spory
  • Robić komuś dobrze
    12.05.2016
    12.05.2016
    Proszę powiedzieć: co językoznawcy sądzą o wyrażeniu robić komuś dobrze?
    Wiedzą Państwo zapewne, że wywodzi się ono ze sfery erotyki (oraz co znaczy), ale czy jest ono stosowne w oficjalnych wypowiedziach bądź tekstach dziennikarskich? Jak czytam w gazecie, że przewodniczący Tusk zrobi nam dobrze, to mam poważne wątpliwości, czy ten zwrot powinien się ukazać w tekście, a mówią tak czasem również osoby znane i publiczne.

    Z poważaniem
    Wojciech ze Szczecina
  • runy
    15.05.2002
    15.05.2002
    Szanowna Redakcjo!
    Pracuję nad tłumaczeniem pewnej gry komputerowej, w której dość często pojawia się termin runy (ang. rune). W grze występują one jako zaklęcia posiadające magiczną moc. Można je kupować i stosować, są też specjaliści, tzw. Władcy Runów, potrafiący je odczytywać i rzucający runiczne zaklęcia. O te właśnie nieszczęsne runy wynikł pewien spór między mną a drugim tłumaczem, któremu zwróciłam uwagę, że w języku polskim runy występują wyłącznie w liczbie mnogiej, na co otrzymałam odpowiedź, że od początku istnienia gier komputerowych, runy występują w nich także liczbie pojedynczej, np. Run Wiedzy lub Niebios, a poza tym mają tu zupełnie inne znaczenie, niż podane w słowniku, więc mam się kierować zasadami pisowni gier komputerowych. Czy rzeczywiście powinnam się kierować nazwami, które ktoś kiedyś mylnie przetłumaczył, ale które już weszły do języka graczy komputerowych? Czy w imię zachowania konsekwencji w nazwach już funkcjonujących mam kaleczyć język polski i serwować polskim dzieciom niepoprawne nazwy, czy może to ja się mylę? W końcu to tylko gra, bajka dopuszczająca dziwaczne słowotwórstwo, gdzie sporo wyrazów ma już niewiele wspólnego z ich pierwotnym znaczeniem.
    Z poważaniem,
    Anna Celińska
  • satysfakcjonujący kompromis
    24.11.2001
    24.11.2001
    Panie Profesorze,
    Prosimy o rozstrzygnięcie sporu: czy można użyć określenia satysfakcjonujący kompromis?
    Dziękujemy.
  • Sądek a sąd

    24.01.2022

    Dzień dobry,

    Interesuje mnie etymologia słów sąd (ocena, wyrok) i sądek (naczynie).

    W jaki sposób z jednego korzenia powstały słowa o tak różnym znaczeniu (wydaje się, jakby nie było między nimi żadnego związku) ?


    Pozdrawiam

  • Sensacyjna wiadomość

    13.04.2023
    13.04.2023

    Dzień dobry,

    czy każda wiadomość przekazywana przez media (gazeta, telewizja, strona internetowa itd.) zawsze jest sensacją? Na przykład wypadek samochodowy, popełnienie przestępstwa, wyrok sądu, wybory, spotkanie prezydenta miasta z mieszkańcami, odsłonięcie pomnika, otwarcie nowego sklepu itd. Zgodnie z definicją sensacja to „zaskakująca wiadomość lub niezwykłe wydarzenie budzące powszechne zainteresowanie; też: wrażenie wywołane taką wiadomością lub takim wydarzeniem”. Czy da się przekazać informację lub wiadomość bez sensacji? Czy wystarczą suche fakty np. zdarzyło się X w miejscu Y? Czy podawanie szczegółów już jest sensacją?


    Z poważaniem

    Kamil

  • Skalp w znaczeniu ‘skóra głowy’

    5.07.2021
    5.07.2021

    Dzień dobry,

    od dłuższego czasu obserwuję na portalach społecznościowych (zarówno marek kosmetycznych jak i prywatnych ludzi, influencerów) używanie słowa skalp do określenia skóry głowy. Nie brzmi to moim zdaniem dobrze, słowo to ma utrwalone inne znaczenie i zastanawiam się, czy jest to aktualnie poprawne, czy jego znaczenie zostało w języku polskim poszerzone i oznacza również żywą skórę głowy?

  • Składnia wyrazu winien

    5.07.2021
    5.07.2021

    Dzień dobry, Szanowni Państwo,

    uprzejmie proszę o informację dotyczącą składni czasownika: "winien" oraz "winny".


    Kiedy będzie występować po tych czasownikach rzeczownik lub zaimek w dopełniaczu, a kiedy w celowniku? Od czego to zależy?


    Jak podaje WSJP:

    "winien" (czemu / czego)

    "winien" wszystkiemu; (celownik)

    "winien" porażki, śmierci, tragedii, zbrodni (dopełniacz)


    "winny" (czego)

    "winny" zaniedbań (dopełniacz)


    Dziękuję serdecznie.


    Pozdrawiam

  • solucja
    11.12.2015
    11.12.2015
    Czy słowo solucja jest już uznawane jako polskie, czy nadal jest to wyraz obcy?
  • Staropolszczyzna w wersji audio?

    12.03.2013
    12.03.2013

    Gdzie można znaleźć nagranie audio brzmienia starodawnej polszczyzny, tj. rekonstrukcji aktorskiej sposobu, w jakim dawniej potocznie mówiono?

  • symbol czy ikona?
    30.10.2007
    30.10.2007
    Szanowni Eksperci!
    Ikona to słowo, które zrobiło zawrotną karierę. Obecnie mało kto mówi i pisze, że coś jest symbolem czegoś – wszędzie czytamy i słyszymy o ikonach. Czy mogliby Państwo wyjaśnić, kiedy powinno się używać (i czy w ogóle) tego modnego słówka? Wydaje mi się, że jeśli zacznie się mówić, że Brad Pitt jest ikoną seksu – jak dotąd był symbolem – a Angelina Jolie ikoną męskich marzeń – zamiast ucieleśnieniem – to będzie to spora przesada…
    Maciej Szymański
Przeglądaj słowniki
Przeglądaj Słownik języka polskiego
Przeglądaj Wielki słownik ortograficzny
Przeglądaj Słownik języka polskiego pod red. W. Doroszewskiego