szyk
  • Wyrok ten…
    6.02.2019
    6.02.2019
    Czy w polszczyźnie szyk przestawny jest nienaturalny/nacechowany? Przygotowuję teksty do czytania na głos i często przestawienie rzeczownika i zaimka wskazującego „lepiej mi brzmi” (np. Sąd wydał wyrok. Wyrok ten….), ale koleżanka twierdzi, że to maniera, z której należałoby zrezygnować.
    Będę wdzięczna za wyjaśnienie.
  • zabawka dziecięca czy dziecięca zabawka?

    25.05.2013
    25.05.2013

    Czy szyk „zabawka dziecięca wyobrażająca niedźwiadka” (zob. w haśle https://sjp.pwn.pl/sjp/mis;2483813.html) można uznać za nacechowany słownikowo? Wydaje mi się, że dla komunikacji pozasłownikowej bardziej naturalny byłby szyk dziecięca zabawka wyobrażająca niedźwiadka (inna rola przydawki dziecięca, rozdzielenie przydawek, mniejsza odległość między zabawka a wyobrażająca). Hasło miś jest tylko przykładowe, podobną konstrukcją charakteryzuje się sporo haseł.

  • Zapis didaskaliów w dialogach
    26.04.2019
    26.04.2019
    Szanowni Państwo,
    mam problem z zapisem didaskaliów w dialogach.
    Z porady „Zapis partii dialogowych” wynika, że reguła kolejności podmiotu i orzeczenia jest sztywna „mamy szyk podmiot + orzeczenie” dla czasowników nie oznaczających mówienia.
    Natomiast zetknąłem się z zapisami:
    „Nieprawda – tupnął nogą Kaziuk” – Konwicki „Dziura w niebie”
    „Jak ty sobie to wyobrażasz, Yennefer? – zmarszczył brwi Crach an Craite” – Sapkowski „Wieża Jaskółki”.
    To błędy, czy wyjątki od reguły? I czemu małą literą?
  • zapis partii dialogowych
    30.01.2013
    30.01.2013
    Uprzejmie proszę o odpowiedź, czy w partiach dialogowych typu:
    – Chodź! – usłyszał cichy szept.

    lub
    – Chodź! – głos Pawła był na granicy szeptu.

    słowa usłyszał i głos powinny być zapisane dużą, czy małą literą.
    Z poważaniem
    Maria
  • za pomocą której, na podstawie którego itp.
    9.04.2009
    9.04.2009
    Witam Państwa!
    Mam pytanie dotyczące wyrażeń przyimkowych tworzonych z zaimkiem który. Otóż SPP zabrania przestawiać ich szyku, wyjąwszy takie wyrażenia, jak: za pomocą, na podstawie, na mocy, w braku, w razie. Czy to naprawdę są wszystkie możliwe przypadki? Co np. z wyrażeniem w ciągu którego? Czy należy pisać np. „Żyjemy w okresie, w którego ciągu (…)”?! Albo – zgodnie z SPP – możemy pisać „Nowelizacja, na mocy której (…)”, ale nie wolno już „Nowelizacja, mocą której (…)”?
  • +18
    6.06.2011
    6.06.2011
    Moje pytanie dotyczy często spotykanego zwrotu +18. Czasami takie ograniczenia pojawiają się przed wyświetleniem filmu na youtube, innym razem takim obostrzeniem opatrzone są artykuły lub zdjęcia na portalach. Moją wątpliwość budzi poprawność zapisu +18. Czy +18 jest właściwym sposobem informowania o tym, że dany artykuł dotyczy osób pełnoletnich? Czy może powinno się stosować zapis w następującej formie: 18+. A być może nie ma żadnej różnicy i obie formy +18 i 18+ są poprawne?
  • ach i aha
    4.05.2008
    4.05.2008
    Trapi mnie pytanie: czy aha, czy acha (od achać). Oczywiście jest odpowiedź, bo szukałem w internecie… Każdy na wszelakich forach podaje, że znalazł odpowiedź w słowniku i jest ona pewna, po czym odpowiedzi są sprzeczne :)
    A co z eh(ech), oh i innymi wykrzyknieniami…
    Pozdrawiam…
    Sebastian
  • Ależ jest pani piękna

    29.07.2022
    29.07.2022

    Dzień dobry,

    Które z poniższych zdań jest poprawne:

    „Ależ jest pani piękna” czy „Ależ pani jest piękna”?

    Według mnie obydwa są poprawne, jednak ostatnio spotkałam się z opinią, że po partykule wzmacniającej powinien znajdować podmiot, a dopiero potem orzeczenie. Niestety, osoba, która tę opinie wygłosiła, nie potrafiła powiedzieć, dlaczego.

    Z góry dziękuję za odpowiedź i pozdrawiam.

  • Apokalipsa
    23.01.2003
    23.01.2003
    Szanowni Państwo,
    Jak należy zapisywać nazwę: pokolenie spełnionej Apokalipsy czy pokolenie spełnionej Apokalipsy, a moze pokolenie apokalipsy spełnionej? Spotkałem się z wszystkimi trzema formami – czy któraś z nich jest jedyną poprawną, czy może wszystkie są dopuszczalne?
    Dziękuję za odpowiedź
    Ignacy Miś
  • as i głowa
    14.03.2003
    14.03.2003
    Chciałabym prosić o wskazanie która z niżej podanych form jest poprawna:
    1.
    a) Głowa Kościoła Anglikańskiego Arcybiskup X złożył wizytę w Paryżu.
    b) Głowa Kościoła Anglikańskiego Arcybiskup X złożyła wizytę w Paryżu.
    (przy założeniu, że X jest mężczyzną)
    2.
    a) Asy lotnictwa – Janowski i Kowalski – wygrali zawody.
    b) Asy lotnictwa – Janowski i Kowalski – wygrały zawody.
    Mamy tu chyba do czynienia ze związkiem zgody, więc teoretycznie poprawne pod względem gramatycznym powinny być przykłady 1b) i 2b). Wydaje mi się jednak, że pierwszeństwo ma nie forma słowa, ale to, do czego się odnosi – i stąd poprawne są wersje 1 a) i 2 a). Czy mam rację?
    Pozdrawiam,
    Aleksandra Jasińska
Przeglądaj słowniki
Przeglądaj Słownik języka polskiego
Przeglądaj Wielki słownik ortograficzny
Przeglądaj Słownik języka polskiego pod red. W. Doroszewskiego