rządząca
  • Lista światowego dziedzictwa kulturalnego i przyrodniczego UNESCO
    23.12.2002
    23.12.2002
    Jak należałoby zapisać nazwę: Lista światowego dziedzictwa kulturalnego i przyrodniczego UNESCO? Spotkałam się z trzema wersjami: (1) każdy wyraz zaczyna się wielką literą, (2) każdy wyraz zaczyna się małą literą, (3) tylko Lista zapisana jest wielką literą. W Nowej encyklopedii powszechnej PWN (dostępnej w Internecie) pojawiają się wersje pierwsza i trzecia.
    Proszę o rozwianie moich wątpliwości i z góry dziękuję za pomoc.
  • Milion dwieście pięćdziesięciojedentysięczny
    20.12.2015
    20.12.2015
    Jak poprawnie napisać takie liczebniki porządkowe: 400 000, 800 000, 1 251 000? I jaka jest sytuacja ze słowami typu XXXprocentowy, XXXletni? Skoro tysięczny jest przymiotnikiem tak samo jak procentowy czy letni, to słowa typu XXXtysieczny i XXXprocentowy tworzymy na takiej samej zasadzie?
    Widziałem na stronie sjp.pwn ze 101 000 to sto jeden tysięczny, ale czy rzeczywiście tak jest? Bo skoro mówimy nie dwadzieścia pięć procentowy, a dwudziestupieciuprocentowy, a procentowy i tysieczny są przymiotnikami.
  • naprawdę, ale na pewno
    10.01.2015
    10.01.2015
    Czy sformułowano ścisłe kryteria, według których pewne wyrażenia uznaje się za zrosty i ustala pisownie łączną? Słyszałem, że wynika to m.in. z tego, na ile człony w obrębie wyrażenia zachowują samodzielność, np. stąd, ale z powrotem. Co wobec tego z naprawdę i na pewno? Wielu ludzi pisze na odwrót w poczuciu, że prawda utrzymuje większą autonomię językową niż pewno, rzadko używane w takiej formie poza wspomnianym wyrażeniem. Podobnie z na razie, w ogóle czy po prostu.
  • niekonsekwencje polskiej ortografii
    4.07.2003
    4.07.2003
    Witam,
    Mam dwie wątpliwości dotyczące reguł ortograficznych rządzących pisownią.
    1. Użycie u lub ó w wyrazach będących pochodną słowa dwa. Oczywiste jest, że pisze się dwóch i dwunastu, dwumian i równanie dwukwadratowe, ale podwójny i obydwóm. Skąd to się bierze?
    2. Dlaczego rżnąć (np. drewno) ale podrzynać (gałąź, na której się siedzi)?
    Pozdrowienia
    Juliusz Wolny
    Medizinische Universitäz zu Lübeck
  • Niger, nigerski

    28.09.2021
    28.09.2021

    Szanowna Redakcjo,

    intryguje mnie państwo Niger, a ściślej przymiotnik, który mógłby być od niego utworzony. Na nieszczęście Nigru, na mapie świata istnieje Nigeria, więc coś jest nigeryjskie. Co dzieje się z biednym Nigrem? Nie spotyka się raczej formy: "nigryjski". Przecież zdanie: rząd nigryjski został stworzony, zdaje się być dorzeczne i poprawne. Czy zatem pozostaje nam posługiwać się obejściami typu: rząd Nigru się ukonstytuował? Jak rzecz z tym Nigrem się przedstawia?

    Jarek z Lublina

  • odrodzenie, oświecenie
    12.03.2010
    12.03.2010
    Jakie są reguły rządzące pisownią nazw epok? Znacznie częściej spotykam się z Odrodzeniem i Oświeceniem (pisanymi dużą literą) niż z Romantyzmem, Pozytywizmem czy Dwudziestoleciem Międzywojennym (są one pisane raczej małą literą). Czy kierując się tą tendencją, można w jednym tekście dla pewnych epok (Odrodzenie, Oświecenie) stosować dużą literę, a dla innych małą (pozytywizm, dwudziestolecie), czy też zalecana jest tu konsekwencja?
  • penalizować i kryminalizować
    8.04.2014
    8.04.2014
    Czy uzasadnione jest używanie słów kryminalizować w znaczeniu 'penalizować' i dekryminalizować w znaczeniu 'legalizować'?
  • Pędzi nie lotem, ale cwałem burza. Przecinek po zwrocie imiesłowowo-przymiotnikowym
    3.01.2016
    3.01.2016
    Jaką interpunkcję zastosować w zdaniu: Pędzi nie lotem a cwałem burza?
    Czy zwroty imiesłowowo-przymiotnikowe trzeba oddzielać przecinkami?
  • polonizacja nazw geograficznych
    13.04.2006
    13.04.2006
    Czemu w polskich słownikach nie ma Liege, Nimes (jest Liège, Nîmes), skoro są Lome (Lomé) czy Rio de Janeiro (Río de Janeiro)? Co stoi na przeszkodzie, by źródła normatywne zaakceptowały Nimes (bez î) i Liege (bez è)? Czy zjawisko polszczenia obcych nazw, dawniej tak częste (Madryt, Londyn, Zurych, Genewa, Krajowa, Peru) – to już tylko przeszłość?
  • polszczenie obcych nazw miast
    17.03.2004
    17.03.2004
    Mam problem z pisownią niektórych zagranicznych nazw miast, szczególnie arabskich. Np. czy powinno się pisać Hurghada, czy Hurgada; Sharm el-Sheikh, czy Szarm el-Szejk albo Szarm el-Szeich; Istambuł, czy Stambuł; Iraklion czy Heraklion? Nazwy te występują w różnych polskich publikacjach we wszystkich tych formach. Która z nich jest najbardziej poprawna i czy są jakieś reguły na to, kiedy nazwa miasta ulega spolszczeniu, a kiedy już nie?
Przeglądaj słowniki
Przeglądaj Słownik języka polskiego
Przeglądaj Wielki słownik ortograficzny
Przeglądaj Słownik języka polskiego pod red. W. Doroszewskiego