siedem
  • liczebniki
    24.10.2002
    24.10.2002
    Począwszy od 5 wzwyż jest wyraźna zależność liczebników porządkowych od głównych: pięć – piąty, sześć – szósty, siedem – siódmy, osiem – ósmy… To kreskowane ó w wyrazach szósty, siódmy, ósmy – jest odmienne, wymienia się na e lub o w odpowiednim liczebniku głównym. Tę samą wspólność rdzenia czuje się w parze trzy – trzeci, ale brak jej w przypadku liczebników 1, 2 i 4. Ta trójka (albo ta czwórka) psuje cały porządek. Dodatkowo w parach dwa – drugi oraz cztery – czwarty zgadzają się pierwsze (a nie zgadzają dopiero drugie) głoski – i nie tylko jest to intrygujące, ale dodatkowo może sprawiać trudność ortograficzną, jeśli się zbyt mocno pokojarzy drugi z dwa czy dwoje (takie silne skojarzenie obserwuję u swojego dziecka, które notorycznie chce pisać drógi, uzasadniając to właśnie tym).
    Chciałbym spytać o etymologię liczebników porządkowych. Czy to tylko zbieg okoliczności (te pierwsze głoski), czy rzeczywiście istnieje etymologiczne powiązanie wewnątrz par dwa – drugi i cztery – czwarty?
  • liczebniki w wołaczu
    14.06.2013
    14.06.2013
    Zastanawiam się właśnie nad tym, czy liczebniki główne występują w wołaczu i jaka formę wtedy mają.
    Pozdrawiam
  • Liczebnik ułamkowy 7030/355608 słownie…
    29.01.2016
    29.01.2016
    Mam problem, z którym nie mogę sobie poradzić. Chodzi mi o słowne zapisywanie ułamków i zasad przy tym obowiązujących. Jeśli chodzi o ułamki proste, to nie ma z tym problemu, gorzej gdy ułamek jest złożony z wielu cyfr, np. 7030/355608.
    Jak zapisać taki ułamek słownie w zdaniu:
    (…) I sprzedaje 7030/355608 działki o nr…. ?
    Dziękuję z góry za pomoc
    Janusz Bogacz
  • Myślnik, pauza, minus
    5.11.2015
    5.11.2015
    Myślnik, pauza, półpauza, minus (znak odejmowania). Który jest który, oraz który gdzie, jak i dlaczego.
  • najwięcej polskich liter
    18.03.2013
    18.03.2013
    Jakie polskie słowo zawiera najwięcej polskich znaków diakrytycznych?
    — lumay, wierny subskrybent poradni
  • Nazwy budynków i obiektów sakralnych
    2.06.2020
    2.06.2020
    Dzień dobry,
    chciałabym prosić o pomoc w zapisie następujących nazw: Bazylika Grobu Pańskiego, Bazylika Świętego Krzyża Jerozolimskiego, Bazylika Zmartwychwstania, Klasztor Kijowsko-Pieczerski, Ławra Kijowsko-Pieczerska, monaster Kojowsko-Pieczerski, Sobór Mądrości Bożej, Kościół Rosyjski, Pustelnia Optyńska. Czy wszystkie człony tych nazw można zapisywać wielkimi literami?
    Dziękuję za pomoc i pozdrawiam
    Patrycja Maj-Palicka
  • nazwy geograficzne
    28.10.2008
    28.10.2008
    Szanowni Państwo!
    Proszę o wyjaśnienie, dlaczego pisze się np. Dolina Białki (tatrzańska), ale dolina Dunajca czy dolina Wisły? Na stronach Encyklopedii PWN znalazłam zapisy:
    — masyw/Masyw: Szczepankiewicz Stanisław, Peryglacjalny rozwój rzeźby stoków masywu Ślęży; Sulistrowiczki ‘m. w Masywie Ślęży’,
    — pasmo/Pasmo: Czantoria ‘szczyt w Paśmie Czantorii, w Beskidzie Śląskim’; Stożek ‘szczyt w paśmie Czantorii’.
    Bardzo dziękuję za pomoc, pozdrawiam,
    Justyna
  • Nazywamy statki powietrzne
    26.01.2015
    26.01.2015
    Szanowni Państwo,
    mam takie pytanie o – wydaję mi się, że nieprawidłowe – określanie oznaczeń statków powietrznych: Jak czterdziesty, Tu sto pięćdziesiąty czwarty, Mig dwudziesty dziewiąty. W mojej opinii numeracji modeli oznacza konkretny model, nie ich kolejność, a więc mamy Jaka czterdzieści (Jak-40), Miga dwadzieścia dziewięć (Mig-29) itd. A jak jest naprawdę?
    Z wyrazami szacunku
    Michał Brandt
  • o astrachanach i barometrze
    11.02.2014
    11.02.2014
    Czy wyrażenie barometr spadł jest poprawne? Pamiętam, że w dzieciństwie często zwracano nam uwagę, by nie mówić termometr spadł, a temperatura spadła. Po latach odnalazłem owo wyrażenie w słowniku Doroszewskiego, uznałem więc, że wszystko jest z nim w porządku. Wtedy nasunęło mi się drugie pytanie: czy można mówić tak o barometrze sprężynowym, w którym wartość ciśnienia pokazuje wskazówka? Czy raczej w odniesieniu barometru cieczowego, w którym podnosi się lub opada słupek rtęci?
  • Od dwóch do czterech lat, ale 2–4 lata
    22.11.2018
    22.11.2018
    Dzień dobry!
    Mam pytanie o odmianę rzeczowników po zakresach liczbowych. Czy poprawny będzie np. zapis 22–34 lata, czy 22–34 lat (‘od dwudziestu dwóch do trzydziestu czterech lat’)? Intuicyjnie czuję, że w przypadku liczb, po których forma jest taka sama (3–4 lata), powinna ona pozostać, ale w przypadku liczb skutkujących dwiema różnymi formami już się gubię, zwłaszcza gdy pojawi się jeszcze jakieś słowo, np. przez 12–24 tygodni(e).
    Z góry dziękuję za przybliżenie zasad w tej kwestii.
Przeglądaj słowniki
Przeglądaj Słownik języka polskiego
Przeglądaj Wielki słownik ortograficzny
Przeglądaj Słownik języka polskiego pod red. W. Doroszewskiego