-
wątpliwe nazwy konferencji i stowarzyszeń8.04.20148.04.2014Dzień dobry,
czy mogłabym prosić o wyjaśnienie, czy poprawny jest tytuł konferencji: Konferencja cukrzycy typu 1 i, podobnie, nazwa towarzystwa Polskie Towarzystwo stwardnienia rozsianego. A Towarzystwo przyjaźni…?
Pozdrawiam
Anna Nowosielska -
Bezkońcówkowy dopełniacz liczby mnogiej rzeczowników rodzaju żeńskiego i nijakiego
23.01.202423.01.2024Szanowna Redakcjo!
Moje pytanie dotyczy fleksji. Otóż przeczytałem, że rzeczowniki rodzaju żeńskiego i nijakiego, których temat zakończony jest na spółgłoskę twardą lub -c, mają w dopełniaczu liczby mnogiej końcówkę zerową, np. matka - matek, słońce - słońc. Dlaczego więc dla rzeczownika "noc" forma ta brzmi "nocy", a więc korzysta on z końcówki typowej dla tematów zakończonych na inne spółgłoski stwardniałe niż -c i -l? Dlaczego z kolei rzeczownik "danie" ma w tym przypadku końcówkę zerową, skoro jego temat kończy się na spółgłoskę miękką, więc oczekiwalibyśmy końcówki -i?
Z góry dziękuję serdecznie za wyjaśnienia!
-
Medyceusze i Walezjusze16.06.201116.06.2011Bardzo proszę o rozstrzygnięcie, jak odmienić polską formę nazwiska de Valois w liczbie mnogiej: Walezjuszy czy Walezjuszów (podobnie Medyceuszy czy Medyceuszów)? Czy właściwa jest analogia do pióropusza, w którego przypadku USJP dopuszcza w takiej formie oboczność?
Pozdrawiam serdecznie
AT
-
konował i świniopas27.02.200927.02.2009Proszę o skomentowanie pisowni wyrazów konowiąz, konowód, motowąz (wszystkie wzięte ze Słownika języka polskiego pod red. W. Doroszewskiego). Intryguje w nich brak i (jedynie konowód ma oboczny wariant koniowód). Czy konował również pochodzi od konia?
-
Konowiąz i inochód23.10.201723.10.2017Szanowni Państwo,
proszę o wyjaśnienie nietypowej formy dwóch słów – konowiąz oraz inochód. Dlaczego nie pisze się koniowiąz oraz innochód?
-
„miękkie w”
16.05.202416.05.2024Chciałbym poprosić o krótki opis miękkiego „wь” w języku polskim, które nie istnieje w formach rzeczownikowych słów, ale ujawnia się we fleksji, na przykład Wrocław ale Wrocławiu, także w słowach takich jak czerw/czerwie albo paw/pawie. Czemu miękkie „wь” zanikło w mianowniku, a nie zrealizowało się jako „j”, jak na przykład „Wrocławj” albo „pawj”? Analogicznie jest chyba w przypadku niektórych słów z „b” na końcu, jak np „gołąb”, którego liczba mnoga brzmi u nas „gołębie”, podczas gdy np w słowackim mamy odmianę po twardej spółgłosce: „holuby”.
-
Białoruś w wołaczu13.10.200813.10.2008„Białorusiu! ojczyzno ty moja…”. Jak brzmi wołacz od formy Białoruś i według jakiego wzorca odmiany się go tworzy? Białorusiu, Białorusio, Białoruś – jak Adelu, Adelo, Adela?
-
Kesz 1.04.20191.04.2019Jestem uczestniczką międzynarodowej gry geocaching, która polega na szukaniu pojemników zwanych geocache lub cache. Słowa oczywiście pochodzą z języka angielskiego, natomiast polskie środowisko geocachingowe używa spolszczenia kesz. Moje pytanie odnosi się do odmiany tego słowa. Która forma dopełniacza jest poprawna: keszy czy keszów? Czy może obie są właściwe? Zdania w środowisku są podzielone, dlatego będę bardzo wdzięczna za opinię eksperta.
Z góry dziękuję!
-
Końmi, ale słoniami 9.07.20199.07.2019Nurtuje mnie zasada odmiany pewnej grupy wyrazów. Mamy wyraz koń, od którego narzędnik (z kim, z czym?) liczby mnogiej to końmi lub koniami. Natomiast dla wyrazu słoń, ów narzędnik to tylko słoniami.
Jeśli chodzi o rodzaje żeńskie, to mamy wyraz broń, od którego narzędnik to tylko broniami, a już w wyrazie toń, jest to tylko tońmi.
Analogicznie gość (gośćmi) i kość (kośćmi/kościami).
Czy istnieje jakaś reguła, by móc wydedukować prawidłowość odmiany innych tego typu wyrazów?
-
Miękczący wpływ dawnych samogłosek
16.01.202116.01.2021W podręcznikach do gramatyki historycznej można znaleźć informację, że w języku polskim wskutek wokalizacji jerów przednich powstała samogłoska ‘e (zmiękczająca poprzedzającą spółgłoskę). Dlaczego więc z prasłowiańskich słów z jerem przednim w pozycji mocnej: *lьnъ, *lьvъ, *ocьtъ, *tьstь mamy współcześnie w polszczyźnie formy: len (zamiast lien), lew (zamiast liew), ocet (zamiast ociet), teść (zamiast cieść)? Pozdrawiam.