Mam pytanie dotyczące tytułów szlacheckich. Z poradni, wyczytałem, że do osób z tytułem hrabi, powinno się zwracać: "imię" hrabia "nazwisko". Jednakże jak to współgra z osobami herbowymi posiadające nazwiska szlacheckie?
Pozdrawiam
Grzegorz

Dzień dobry,
mam pytanie odnośnie rożnicy w tworzeniu konstrukcji biernej przy użyciu słów: być/zostać + imiesłów. Jaka jest np. różnica w zdaniach „Mur został zbudowany z cegły”, „Mur jest zbudowany z cegły”? Albo w zdaniach „Rada zostanie powołana przez burmistrza”, „Rada będzie powołana przez burmistrza”? Kiedy i dlaczego bardziej uzasadnione jest wybranie jednej z tych konstrukcji?

Jak należy rozumieć zwrot „wgląd w dokumenty”? Czy jest to wyłącznie możliwość przeczytania dokumentu, czy również zrobienia notatki lub skopiowania?

W Wielkim słowniku ortograficznym PWN pod red. E. Polańskiego są wyrazy wielkonakładowy, wielonakładowy i wielonakładówka (nie ma natomiast wielkonakładówki). Przymiotnik z cząstką wielko- jest zrozumiały i potwierdzony w Uniwersalnym słowniku języka polskiego pod red. S. Dubisza (PWN). Co oznaczają pozostałe dwa wyrazy, te z cząstką wielo-? Gazeta o wielkim nakładzie to będzie wielo- czy raczej wielkonakładówka?

Która wersja lepsza, przykładowo: redakcja tomu Zofia Jarosławska przy współpracy Danuty Kowalczyk, Janiny Zięby… czy redakcja tomu Zofia Jarosławska przy współpracy z Danutą Kowalczyk…?

Szanowny Panie!
Chciałabym poprosić o rozwianie wątpliwości w następującej kwestii: „Na horyzoncie jest coś wielkiego. Wydaje mi się, że to jest drzewo”, „Na horyzoncie jest coś wielkiego. Wydaje mi się być największym drzewem na Ziemi”. Czy w którymś z powyższych zdań mamy do czynienia z błędem? Czy konstrukcja wydaje mi się być, po której następuje przymiotnik bądź rzeczownik, jest błędna?
Z wyrazami szacunku,
Natalia Sajewicz

Szanowni Językoznawcy,

dlaczego czasownik „wypowiedzieć” może mieć znaczenie ‘zaczynać’ (w połączeniu z wojną) oraz ‘kończyć’ (w połączeniu z umową, gościną)? Jaka jest geneza tej rozbieżności? Słownik S.B. Lindego rejestruje nawet połączenie „wypowiedzieć pokój”, które ma takie samo znaczenie co „wypowiedzieć wojnę”. (To połączenie zawiera też WSJP PAN, ale w znaczeniu pokoju jako przedmiotu umowy, zatem znowu – ‘kończyć’).

Z poważaniem i pozdrowieniami

J.J.

Bardzo proszę o opinię w sprawie synonimiczności słów: słowo i wyraz. Wydawało mi się, że wyraz pasuje do słowa pisanego (wyraz w zdaniu, w tekście). W kontekście mowy raczej użyłbym słowa (powiedz/wypluj słowo, a nie wyraz). Niedawno przekonywano mnie, że to synonimy – sprawdziłem w słowniku (nowym) i rzeczywiście chyba można je stosować wymiennie. Cały czas mam jednak problem – nie potrafię „przestawić słów w zdaniu” i „mówić wyrazów”.
Dziękuję i pozdrawiam
Piotr Krawczyk

Jaka brzmi poprawna forma: „Przyjmujemy zamówienia telefonicznie” czy „Przyjmujemy zamówienia telefoniczne”? (Wiem, że najlepiej brzmiałoby „Przyjmujemy zamówienia przez telefon”, choć wydaje mi się, że forma ta jest chyba mało zręczna).

Poniżej przytoczyłem jedną z udzielonych przez pana Mirosława Bańko odpowiedzi, będzie dobrą ilustracją do pytania, które chcę zadać. Oto ona:

Jeśli natomiast w cudzysłowie jest kilka zdań, to oczywiście tylko kropka zamykająca ostatnie z nich znajdzie się poza cudzysłowem:
Cezar powiedział: „Przybyłem. Zobaczyłem. Zwyciężyłem”.
— Mirosław Bańko

No właśnie. Jak napisać to zdanie, jeżeli wiemy, że Ceraz się cieszy (kończy wykrzyknikiem) albo jest pełen zadumy (wielokropek)? Czy przesunięcie tych znaków poza cudzysłów nie będzie równoznaczne z przeniesieniem emocji z Cezara na narratora?

Pozdrawiam,
Tomek Furtak