sięgać
  • Sieć
    7.12.2005
    7.12.2005
    Szanowna Poradnio!
    Jak się pisze słowo sieć w znaczeniu sieci komputerowej – z dużej czy z małej litery? Spotkałam się z pisownią Sieć z dużej litery, zamiennie ze słowem Internet.
    Pozdrawiam,
    Beata Kaczyńska
  • Sięgnij mi

    9.10.2021
    9.10.2021

    Dzień dobry,

    w języku potocznym, dość często spotykam się z użyciem słowa sięgnąć w znaczeniu, którego nie znajduję w dostępnych mi słownikach. Najczęściej występuje ono w wołaczu sięgnij mi i oznacza 'podaj mi', przy czym odnosi się na ogół do rzeczy, które są poza zasięgiem mówiącego – co uzasadnia nawiązanie do czynności sięgania po coś.

    Jak, w opinii językoznawców, należy odnieść się do takiego sformułowania? W moim odczuciu wykracza ono poza słownikową normę. Ale czy jest niepoprawne?

  • small biznes?
    7.03.2009
    7.03.2009
    Czy istnieje jakaś zasada, która decyduje o tym, czy powinniśmy używać mieszanych wyrażeń typu small biznes (czy raczej small business) albo football amerykański (futbol amerykański)? Czy można takie wyrażenia składać ze słów zaczerpniętych z różnych języków? Będę wdzięczna za pomoc w tej sprawie.
    Agnieszka Kajak
  • stare, dobre czasy
    20.06.2015
    20.06.2015
    Szanowni Państwo,
    zastanawia mnie interpunkcja wyrażenia stare(,) dobre czasy. Wytyczne o przydawkach równorzędnych lub nie są tu dla mnie trudne do zastosowania. Ja bym postawił przecinek, bo bez niego wygląda to tak, jakbyśmy spośród różnych dobrych czasów wspominali te stare. Zdaje mi się, że po to określenie sięga się raczej, myśląc o czasach zarówno dawnych, jak i takich, które dobrze wspominamy.
    Z wyrazami szacunku
    Czytelnik
  • stosować – do czego czy na co?
    11.05.2014
    11.05.2014
    Szanowni Państwo,
    czy poprawne jest użycie czasownika stosować i jego imiesłowu stosowany z przyimkiem na? Materiał stosowany na budowę domu czy do budowy domu? Nowy słownik poprawnej polszczyzny PWN podaje: „materiał na budowę domu”, ale w powyższych przypadkach jest jeszcze imiesłów stosowany.
    Z wyrazami szacunku
    Magdalena Misuno
  • strasznie
    9.02.2005
    9.02.2005
    Witam serdecznie,
    moje pytanie dotyczy przysłówka strasznie, którego powszechnie używa się zamiast słowa bardzo, czyli w sformułowaniach strasznie ładna, strasznie zimno itp. Po pierwsze, skąd wzięło się takie określenie w języku polskim? Po drugie, czy mówienie w ten sposób jest niepoprawne, a może tylko mało eleganckie? Czy jest to już tak skostniała konstrukcja w języku, że nie warto podejmować z nią walki?
  • strzelbowy
    29.06.2014
    29.06.2014
    Witam.
    Pytam o amunicję do strzelb, nazywaną w języku ang. shotshell. W Polsce zwykło się ją nazywać amunicją myśliwską, niewłaściwie – to również amunicja do sztucerów. Słownik pod red Doroszewskiego wymienia takie hasło, jak strzelbowy, nieobecne gdzie indziej. Stąd pytanie: czy istnieje termin, który grupuje amunicję do strzelb, który byłby powszechnie używany i nie włączałby w to amunicji typowo karabinowej? Czy określenie amunicja strzelbowa jest poprawne?
  • Stylizacyjna funkcja szyku

    21.07.2021
    21.07.2021

    Czy uzasadniony jest taki szyk: „z szaleńczą niemal odwagą wyszedł na pokład; muszą odbywać długie bardzo wędrówki; o pół mili zaledwie dojrzał stado karibu; sięgając łbem o 9 przeszło stóp” zamiast: „z niemal szaleńczą odwagą; bardzo długie wędrówki; zaledwie o pół mili; przeszło o 9 stóp”. Zdania te pochodzą z książek Centkiewiczów i Curwooda, ale ostatnio i w gazecie natrafiłem na coś takiego: „wiadomo, że od Kaczyńskiego tylko zależy, kto...” (zamiast „że tylko od Kaczyńskiego zależy”).

  • szacunek
    8.12.2015
    8.12.2015
    Szanowni Państwo,
    bardzo mnie ciekawi, skąd homonimiczność wyrazu szacunek. Nie widzę na pierwszy rzut oka bliskości między dwoma głównymi znaczeniami (takimi jak w SJP). Interesujące jest to, że homonimiczność występuje też w formach synonimicznych. Na przykład estyma oznacza ‘poważanie’, a w bardziej specjalistycznym języku występuje pojęcie estymacji, odnoszące się do drugiego znaczenia szacunku. Wygląda na to, że rzecz sięga poza obręb naszego języka. Tym bardziej frapuje mnie źródło.
  • szkalować kogoś o nieposzlakowanej opinii
    19.05.2010
    19.05.2010
    Witam państwa!
    Mam pytanie odnośnie wyrazów szkalować i nieposzlakowany. Można mieć nieposzlakowaną opinię (której nie można nic zarzucić), ale nie „poszlakowaną opinię’’ (której można coś zarzucić). Można kogoś szkalować, ale nie „poszkalować’’. Nie można mieć „nieposzkalowanej opinii’’ (której nie szkalowano). Myślę, że te dwa słowa mają na tyle podobne znaczenie, że jednego można używać jako negacji drugiego. Skąd ta zbieżność oraz brak powyższych form?
    Pozdrawiam serdecznie
    Aneta Rosłan
Przeglądaj słowniki
Przeglądaj Słownik języka polskiego
Przeglądaj Wielki słownik ortograficzny
Przeglądaj Słownik języka polskiego pod red. W. Doroszewskiego