Szanowni Państwo!
W tłumaczeniu z języka angielskiego zobaczyłem: „Telewizja pokazała premiera z kochanką, jak przeżywa drugą młodość (…)”. Czy nie lepsze: „Telewizja pokazała, jak premier z kochanką przeżywa (…)”? W pierwszym zdaniu jest i dopełnienie („premiera z kochanką”) i zdanie dopełnieniowe („jak przeżywa”), a tylko na jedno jest miejsce. Czy formy te dzieli jedynie upodobanie stylistyczne lub rejestr (podejrzewałbym dopuszczalność pierwszej w mowie potocznej)?
Z wyrazami szacunku,
Jeremi Ochab

Dzień dobry,

mam problem ze zdaniem:

"Dziesiątki milionów dzików są zabijane..."

"Dziesiątki milionów dzików jest zabijanych..."

Wielki słownik poprawnej polszczyzny podaje, że "składnia liczebników nieokreślonych jest taka sama jak liczebników głównych od pięciu wzwyż".

Czyli: "Siedem dzików jest zabijanych", ale równocześnie zdanie "Dziesiątki dzików jest zabijanych" brzmi bardzo dziwnie, bo wydaje się, że to "dziesiątki" są podmiotem. Co zatem zrobić z "dziesiątkami milionów"?

Szanowni Państwo,

uprzejmie proszę o pomoc w niezmiernie kłopotliwej sprawie, z jaką zmagają się od dłuższego czasu zastępy redaktorów, adiustatorów i korektorów. Ponieważ chodzi o nazwy własne, wyjaśnienie trudno „detalicznie” znaleźć w słownikach.

Pojawiają się w polszczyźnie (?) coraz liczniejsze obce naszej mowie zestawienia typu kartofel zupa zamiast zupa z kartofli lub po prostu kartoflanka. Jak je odmieniać? Konkretnie: Górażdże Cement, Nysa Motor itp.

Przyzwyczailiśmy się już do odmiany nazw takich jak Kredyt Bank czy Deutsche Bank, ale mają one nieco inną budowę i w tym wypadku ten paradygmat nie da się zastosować. Proszę o radę, jak te dziwolągi odmieniać, błagając równocześnie, by nie sugerowali Państwo wyjść salomonowych w rodzaju omijania form zależnych lub poprzedzania owych nazw dodatkowymi określeniami (firma, przedsiębiorstwo itp.), nie zawsze jest to bowiem możliwe.

Pozdrawiam, życząc mniej skomplikowanych pytań.

Krzysztof Szymczyk, Opole

Przykład: „Rozwiązuję zadanie, obliczając całkę”. Może to znaczyć, że rozwiązuję zadanie poprzez obliczenie całki z zadania albo że rozwiązuję jakieś zadanie, a na boku równocześnie obliczam też całkę, nie związaną z zadaniem. W pierwszym znaczeniu przecinek wydaje się być nieuzasadniony (mówimy o sposobie rozwiązania zadania). Inny przykład (K. Vonnegut, Jr): „Zrobił pan głupstwo zostając komunistą”. Jak jest naprawdę?

Jazydzi to przedstawiciele wyznawanej głównie przez irackich Kurdów religii łączącej elementy islamu, chrześcijaństwa i innych wierzeń. Jak w liczbie pojedynczej powinna brzmieć nazwa wyznawcy tego kultu: jazyd czy jazyda?

Pisownia nazwy własnej wersalami i odmiana z dywizem.

Proszę o opinię: czy można dopuścić sytuację, gdy nazwa firmy, która nie jest skrótowcem, jest pisana wersalikami i równocześnie odmieniana z dywizem, jak skrótowce?

Przykładowo: w ORLEN-ie, w INFOR-ze?

Jeśli w celu wyróżnienia nazwy pisze się ją wersalikami, to formy z końcówkami powinny być w całości pisane wersalikami, czyli: w ORLENIE, w INFORZE - czy tak?

Proszę o opinię

Joanna Pastuszka

Szanowni Państwo!
Pochodzę z małej wsi pod Krakowem o pięknej nazwie Gaj. Choć nazwa ta wydaje się być prosta i naturalna, to od lat budzi spory. Problem pojawia się w dopełniaczu. Zwyczajowa forma, której używają mieszkańcy to Jadę do Gaja, co budzi konsternację u osób, które wcześniej się z taką odmianą nie spotkały. Równocześnie forma Jadę do Gaju zyskuje na popularności. Czy odmianę do Gaja da się uzasadnić? Czy należy traktować ją jako anachronizm? Wreszcie, która forma jest poprawna?

Czy poprawnie mówi się na czworaka, na czworakach, czy może obie formy są poprawne? Redakcja przeprawiła mi czworaka na czworakach i istotnie tylko tę drugą formę znalazłam w Uniwersalnym słowniku języka polskiego jako samodzielne hasło, ale przypadkiem pod hasłem raczkować trafiłam na chodzić na czworaka.

Nurtuje mnie kwestia, czy i jak powinno odmieniać się tytuły obcojęzycznych gier komputerowych lub filmów. Czy w ogóle nie odmieniamy ich przez przypadki, czy odmieniamy tylko tytuły jednowyrazowe (np. Vaquish, Starcraft), a dwu- i więcej wyrazowe (np. Tomb Raider, Lost Planet, Prince of Persia: Ancient Warfare) już nie? Pomijając oczywiście tytuły będące równocześnie imieniem i nazwiskiem bohatera, bo te odmieniamy, prawda? Będę wdzięczna za przykłady.
Pozdrawiam i dziękuję za odpowiedź.
Anna

Jeśli restauracja nazywa się U Szkota lub Pod kucykiem, to mówi się: Spotkamy się u Szkota, Byliśmy pod kucykiem. Jak to zapisać – chodzi mi o to, że przyimek rozpoczynający nazwę własną (i pisany wielką literą!) równocześnie ma pełnić rolę zwykłego przyimka w zdaniu. Można obejść problem pisząc: Byliśmy w restauracji „U Szkota” – ale może np. zdanie napisane ma być przytoczeniem czyjejś wypowiedzi (a ten ktoś nie użył słowa restauracji), albo z innych względów (ot, choćby rytm wiersza) chce się uniknąć tego naddatku.
Do tego dochodzi kwestia cudzysłowu, który pewnie też można pominąć, ale którego stosowanie w przypadku zwykłych nazw typu Parkowa czy Różowy Słoń nie prowadzi do żadnych rozterek. A w przypadku zdania Byliśmy-U-Szkota nie wiadomo, czy otworzyć cudzysłów przed U/u, czy też dopiero przed Szkota.