sensu
  • chromolić mydło

    23.10.2023
    23.10.2023

    W filmie Wojciecha Marczewskiego „Dreszcze”, którego akcja toczy się w czasach stalinowskich, jest scena, w której uczniowie recytują z pamięci fragmenty „Pana Tadeusza”. Jeden z uczniów nie może sobie przypomnieć tekstu, za co nauczyciel bije go linijką po palcach. Ukarany uczeń wybucha: „Ja chromolę takie mydło! Dzieci się nie bije!” i oburzony wraca do ławki.

    Czy jakiekolwiek słowniki rejestrują owo „chromolenie mydła” jako frazeologizm? Jeśli tak, to skąd się on wziął?

  • Ciąg dalszy wątpliwości związanych z pisownią cząstki nie
    11.05.2018
    11.05.2018
    Szanowni Państwo!
    Miewam często wątpliwości co do pisowni łącznej i rozłącznej z nie. Byłabym wdzięczna za rozstrzygnięcie prawidłowej pisowni następujących zdań:
    1. To był poważny błąd, zresztą w tej historii nie/jedyny, wiele ich było.
    2. Zdanie powyżej, ale z nie/jeden.
    3. Nie/jedyny błąd logiczny tej pracy polega na tym, że…
    4. To wcale nie/mały wydatek.
    5. Hasali słownie i nie/słownie po sąpierzach.
    6. Bronili się dzielnie i nie/dzielnie.
    7. Woda leciała letnia i nie/letnia.
    Dziękuję!
  • Co się kołem toczy?
    5.04.2012
    5.04.2012
    Szanowni Państwo,
    czy w języku polskim istnieje powiedzenie Historia kołem się toczy, czy jest to tylko błędna forma powiedzenia Fortuna kołem się toczy?
  • co – to, choć – to
    5.06.2017
    5.06.2017
    Szanowni Państwo,
    interpunkcja zdań, w których pojawia się wyraz to, nie daje mi spokoju… Oto kolejne przykłady, w których mam wątpliwości:
    Zgadza się, kończyliśmy teorię nakryć, a choć tego nie widać(,) to ostatnia strona to notatki z ćwiczeń.
    Co złego(,) to nie my
    I co jest ważne(,) to fakt, że nie była traktowana jako zagrożenie.

    Z wyrazami szacunku
    Czytelnik
    Z wyrazami szacunku
    Czytelnik
  • cytat w cytacie
    26.04.2012
    26.04.2012
    Dzień dobry,
    chciałabym zapytać, czy przytaczając w tekście słowa jakiejś osoby, czytane przez inną osobę, należy te słowa podwójnie wyróżnić, np. zapisać kursywą i dodatkowo ująć w cudzysłów.
    Pozdrawiam
    Marta Ś.
  • czarno-biała sytuacja
    22.09.2007
    22.09.2007
    Witam,
    czy poprawne jest wyrażenie: sytuacja czarno-biała i jak właściwie należy je zapisać? Ja spotkałam się z nim właśnie w takiej formie, ale jeśli sytuacja jest jednocześnie i czarna, i biała, to chyba traci sens, o który chodzi w wyrażeniu.
    Pozdrawiam
    Aneta
  • Czas przyszły złożony w polszczyźnie

    29.05.2023
    29.05.2023

    Szanowni Państwo,

    chciałem spytać o formy wyrażania przyszłości na przykładzie zwrotu „będe pracował”. Dla mnie jest tu jakaś sprzeczność — jak można jednocześnie w przyszłości i w przeszłości, w końcu będę to przyszłość, a pracował to przeszłość (w dodatku 3 osoba liczby pojedynczej). Będę tym bardziej mi nie pasuje. Już ma wiele więcej sensu, żeby mówić będę pracować. Proszę o odpowiedź.

    Pozdrawiam

  • czas teraźniejszy odniesiony do przyszłości
    3.10.2012
    3.10.2012
    Szanowni Państwo,
    wielokrotnie spotykam się z użyciem czasu teraźniejszego dla określenia czynności mającej nastąpić w przyszłości. Stało się to nagminne np. w programach telewizyjnych, kiedy prowadzący żegna się z widzami mówiąc: „Widzimy się jutro, jak zwykle o 18.00”, „Jesteśmy jutro na antenie od 7.00”. W kontaktach służbowych często słyszę: „Jestem jutro w biurze od 10.00”, „Jesteś jutro w pracy”? Proszę o wyjaśnienie czy ta forma jest poprawna.
    Z poważaniem
    Lesław Skwarski
  • Część zdania
    16.04.2020
    16.04.2020
    W zdaniu Nie mam nic do powiedzenia jaką częścią zdania jest słowo nic? Z jednej strony Nic nie jest do powiedzenia przeze mnie brzmi głupio, więc raczej nie dopełnieniem bliższym, z drugiej strony czytam, że dopełnienie dalsze występuje w celowniku, narzędniku lub miejscowniku, więc też odpada.
  • Czy można mieć dobrą składnię?

    24.10.2021
    24.10.2021

    Dzień dobry!

    Właśnie odbyłam burzliwą dyskusję ze swoim chłopakiem na temat używania zwrotu mam dobrą składnię. Moim zdaniem nie ma to sensu, a definicja słownikowa słowa składnia tylko mnie w tym utwierdziła. Jego zdaniem jest to logiczne w znaczeniu 'poprawnie buduję zdania'. Proszę nam pomóc w rozwiązaniu konfliktu, bo czekają nas chyba ciche dni :).


    Pozdrawiam,

    Kasia

Przeglądaj słowniki
Przeglądaj Słownik języka polskiego
Przeglądaj Wielki słownik ortograficzny
Przeglądaj Słownik języka polskiego pod red. W. Doroszewskiego