Witam. Ze względu na miejsce artykulacji, wyróżniamy m.in. głoski dwuwargowe – skąd wzięła się taka osobliwa nazwa? Trudno wszak wyobrazić sobie głoskę… jednowargową.
Dziękuję i pozdrawiam Redakcję;)

Dzień dobry!
Jak brzmi w dopełniaczu forma rzeczownika: staniny? (Niezbędna przy określaniu wyników sprawdzianów zewnętrznych organizowanych przez OKE).
Z góry dziękuję za odpowiedź.
Damian P.

Skąd bierze się dość często spotykane wyrażenie starożytności słowiańskie (por. Słownik starożytności słowiańskich)? Czy jest to sugestia, że każda z wielkich grup słowiańskich (zachodnia, wschodnia, południowa) rozwijała się własnym torem?

Skąd wzięła się, używana nagminnie przez notariuszy, forma „stawający do aktu”?

Można stawać (do boju, a więc i do aktu zapewne), byliby to więc „stający do aktu”. Można stawić się u notariusza, zatem teoretycznie mógłby być „stawiający się do aktu”. Formy „stawający” nie widzę w słownikach i razi mnie ona przy czytaniu każdego współczesnego aktu notarialnego.

Pozdrawiam serdecznie

Stanisław Winiecki

Szanowni Państwo,
w technice często się mówi o sterowaniu w znaczeniu regulacji. We wcześniejszych wydaniach Słownika poprawnej polszczyzny rozróżniano oba znaczenia sterowania, nadając różne przypadki gramatyczne obiektom sterowania. Gdy była mowa o kierowaniu, sterowało się czymś (kimś), gdy zaś chodziło o regulację, sterowane było coś. Obecna reguła językowa w obu znaczeniach wyrazu narzuca tylko zastosowanie narzędnika. Czy w takim razie poprawne są tylko wyrażenia sterowanie silnikiem bądź układ sterowania silnikiem?
Z poważaniem
Tomasz Litwiniuk

Szanowni Państwo,

chciałem skonfrontować dwie porady:

https://sjp.pwn.pl/poradnia/haslo/to-pierwsze-sto-dolarow;14901.html,
https://sjp.pwn.pl/poradnia/haslo/To-sto-zlotych-te-sto-zlotych-czy-tych-sto-zlotych;17183.html.

Z jednej wynika, że poprawne są konstrukcje typu te sto rubli, a niepoprawnie to sto rubli; z drugiej na odwrót. Czy da się wskazać podstawę normatywną, która to rozstrzyga, np. słownik poprawnej polszczyzny?

Z wyrazami szacunku

Czytelnik

Witam,
chciałem się zapytać, skąd wzięło się powiedzenie, że coś jest napisane jak byk. Używa się go, gdy chce się wskazać, że coś w tekście jest jasne, napisane wyraźnie i w pełni zrozumiałe. Czy chodzi tu o alegorię do wielkości (byk jako zwierze duże jest widoczne i nie do przeoczenia)?
Chciałem się również zapytać, czy powiedzenie to jest poprawne gramatycznie – wszak byk nie może być napisany.

Witam,
za nie do końca satysfakcjonującą uznaję odpowiedź na nurtujące mnie pytanie dot. różnicy między nazwą pracownika straży pożarnej a straży miejskiej, jaka została udzielona 22.09.05. Czy mogłabym liczyć na dokładniejszą odpowiedź i wyjaśnienie, skąd bierze się ta różnica w nazewnictwie? Oczywiście rozumiem, że dążność, na jaką Pan Profesor zwrócił uwagę, jest przejawem pozytywnym, brakuje mi jednak uzasadnienia rządzących taką różnicą mechanizmów językowych.
Z góry dziękuję,
Felicyta

Chciałbym spytać: co to są stygijskie ciemności? Znalazłem to określenie w jakiejś powieści science fiction, jednakże w słownikach, do których zajrzałem, nie ma słowa stygijski. Mogę tylko przypuszczać, że pojęcie to znaczy to samo lub coś podobnego do egipskich ciemności, ale skąd pochodzi? Czyżby od angielskiego przymiotnika Stygian wywodzącego się od rzeki Styks? Jeśli tak, to czy nie powinno być raczej styksowych ciemności?

Na é ścieśnione można trafić w poezji i dzięki Poradni wiadomo, jak to czytać. Problem jest w drugą stronę: wierszoklecie pasuje użyć do rymu dajmy na to umiéra albo miéści. Gdyby to było nabłędniéj czy podrzędnéj – odgapia z poradni PWN. Ale umiéra? miéści? owiéczka? dyskiétce? Czy można sobie tak zawsze „zastylizować’’, czy przeciwnie – są jakieś granice przyzwoitości? Jeśli są, to skąd brać o nich wiedzę?