słoń
  • Nieistniejący słoń w salonie

    27.11.2021
    3.04.2020

    Czy w języku polskim funkcjonuje idom słoń w salonie na określenie drażliwego tematu, który się ignoruje, poruszając tematy zastępcze? Muszę przełożyć angielskie elephant in the room tak, żeby zachować słonia (albo chociaż jakieś zwierzę).

    Z góry dziękuję

    Dorota

  • Czy słoń to słusznych rozmiarów koń?

    2.04.2024
    2.04.2024

    Mój kolega twierdzi, że wyraz "słoń" jest skrótem od "słusznych rozmiarów koń". Czy ma rację?

  • Końmi, ale słoniami
    9.07.2019
    9.07.2019
    Nurtuje mnie zasada odmiany pewnej grupy wyrazów. Mamy wyraz koń, od którego narzędnik (z kim, z czym?) liczby mnogiej to końmi lub koniami. Natomiast dla wyrazu słoń, ów narzędnik to tylko słoniami.
    Jeśli chodzi o rodzaje żeńskie, to mamy wyraz broń, od którego narzędnik to tylko broniami, a już w wyrazie toń, jest to tylko tońmi.
    Analogicznie gość (gośćmi) i kość (kośćmi/kościami).
    Czy istnieje jakaś reguła, by móc wydedukować prawidłowość odmiany innych tego typu wyrazów?
  • Czy słonina ma coś wspólnego ze słoniem?

    4.02.2024
    4.02.2024

    Szanowni Państwo,

    zwracam się z następującym pytaniem: Dlaczego słonina to nie mięso ze słonia, tak jak konina jest mięsem z konia? Skąd wywodzi się słowo słonina? Czy ma związek z solą?

    Z wyrazami szacunku,

    Anna

  • oraz
    30.12.2013
    30.12.2013
    Jaka jest zasada stosowania spójnika oraz? Czy oraz można stosować tylko wówczas, gdy wcześniej wymieniliśmy już dwa rzeczowniki lub jeden rzeczownik w liczbie mnogiej? Np. poprawne: „Jaś dostał na urodziny rower, sanki oraz piłkę” vs. niepoprawne: „Jaś dostał na urodziny sanki oraz piłkę”. A co ze zdaniami bez użycia rzeczowników? Np.: „W pociągu graliśmy w karty oraz opowiadaliśmy sobie dowcipy”. W dwóch ostatnich zdaniach użyłabym raczej spójnika i, czy słusznie?
  • koniami czy końmi?
    24.09.2002
    24.09.2002
    Pozdrawiam serdecznie,
    Moje pytanie dotyczy postaci narzędnika l. mnogiej rzeczowników rodz. męskiego I dekl. typu koń, słoń. Powinno się mówić końmi czy koniami, słońmi czy słoniami? Dlaczego obie formy funkcjonują w języku? I dlaczego nawet wśród ludzi wykształconych nie ma pewności co do poprawności określonej formy. Z góry dziękuję za odpowiedź.
  • nazwy ulic
    19.06.2001
    19.06.2001
    Szanowny Panie Profesorze,
    Od dawna nurtuje mnie pytanie o właściwe brzmienie nazw niektórych ulic. Oto przykład: kwiat nazywa się hiacynt, więc ulica jego „imienia” to ulica Hiacyntowa czy ulica Hiacynta. Funkcjonują bowiem, np. w Warszawie, ulice takie jak Jelenia, Słonia (nie od nazwiska osoby). Mam więc pytanie, czy właściwym nie byłoby, aby ulica czerpiąca swą nazwę od nazwy zwierzęcia (jeleń) nazywała się ul. Jeleniowa, nie zaś Jelenia, ul. Słoniowa, nie zaś Słonia itd. Nie ukrywam, że w gronie przyjaciół od bardzo dawna prowadzimy spór w tej sprawie. Czy zechce Pan Profesor łaskawie wyrazić swą opinię? Bardzo dziekuję.
  • Śmieci a dzieci
    12.04.2018
    12.04.2018
    Dlaczego w narzędniku słowo śmieci brzmi śmieciami, skoro podobnie brzmiące dzieci odmieniają się już inaczej? Czy obowiązuje tu jakaś zasada? 

    Z poważaniem,
    Agnieszka
  • Betlejem, Nazaret, Jerozolima, Jeruzalem
    18.11.2004
    18.11.2004
    Na którą sylabę powinien padać akcent w nazwach Betlejem, Nazaret, Jerozolima, Jeruzalem?
  • ciężko = trudno?
    1.12.2006
    1.12.2006
    Ciężko jako synonim trudno? Autorka portalu prawica.net napisała: „Kiedyśmy pomarli, ciężko stwierdzić”. Czy używanie ciężko jako synonimu trudno niezależnie od związków frazeologicznych jest poprawne? Rozumiem ciężko oddychać, bo oddychający czuje ciężar. Ale ciężko zobaczyć słonia w jarzębinie? Czy nie dojdziemy przez to do stwierdzenia, że ktoś ma ciężkości z widzeniem?
    To pytanie już było zadawane, ale odpowiedzi, nie znalazłem, jedynie dyskusję, czy jest to germanizm.
Przeglądaj słowniki
Przeglądaj Słownik języka polskiego
Przeglądaj Wielki słownik ortograficzny
Przeglądaj Słownik języka polskiego pod red. W. Doroszewskiego