sankcjonować
  • sankcjonować

    5.05.2022
    5.05.2022

    Szanowna Redakcjo.

    „Ich śmiertelnymi wrogami byli zarówno wszyscy ci, którzy nie uznawali wolności totalnej, czyli wojsko służby specjalne, politycy, jak wszystko to, co sankcjonowało ich prawny i finansowy byt”.

    Czy czasownik „sankcjonować” jest użyty w tym kontekście znaczeniowym jako nadawać moc prawną , zatwierdzać , czy może karać?

    Natknąłem się na poradę ,w której kwestionuje się poprawność użycia „sankcjonować „ w znaczeniu „karać” w tekstach prawniczych.

    Z wyr. szac.

    M

  • Au! Kakałko?
    27.10.2009
    27.10.2009
    Co Państwo sądzą o pisowni , ała (hasło wow w WSPP) i kakałko? Na ile się orientuję, wszystkie pozostałe słowniki notują tylko zapis: au i aua, a kakałko to chyba zupełna nowinka. Intuicja podpowiada mi, że bardziej pasuje tu u, ale nie wiem czemu. Co powoduje więc te rozbieżności, że jedne słowniki zalecają pisownię przez u, drugie – przez ł?
  • Akcent rzeczowników jednosylabowych w połączeniu z cząstkami arcy-, eks- i wice-

    9.03.2024
    9.03.2024

    Dzień dobry,

    w poradzie sprzed 20(!) lat przeczytałem, że „arcymistrz” wymaga akcentu na ostatnią sylabę (podobnie jak „eksmąż”). W środowisku szachowym nigdy nie spotkałem się z innym akcentem niż „arCYmistrz”. Również w przypadku „eksmęża” narzuca się akcent paroksytoniczny. Czy nadal jest zasadna reguła, że (cytat ze wspomnianej porady) „akcent na ostatniej sylabie mają rzeczowniki jednosylabowe w połączeniu z cząstkami arcy-, wice- eks (arcymistrz, eksmąż)”?

  • Boska komedia
    8.02.2013
    8.02.2013
    Szanowni Eksperci,
    chciałbym się dowiedzieć, w jaki sposób powinniśmy zapisywać tytuł dzieła Dantego: Boska komedia czy Boska Komedia? Dostępne mi słowniki sankcjonują tylko pierwszy zapis. Z kolei niektóre źródła (np. Wikipedia) podają, że człon komedia także powinien być pisany wielką literą, gdyż, jak wiemy, to on był sam w sobie całością tytułu (przymiotnik boska dodano później, być może jest to zasługa Boccaccia). Czy drugą wersję można zatem uznać za poprawną?
    Dziękuję za odpowiedź.
    Dominik
  • broń biała czy biała broń?
    1.10.2007
    1.10.2007
    Dzień dobry!
    Mam wątpliwości dotyczące następującego związku frazeologicznego: broń biała. No właśnie, broń biała czy biała broń? Jest tu jakaś zasada czy można się kierować regułą: „tak mi lepiej brzmi”?
    Pozdrawiam
    HP
  • drogo kupić czy drogo zapłacić?
    26.11.2002
    26.11.2002
    Dzień dobry!
    Moje pytanie dotyczy słów płacić i kosztować. Spotkałem się z określeniem coś drogo kosztuje lub drogo trzeba będzie zapłacić. Czy nie powinno się mówić, że coś dużo kosztuje i dużo się płaci? Czy ta pierwsza forma nie oznaczałaby, że coś może tanio kosztować i można tanio zapłacić? A to chyba już nie jest poprawne.
    Pozdrawiam
  • Élie

    17.11.2023
    17.11.2023

    Droga Poradnio,

    jak należałoby odmieniać w pisowni imię następującej osoby: Élie Faure (wymawiane po francusku:eli)? Czy zgodnie ze schematem dla imienia Eli (wymawianego po hebrajsku), a zatem Elego, Elemu itd.? Czy może w tym przypadku francuski dźwięk [i] wynikający ze zbitki „ie” należałoby pozostawić, a zatem Eliego, Eliemu itd.?

    Będę bardzo wdzięczna za podpowiedź, pozdrawiam

    Kasia Kamieniarz

  • Hiob czy Job?
    10.01.2006
    10.01.2006
    Witam serdecznie,
    w polszczyźnie występuje równolegle imię Hiob i Job na określenie tej samej postaci biblijej. Skąd się wzięła ta pierwsza, dziś bardziej popularna nazwa?
    Joba wprowadziła Biblia Wujka. Hiob w oficjalnych katolickich tłumaczeniach pojawił się w Biblii Tysiąclecia, natomiast funkcjonował i był znany wcześniej (wiem np o wydaniu Ogniem i mieczem z 1965 r., gdzie to imię jest tak użyte). Skąd to drugie imię, skoro do 1966 r. w całym Kościele był to Job?
    Pozdrawiam,
    Jarek Hirny
  • jedno- i dwupiętrowe
    11.06.2003
    11.06.2003
    Witam. Czy poprawny jest zapis z łącznikiem: jedno- i dwupiętrowe, staro- i nowotestamentalne? Czy można stosować taką formę zapisu w pracach naukowych? Dziękuję za wyjaśnienie.
  • jeszcze raz o transkrypcji z rosyjskiego
    15.02.2002
    15.02.2002
    Chciałbym jeszcze raz spytać o Czewengur. Rozumiem, że tłumacz powinien był zgodnie z zasadami transliteracji napisać Czewiengur, ale stało się, książka została w Polsce wydana pod tytułem przez we, i w dodatku jest to chyba jedyne polskie wydanie.
    Zwykle używamy tego, co jest polskim tłumaczeniem, choćby było ono przez tłumacza/wydawcę zniekształcone – np. piszemy Rewolwer i melonik czy Cmentarzysko Bezimiennych Statków, co nijak się ma do oryginalnych The Avengers czy La carta esférica.
    Do tego dochodzi problem następujący: transliteracja transliteracją, a w „Nowym słowniku ortograficznym PWN” mamy pierepałki i pierestrojkę przez re oraz pieriedwiżników i pieriedyszkę przez rie – a więc ten sam przypadek, a różne rozstrzygnięcia. Do tego dochodzi Peczora przez Pe. Czy w tych przypadkach zadziałały jakieś inne mechanizmy, nadrzędne w stosunku do zasad transliteracji? Czy „fakt wydawniczy” jest wystarczającym usprawiedliwieniem, by pisać zgodnie z tym, co na okładce, czyli że przeczytałem jednak Czewengur?
    Dziękuję i pozdrawiam,
    Jerzy Buczek
Przeglądaj słowniki
Przeglądaj Słownik języka polskiego
Przeglądaj Wielki słownik ortograficzny
Przeglądaj Słownik języka polskiego pod red. W. Doroszewskiego