczebnika i rzeczownika np. dla dwóch studentów (dopełniaczI, z dwoma studentami (narzędnik), o dwóch studentach (miejscownik) ? Czy zawsze liczebnik i rzeczownik będą miały taki sam przypadek ?

Z 24 osobami polski rząd jest obecnie największym w Unii Europejskiej – 

proszę o opinię na temat poprawności tego zdania, noszącego znamiona kalki z angielskiego. 

Angielski tytuł może być rodowy (Gordon Byron, 6. baron Byron) lub terytorialny (Henry Home, lord Kames). Czy to wpływa na odmianę (lorda Byrona, lorda Kames), czy nie (lorda Byrona, lorda Kamesa)? David Lindsay, 1st Duke of Montrose – diuka Montrose czy diuka Montrose’a?
Edward de Vere, 17th Earl of Oxford (domniemany Szekspir). Czy po polsku ma być: hrabia Oksford czy hrabia Oksfordu, z hrabią Oksford, z hrabią Oksfordu czy z hrabią Oksfordem? Czy te kwestie reguluje jakaś zasada?

Pytanie dotyczące danych przypomniało mi o pewnym wyrażeniu z związanym z danymi, którego nie mogę znieść, i mam nadzieję, że Poradnia mnie poprze. Otóż jest coś takiego jak baza danych. W ostatnich latach ktoś wpadł na pomysł, aby utworzyć od tego przymiotnik, i wymyślił … bazodanowe, czyli dotyczące baz danych. Czyż można sobie wyobrazić bardziej karkołomne słowotwórstwo? Ten dla mnie oczywisty chwast językowy pleni się okropnie, bo chyba jest zapotrzebowanie określenie o takim znaczeniu. Do niedawna był obecny tylko w mowie i to tylko w ograniczonym środowisku; dziś już pojawił się nawet w tytułach książek. Pierwszy z brzegu przykład: „PHP 3. Internetowe aplikacje bazodanowe” wydawnictwa Helion; jest to tłumaczenie angielskiego oryginału „Database Applications on the Web Using PH3”. Może autorytet Poradni, jeśli Poradnia podziela mój protest, przyczyni się do eliminacji tego dziwoląga, o ile nie jest już za późno.
Pozdrawiam.
Z.C., Warszawa

Jak pisać wyrażenie biała księga (rodzaj dokumentów przygotowywanych przez Komisję Europejską, dotyczących określonej dziedziny): biała księga, „biała księga”, Biała Księga (to najczęściej spotykana pisownia, która wydaje mi się kalką z ang.)?

Dzień dobry,

wg internetowego Słownika gramatycznego języka polskiego dopełniacz słowa „Chełm” w znaczeniu ‘miasto w województwie lubelskim’ brzmi „Chełma”, a jako dzielnica Gdańska ma formę „Chełmu”, choć jak można przeczytać w poradzie o tytule „Chełm gdański”, nie jest to takie jednoznaczne. Wg tej porady, nazwy wsi, przysiółków, osad i dzielnic mogą mieć w dopełniaczu końcówkę -a albo -u. A jaką formę ma dopełniacz, jeśli chodzi o „Chełm” w znaczeniu: 1) mezoregion stanowiący część Wyżyny Śląskiej; 2) jezioro w województwie zachodniopomorskim w gminie Łobez; 3) góry w województwie małopolskim (w Beskidzie Niskim, Beskidzie Wyspowym, Beskidzie Makowskim)?

Szanowni Państwo,

mam problem ze zwrotem „co druga”, np. w zdaniu: „co druga osoba klaskała, a [inni/ pozostali/ druga połowa?] tupała”. Jak nazwać te pozostałe osoby, które tupały? Zdanie „co druga osoba klaskała, a pozostała połowa tupała” brzmi według mnie niepoprawnie. Jeśli napiszę zaś, że „jedna połowa klaskała, a druga tupała”, to nie będzie to samo – chodzi konkretnie o to, że np. parzyste osoby wykonywały jedną czynność, a nieparzyste drugą.

Z góry dziękuję za pomoc.

Z poważaniem