-
Mama od Justynki
18.01.202318.01.2023Dzień dobry,
w rejonach Górnego Śląska po raz pierwszy w życiu spotkałem się z użyciem składni „mama od Justynki”, w znaczeniu «mama Justynki». Podobnie w sklepie, odnośnie do pozostawionej parasolki, pani ekspedientka pytała „Czy to od Pana?” w znaczeniu «Czy to Pana?»
Czy to poprawna forma? Z czego wynika?
Z góry dziękuję za odpowiedź.
-
Marki Maserati nie odmieniamy19.09.201819.09.2018Dzień dobry,
wiem, że temat był już nieraz poruszany, ale w dalszym ciągu nie mogę odnaleźć odpowiedzi na nurtujące mnie pytanie dotyczące odmiany przez przypadki marek samochodów. Konkretniej marka Maserati. Kogo, czego? Maseratiego czy Maserati? Z kim? Z czym? z Maserati, czy z Maseratim? Czy marki samochodów w języku polskim odmieniamy czy nie? i od czego to jest zależne? Z góry dziękuję za odpowiedź i rozwianie obecnych wątpliwości.
-
Biernik czy dopełniacz
6.10.20236.10.2023Dzień dobry,
Piszę tekst piosenki i mam problem z wersem:
“Więc nie bój się kraść dobre sny”
Czy to dopuszczalna forma?
Wers z biernikiem wydaje mi się niepoprawny, ale brzmi dobrze i ogromnie pasuje mi do rymu i treści.
Poza tym bardzo lubię biernik i żal mi, że znika z języka.
Czy można tak zaśpiewać?
Czy powinno być:
“Więc nie bój się kraść dobrych snów” ?
Przez ciągłe powtarzanie już nie jestem niczego pewna, a w mowie przecież nikt nie używa takich wyrażeń.
Myślę więc o zamianie na "Więc uczysz się kraść dobre sny", choć mniej mi odpowiada.
Proszę o pomoc.
Dziękuję i pozdrawiam
Agnieszka z Warszawy
-
LaTeX (ponownie)
22.03.201722.03.2017Chciałem uzupełnić poradę https://sjp.pwn.pl/szukaj/latex.html informacją, że autorzy tego programu – jak i wcześniejszego programu, a w zasadzie języka zapisu dokumentów, zwanego TEX (przy czym E zapisywane było w rejestrze dolnym), którego ten program jest modyfikacją – wyraźnie zaznaczali zawsze, że jedyną poprawną wymową jest [latech] (niepoprawna jest też wymowa [lejtech]), ale po polsku może to być TYLKO [latech], nie [lateks], bo lateks to coś zupełnie innego (zob. https://pl.wikipedia.org/wiki/LaTeX i https://pl.wikipedia.org/wiki/Lateks).
Podobnie mieliśmy wcześniej problem z programem ChiWriter, który polscy użytkownicy z uporem nazywali [czi-rajterem], pomimo że jego autor, notabene Niemiec, zawsze zaznaczał, że ma być czytane [kaj], bo takie jest jego imię (Kay Horstmann) i zarazem tak po angielsku czyta się grecką literę chi (X) – z tego ostatniego względu po polsku można by czytać [chi-rajter] ale nigdy [czi-rajter].
Poza tym nie wiem, dlaczego Pani uważa, że nazwy programów nie są nazwami własnymi. Czy dlatego, że każdy taki program może istnieć w setkach czy tysiącach egzemplarzy jak egzemplarze samochodów marki „ford”? Chyba byłaby to fałszywa analogia. Oprogramowanie jest wynikiem aktu twórczego, jak książka, więc jego nazwa jest czymś bardziej analogicznym do tytułu dzieła literackiego niż do marki samochodu itp. (Zresztą dowolne dzieło literackie, np. „Czarodziejka z jeziora”, jako książka też może istnieć i istnieje w tysiącach egzemplarzy).
Wszystkie nazwy programów, typu Word, WordPerfect, ChiWriter powinniśmy chyba zatem pisać wielką literą (ja to zresztą jest praktykowane, ale nie wiem, czy ze względu na wpływ angielskiego, czy na rzeczywistą refleksję językową typu przeprowadzonej przez mnie).
Pisownia, która „małe zawiera w środku i na końcu wielkie litery”, jest nietypowa nie tylko dla polszczyzny, ale w zasadzie dla wszystkich nowożytnych języków zachodnich (w tym i angielskiego) – oprócz klingońskiego.
Wydaje mi się także, że nie mówi się po polsku o wynalazcy oprogramowania, tylko o jego twórcy. Ale może się mylę?
Maciej St. Zięba
-
40-milionowy25.03.200325.03.2003Jak powinien wygladac poprawny zapis zdania „Czterdziestomilionowy egzemplarz samochodu Peugeot zszedł z taśmy” z uwzglednieniem cyfr? Czy „40. milionowy egzemplarz samochodu…”? Czy w tym wypadku jest to liczebnik porzadkowy i piszemy go z kropką? Czy też „40-milionowy egzemplarz samochodu”?
Dziekuje.
M. Szefler -
mini i mini-30.10.200930.10.2009Czy osobna pisownia wyrazu mini morris jest poprawna, skoro minivan czy minisamochód pisze się łącznie (według najnowszego słownika ortograficznego)? Dotyczy to również wszystkich przypadków cząstki mini przed wyrazem.
-
Naj-4.04.20184.04.2018Czy użycie przedrostka naj- jest możliwe w odniesieniu do więcej niż jednego podmiotu, czy też przedrostek naj- sam w sobie definiuje, że coś lub ktoś pod jakimś względem jest niepowtarzalne?
Co w sytuacji, kiedy na świecie istnieją dwa różne samochody, które są szybsze od wszystkich pozostałych, ale względem siebie osiągają dokładnie taką samą prędkość maksymalną? Czy można o nich mówić, że są to najszybsze samochody na świecie, czy musi być ten jeden jedyny?
Pozdrawiam
-
sprawca czynności w konstrukcji biernej23.12.200223.12.2002Czy czasownik spowodować w wersji imiesłowowej (czyli spowodowany) zawsze musi być związany z konstrukcją bezprzyimkową typu: kalectwo spowodowane wypadkiem? Czy nie można uznać za poprawną także konstrukcji z przyimkiem, np.: wypadek spowodowany przez samochód, zagrożenie mechaniczne spowodowane przez określone części?
Dziękuję i pozdrawiam (przy okazji życząc wesołych świąt)
Andrzej Górecki -
Apelatywizacja
16.07.202116.07.2021Borykam się z następującym problemem: "Mercedes" to nazwa własna, natomiast słowo „samochód” to nazwa pospolita. Czy tłumacząc "Mercedes" na języki obce jako „samochód” (czyli zastępując nazwę własną nazwą pospolitą jako "car") doszłoby trwale do apelatywizacji?
-
elektryk22.01.202022.01.2020Szanowna Poradnio,
ponieważ obawiam się, że moje pytanie (z listopada ub.r.) zaginęło gdzieś w czeluściach internetu, ponawiam je. Jak pisać Jadę elektrykiem czy Jadę „elektrykiem"?
Czy to potoczne określenie samochodu elektrycznego brać w cudzysłów?
W prasie motoryzacyjnej zwykle występuje bez cudzysłowu, ale w innych tekstach korci mnie, by pisać „elektryk”, jako że słowo to w tym znaczeniu nie zadomowiło się jeszcze w polszczyźnie, bo i „elektryków” u nas mało.
Stała czytelniczka