status
  • Rodzaje w liczbie mnogiej
    19.10.2018
    19.10.2018
    Bardzo proszę o wyjaśnienie, czy rzeczownik ma rodzaj męski, żeński i nijaki tylko w liczbie pojedynczej, a niemęskoosobowy i męskoosobowy w liczbie mnogiej, czy w obu liczbach tylko męski, żeński i nijaki, ponieważ spotkałam się z różnymi formami.

    Z góry dziękuję za odpowiedź.
    Pozdrawiam
  • Rok Jubileuszu 1050-lecia Chrztu Polski a tysiącpięćdziesięciolecie chrztu Polski
    31.01.2016
    31.01.2016
    Szanowni Państwo!
    Jak należy zapisać słownie 1050-lecie? Czy jest to pisownia łączna złożenia: tysiącpięćdziesięciolecie?
    I małymi czy wielkimi literami należy zapisać: Rok Jubileuszu 1050-lecia Chrztu Polski i – już mniej oficjalnie – tysiącpięćdziesięciolecie chrztu Polski?

    Będę wdzięczna za odpowiedź
    R.L.
  • Rozglądnąć się

    30.10.2020
    30.10.2020

    Szanowni Państwo,

    czy słowa rozglądnąć się, wyglądnąć i przyglądnąć się są błędem? Spotkałam się z opinią, że w zdaniu:  Rozglądnął się po pokoju powinno być rozejrzał się, i dalej: wyjrzał, przyjrzał się? Niektórzy wytykają takie błędy w książkach. Czy słusznie?

    Pozdrawiam

    Czytelniczka

  • rozmowa z panią porucznik
    28.05.2012
    28.05.2012
    Niektóre tytuły i funkcje pozostają nieodmienione, gdy dotyczą kobiety: z panią profesor, o colonel Kowalsky, nowej ordynator. Czy dopuszczalne jest użycie tych słów w zdaniu bez tego „dodatkowego” wyrazu (panią, nazwiska, odmienionego przymiotnika), np. „Czy widziałeś porucznik?”?
    Czy w ten sam sposób można używać innych „męskich” określeń kobiet, które bądź nie są funkcjami/tytułami, bądź mają powszechnie używane formy żeńskie, np. strażnik, koroner, rodzic, harcmistrz, lider…?
  • Róbta, co chceta
    5.04.2002
    5.04.2002
    Jaki status w polszczyźnie mają formy róbta, chceta? Czy w podobny sposób można tworzyć tryb rozkazujący od dowolnego czasownika? (mata, łapta, gadajta, chrapta, zhańbta, kontargumentujta…).
    Dziękuję.
  • Rychliczka
    11.06.2019
    11.06.2019
    Dobry wieczór,
    w XVII-wiecznym dokumencie napotkałem taki zapis: Elżbieta, córka kusnierza (…) ktora ponieważ pierwszą córką a rychliczką była, dla tego cech kusnierski nie chciał jey nieść ani płachty dać, ani na pogrzeb iść (…) była bez kazania chowana.

    Kim była rychliczka, który to status pociągał za sobą takie odrzucenie w społeczności?

    Dziękuję za pomoc,
    Łukasz
  • Rzeka Wisła
    27.11.2019
    27.11.2019
    Jak napisać: Kraków leży nad rzeką Wisła czy Kraków leży nad rzeką Wisłą?
  • salon
    28.02.2005
    28.02.2005
    Chciałbym poznać Państwa pogląd odnośnie do statusu czy też obecnego znaczenia wyrazu salon. Dzisiaj najczęściej jest on używany do nazywania pokoju gościnnego w mieszkaniu. Znajomi kupują mieszkania i za każdym razem pojawia się w ich wypowiedziach wyraz salon („salon z aneksem kuchennym”, „jak urządziłeś salon?”, „ile metrów ma twój salon?”). Dzisiaj na kursie francuskiego tłumaczyliśmy nazwy pomieszczeń w mieszkaniu. Kiedy zwróciłem prowadzącej i grupie uwagę, że w większości mieszkań są raczej pokoje gościnne, ewentualnie dzienne (kiedyś mówiło się pokój stołowy, na przykład moi rodzice tak mówili), że na salon niewiele osób może sobie pozwolić, choćby z racji niewielkiego metrażu tegoż pomieszczenia – to spotkałem się z reakcją lekkiego niedowierzania. ISJP potwierdza moje stanowisko. USJP (w porównaniu do ISJP) odżegnuje się trochę od tradycyjnego znaczenia tego słowa i nadaje mu bardziej powszechny charakter (czyżby pod wpływem mody językowej?). Być może jestem przewrażliwiony na punkcie maksymy „odpowiednie dać rzeczy słowo”, ale jeśli przeciętne polskie mieszkanie będzie wyposażone w salon (może w salonie czujemy się lepiej lub bardziej dowartościowani), to jak nazwać pomieszczenia, które istotnie zasługują na to miano? Moim zdaniem jest to nadal nadużycie, a bezrefleksyjne powtarzanie za kimś słów czy wyrażeń modnych – cokolwiek smutne.
  • Samo, tamto…
    22.05.2019
    22.05.2019
    Witam serdecznie,
    od dłuższego czasu nurtuje mnie jedna kwestia. Ostatnio coraz częściej słyszę dość dziwne dla mnie odmiany słów.
    Przechodząc do konkretów, często słyszę: same sterowanie jest proste zamiast samo sterowanie jest proste. Albo: te zagrożenie zamiast to zagrożenie itd.
    Jest to o tyle dziwne, że tego typu odmiany słyszę (od wielu osób) dopiero od 2 lat, wcześniej nigdy się z tym nie spotkałem. Czy jest to może element jakiejś gwary? Czy takie odmiany są prawidłowe?
  • satanizm
    29.11.2002
    29.11.2002
    Dzień dobry,
    Mam poważny problem. Zastanawiam się nad słowem religia. Wiem, że sekta jest odłamem religii, ale nią nie jest. Ale np. satanizm jest sektą, jest to też kult szatana. A kult to obrzęd religijny. Czy więc prawdziwe jest stwierdzenie, że satanizm jest religią? A co za tym idzie, czy możemy powiedzieć, że sekta to religia? Bardzo proszę o szybką odpowiedź.
    Marcin Tyszczuk
Przeglądaj słowniki
Przeglądaj Słownik języka polskiego
Przeglądaj Wielki słownik ortograficzny
Przeglądaj Słownik języka polskiego pod red. W. Doroszewskiego