skąd
  • samogłoski ścieśnione
    23.04.2010
    23.04.2010
    Witam.
    Próbowałem ustalić, w jakich pozycjach samogłoski pochylone (á, é, ó) pojawiały się w j. staropolskim. Dalej jednak nie rozumiem, skąd á, é w takich wyrazach jak biéda, mléko, świéca, tráwa (spotkałem się z takimi formami). Czy jest jakaś zasada, która tłumaczyłaby obecność á i é w tematach tych rzeczowników?
    Michał
  • samojedź
    18.04.2006
    18.04.2006
    Czy słowa takie jak Samojedź i hiperboreje określały geografię (jak Finowie), czy emocje (jak ludożercy, giaurzy)? Czy to tylko nazwy ludów, czy również miejsc, krain? Pisać je dużą czy małą literą? U Brücknera Samojedź to 'szczep fiński', wg innych źródeł – Samojedowie – syberyjski. Skąd niezgodność? Co znaczy samojedź w Rozmowie Mistrza Polikarpa ze śmiercią?
  • Scytowie, rzadziej Scyci
    15.03.2012
    15.03.2012
    Chciałbym się spytać jak poprawnie zapisywać nazwę starożytnego koczowniczego ludu irańskiego: Scytowie czy Scyci. W literaturze pojawiają się obydwie formy (chociaż z przewagą pierwszej). Skąd dwie różne formy zapisu tej nazwy i która jest właściwsza? Czy obydwie są poprawne?
  • sechło
    19.03.2003
    19.03.2003
    Chciałabym się dowiedzieć, skąd się wzięła forma wysechło, sechło. Kilka razy słyszałam, jak ktoś mówił, że pranie wysechło, albo sechło na słońcu. Czy jest to forma gwarowa, tworzona analogicznie do wiatr, wiater?
    Dziękuję za odpowiedź.
  • sentyma
    22.05.2011
    22.05.2011
    Natknąłem się na dwa artykuły, w których pojawiło się słowo sentyma. Przykład pierwszy: „My name is Bond, James Bond. Przyznacie, że nie ma chyba na świecie częściej powtarzanej i bardziej modyfikowanej sentymy”. Drugi kontekst był recenzją książki Setnik bajek Ignacego Krasickiego: „Powtarzając (..) życiowe sentymy, (…) nie zdajemy sobie sprawy, że niejednokrotnie tworzyli je znamienici autorzy”. W żadnym słowniku nie znalazłem tego tworu. Czy istnieje lub istniało? Skąd powstało?
  • Serce jako ośrodek uczuć
    29.12.2015
    29.12.2015
    Szanowni Państwo,
    nie jestem pewien, czy jest to właściwe pytanie do językoznawców, ale spróbuję: Skąd właściwie wzięło się symboliczne traktowanie serca ludzkiego jako ośrodka uczuć? Czy jest w ogóle możliwe wskazanie jakichkolwiek źródeł takiego ujęcia? (Pismo Święte?).
    Do namysłu nad tym pytaniem skłonił mnie film „Bogowie”, w którym pewna kobieta obawiała się, czy aby po transplantacji serca u męża jego uczucia wobec niej nie ulegną zmianie.
    Z wyrazami szacunku
    Czytelnik
  • singiel, singel, syngiel
    1.11.2007
    1.11.2007
    Chodzi mi o słowo singiel, od niedawna dopuszczone w niektórych słownikach w takiej właśnie formie pisanej, a od wielu lat pisane w słownikach singel. Skąd się wzięła taka „stara” słownikowa pisownia z twardym g? Czym to było (no i de facto jest) uzasadnione, skoro prawie wszyscy to g wymawiają miękko (chyba tylko poza tymi, którzy zasugerowani pisownią, wymawiają to słowo dokładnie tak, jak zostało napisane)?
  • siódme poty
    7.02.2015
    7.02.2015
    Dlaczego mówi się wylewać siódme poty? Skąd to się wzięło? Czy ma to jakieś swoje pochodzenie, związek z czymś?
  • Siwa, Śiwa, Sziwa
    27.02.2017
    27.02.2017
    Dlaczego w języku pisanym, w odniesieniu do nazewnictwa dotyczącego Indii, używa się dość dziwnie wyglądających zasad pisowni, jak np. bóstwo Śiwa (nie Siwa), władca Aśoka (nie Asioka) czy miasto Ćennaj (a nie Ciennaj)? To tak jakby napisać śarka zamiast siarka, czy Śemianowice zamiast Siemianowice. Skąd taka dziwna reguła?
  • skartabell
    21.06.2007
    21.06.2007
    W Wielkim słowniku ortograficznym zanotowano słowo skartabel, -bla, zaś w Wielkim słowniku wyrazów obcych odnajduję wyraz skartabell, -bella. Rozumiem, że chodzi o tę samą osobę, skąd jednak różnica w odmianie (a może nie powinno jej być)?
    Z góry dziękuję za odpowiedź i pozdrawiam.
Przeglądaj słowniki
Przeglądaj Słownik języka polskiego
Przeglądaj Wielki słownik ortograficzny
Przeglądaj Słownik języka polskiego pod red. W. Doroszewskiego